Çingeneler 'ilk derneklerini' kurdu

İkinci bir amaç da bin yıldır bu ülkede yaşayan Çingenelerin kendi içinden de toplumun örnek alabileceği doktor, mühendis ve öğretmen gibi aydın insanların yetişmesini sağlamak. Dernek Başkanı Erdinç Çekiç, bu gayenin başarılı olması için Türkiye genelindeki 12 Çingene ve Roman derneklerini Federasyon çatısı altında toplama kararı aldıklarını söyledi.

Bu yöndeki çalışmalarının geçtiğimiz günlerde ziyaret ettikleri Edirneli Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'dan da destek gördüğünü belirten Çekiç, gayelerini 'kendi kültürleri hakkında bilinen önyargıları ortadan kaldırmak ve gelecek neslin daha eğitimli ve topluma entegre olmalarını sağlayacak çalışmalara imza atmak' olarak açıkladı.

Çingenelere ilişkin önyargıların ortadan kaldırılmasında dini faktörlerin çok önemli olduğunu savunan Çekiç, 'Çingeneler, inançsızlarmış, sünnet olmazlarmış, nikah yapmazlarmış, derileri kokarmış, çadır hayatından kurtulamazlarmış' gibi iddiaların öne sürüldüğünü, böyle şeylerin olmayacağını ifade etti. İnsanların yıllardan beri beri, 'Çingenelerin cenaze namazı kılınmaz, onlar ile evlenilmez. Çingeneler ile evlilik Kur'an ve Hadis emirleriyle yasakmış.' gibi hurafelerle beslendiklerini, Kur'an-ı Kerim'i defalarca okuyup incelediğini, bu yönde hiçbir bilgiye rastlamadığını anlattı.

İnsanların hurafelerle ve yönlendirmelerle Çingene anadan babadan doğmuş olanı beyninde yargılayıp mahkum ettiğini ifade eden Erdinç Çekiç, 'Biz bu önyargıların yanlış olduğunu kanıtlamak için ilk öce Çingene ve Roman Dernekleri'ni kurduk. Şimdi ise Federasyon kurmaya karar verdik. Çalışmalarımız yanlış bilinenleri düzeltmek, iyi olanları daha da iyileştirmek yönünde olacak.' dedi.

Ülke genelinde halen 9 Roman derneğin faaliyet gösterdiğini belirten Çekiç, 4 derneğin de kurulma aşamasında olduğunu açıkladı. Kendilerini Türkiye'de kesinlikle azınlık olarak görmediklerini vurgulayan Çekiç, 'Çingene ve Roman Dernekleri Türkiye Cumhuriyeti kimliği altında kendi örf ve adetlerini yaşatmak ve Romanların hayat şartlarını iyileştirmek için faaliyet gösteriyor.' diye konuştu.

12 Dernek Başkanı ile geçtiğimiz hafta Edirneli olan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ı ziyaret ettiklerini belirten Çekiç şöyle devam etti: 'Federasyon kurmak istediğimizi sayın bakanımıza da aktardık. O da kendisinin bizim bu çalışmalarımıza destek olacağı sözünü verdi. Bizde dernek başkanları olarak Kemal Unakıtan'ı Türkiye'nin Çeribaşısı ilan ettik. Kendisi de bundan çok büyük bir mutluluk duyduğunu söyledi.'


'KAHVEDE BARDAKLAR BİLE AYRILIRDI'


Derneğin 89 üyesi arasında birçok ilke imza atmış isimler var. Bunlardan biri de Türkiye'de Romen olduğunu açıklayarak milletvekili adayı olan Ergüder Güğümgüler (60). 1990'da ANAP - BBP ortak listesinden aday olan Ergüder Güğümgüler'in oğlu Erdem Güğümgüler de derneğin kurucu üyelerinden.

Dernek Başkanı Erdinç Çekiç, Edirne'deki Çingenelerin durumunu şöyle anlatıyor: 'Edirne'de Çingeneler 7-8 semtte yaşıyor, buralarda gettolaşmış izole bir yapı yok. Şehir merkezinde yaşayanlar da var. Tamamen Romanların yaşadığı en önemli yer Menzilağır'daki Kemikçiler semti. Burada yaşayanların çoğu atık toplayıcılığı yapıyor. Çingeneler arasında sepetçiler, müzisyenler, demirciler, kalaycılar, yerli denilen gruplar var. Genellikle seyyar satıcı, esnaf veya vasıfsız işçiler. Belediyede ya da resmi dairelerde çalışanlar da var. Ancak memur olanlar bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az.'

Edirne'de son yıllarda Çingenelere karşı birçok önyargının kırıldığını dile getiren Çekiç, '15-20 yıl önce kahvelerde Çingenelerin çay bardakları ayrılıyordu. Bugün kesinlikle böyle bir ayrım yok. Çingene dili 1000 yıldır varlığını koruyor, elbetteki tarih araştırmaları yapılsın, ama bizim birinci amacımız Çingenelerin içinden mimar, avukat, doktor çocuklar yetiştirmek, yoksa zaten bize karşı oluşan önyargılar kolay silinmeyecek. Çingene çocuklarına burs verilmesini istiyorum. Çingene toplumu, örnek alacağı isimler çıkarmalı.'

Federasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından birinci önceliklerinin eğitim olduğunu vurgulayan Çekiç, Roman çocukların hayata 1-0 yenik başladığını söylüyor. Çekiç, 'Çocukların kimliği olmaz ama her Roman çocuğu önyargılarla karşı karşıya kalarak okula başlıyor.' dedi.

Eğitim sorununun çok büyük olduğunu vurgulayan Çekiç, bu durumun bir kısırdöngüye yol açtığını; eğitim alamayan Roman çocuklarının vasıfsız işlerde çalışmak zorunda kaldığını ve onların da yine eğitim alamayan çocuklar yetiştirdiklerine dikkat çekti.

Erdinç'e göre bir diğer büyük problem de Türkiye'de bu alanda sağlıklı araştırma ve veri olmaması. Çingene nüfusunun bile tam olarak bilinemediğini söyleyen Çekiç, Edirne'de yaklaşık 30 bin Roman olduğunu belirtti.

Çekiç, 'Biz bu derneği etnik endişelerle değil Roman toplumunun temsilinin sağlanması için kurduk. Ben kahvede dedeme ayrı çay bardağı verdiklerini, onunkini ayırdıklarını hatırlıyorum. Bunların aşılmasını istiyoruz; paylaşımcılık çok önemli.' diye konuştu.