Eş anlamlı kelimeler: Türkçe dersi konu anlatımları: En çok kullanılan eş anlamlı sözcükler!

Eş anlamlı kelimeler,  yazılışı ve telaffuzu farklı olup aynı anlamı taşıyan sözcüklerdir. Günümüzde kullandığımız dil olan Türkçe  zaman içinde farklı dillerden etkilenmiş ve etkilemiştir. Bu sebeple şu an kullandığımız kelimelerin anlam olarak karşılığı tek bir şeyi ifade etse bile birden çok kelime aynı anlamı ifade edebilir. Konuşma dilinde kullanmayı tercih ettiğimiz eş anlamlı kelimeler  kurduğumuz cümlede herhangi bir anlam düşüklüğüne yol açmaz. Tam dersi oldukça zengin ve çeşitliliği olan dilimizi ne kadar iyi bildiğimizin bir göstergesidir. Bizde ilkokul ve ortaokul öğrencilerine yönelik eş anlamlı kelimeler konu anlatımlarını bir araya getirdik. İşte Türkçede yazılışı ve okunuşu farklı olup tek bir anlama gelen eş anlamlı sözcükler!

 

EŞ ANLAMLI KELİME NEDİR?

Yazılışı ve telaffuzu farklı olan fakat anlamca aynı karşılığı veren kelimelere eş anlamlı kelimeler denir. Anlamdaş kelime olarak da tanımlanan bu kelimelerde genellikle bir kelime yabancı kökenlidir.

 

Eş anlamlı kelimeler konu anlatımı ve örnekler;

Eş anlamlı kelimeler, cümlede yer değiştirdikleri zaman cümlenin anlamında bir düşüklük ve bozulma olmamalıdır. Sözcüklerin eş anlamlı olup olmadığını kontrol etmek için cümle içerisinde birbirlerinin yerine kullanılarak kontrol edebilirsiniz. Bazı sözcüklerin farklı cümlelerde değişik eş anlamlıları da olabilmektedir.

UYARI: Sözcükler her zaman kullanıldıkları cümle içerisinde değerlendirilmelidir. Tek başlarına eş anlamlı gibi görünen kelimeler cümle içerisinde kullanıldıkları takdirde her zaman birbirlerinin anlamlarını karşılamayabilir. Örneğin;

“Saçlarındaki beyazlar oldukça dikkat çekiyordu”  

Beyaz kelimesi ile ak kelimesi Türkçede aynı anlamı ifade etmektedir.

“Bakkaldan bir kalıp beyaz peynir istedi” 

Türkçede beyaz ile ak kelimeleri eş anlamlıdır. Ancak yukarıdaki örnekte verdiğimiz cümledeki “beyaz peynir” anlamını “ak” kelimesi veremeyiz. Bu sebeple eş anlamlı kelimelerin cümle içerisinde birbirlerinin anlamlarını tam olarak karşıladığına emin olmalıyız. 

Bazı eş anlamlı sözcükler aynı anlama gelse de cümle içerisinde kullanılamaz. Örneğin;

Kara ve Siyah eş anlamlı iki sözcüktür.

“Kara bahtlı annesinin yoldan gelişini uzun uzun izledi”

Yukarıdaki cümlede kullanılan Kara kelimesinin eş anlamlısı Siyahtır. Ancak cümle içerisinde eş anlamlısı olan Siyah ile Kara kelimelerini  değiştirmeye çalıştığımızda ortaya çıkan  “Siyah Bahtlı” kelime grubu anlamsız bir ifadeyi ortaya çıkarmaktadır. Bu yüzden eş anlamlı sözcükleri cümle içerisinde  kullanırken tam anlamıyla karşılığı olup olmadığına dikkat etmek gerekmektedir.

Bir sözcüğün eş anlamlısı kullanıldığı cümleye göre değişebilir. Örneğin;

Bu giydiğim kıyafet bana oldukça bol oldu. ( Bol kelimesi geniş anlamında kullanılmış)

Bu yıl çalışmak için gittiği yurt dışında bol para kazandı. (Bol kelimesi çok anlamında kullanılmış)

Bahçesine ektiği domatesler büyümeye başladı. ( Olgunlaşmak anlamında kullanılmış)

Kampanyaya yapılan yardımla büyümemizi sağladı. (Artmak anlamında kullanılmış) 

Aynı cümlede kullanılan eş anlamlı sözcükler fazla olduğu için anlatım bozukluğuna yol açmaktadır.

Buluşlar ve İcatlar sayesinde yaşantımız eskisinden daha kolaylaştı. (Buluş-İcat)

Yoksul ve fakir durumda bulunan teyzenin gözlerinin içine baktı. (Yoksul- Fakir)

Onun beğeni ve zevkleri diğerlerinden çok farklıydı. (Beğeni- Zevk)

TÜRKÇE’DE EN ÇOK KULLANILAN EŞ ANLAMLI KELİMELER

CEVAP-YANIT

KALP- YÜREK

KAFA- BAŞ

KELİME-SÖZCÜK

GÖREV-VAZİFE

AK-BEYAZ

AL-KIRMIZI

MİSAFİR- KONUK

DUYGU-HİS

DEPREM- ZELZELE

AYAKKABI-PABUÇ

BONKÖR-CÖMERT

AŞ-YEMEK

ARZU-İSTEK

ACİZ-GÜÇSÜZ

HASRET-ÖZLEM

ÜN-ŞÖHRET

İMTİHAN-SINAV

AŞK-SEVGİ

VASITA-ARAÇ

AKIL-US

TAM-EKSİKSİZ

ADALET-HAK

ACELE-HIZLI

ADET-SAYI

SORU-SUAL

SÖZLÜK-LUGAT

TÖREN-MERASİM

TEMEL-ESAS

USTA-EHİL

UYARI-İKAZ

VATAN-YURT

VETERİNER-BAYTAR

VİLAYET-İL

YIL-SENE

YILMAK-BIKMAK

YEL-RÜZGAR

ZIRNIK-METALİK

ÜZÜNTÜ-TASA

UYGARLIK-MEDENİYET

ULUS-MİLLET

MUHAREBE-SAVAŞ

LİDER-ÖNDER

MEKTEP-OKUL

MİSAL-ÖRNEK

MEKTUP-NAME

MATEM-YAS

KURAL-KAİDE

KUVVETLİ-GÜÇLÜ

KOLAY-BASİT

KANIT-DELİL

İVEDİ-ÇABUK

İSTİKBAL-GELECEK

İSTASYON-GAR

İSİM-AD

HISIM- DOST

HAREKET-KİNETİK

GÖZLEM-RASAT

FİKİR-DÜŞÜNCE

ESER-YAPIT

EMNİYET-GÜVEN

ELBİSE-ESBAB

EDEBİYAT-YASZIN

ÇAMUR-BALÇIK

ÇARE-UMAR

ÇAĞRI-DAVET

CILIZ-ZAYIF

BAĞIŞLAMA-AFFETME

AŞK-SEVİ

ATİK-SERİ

ALELADE-SIRADAN

AKA-BÜYÜK

ACEMİ-TOY

ABİDE-ANIT