Hangi koku hangi padişahın?

Hiç merak ettiniz mi Chanel'lların, Hermes'lerin olmadığı dönemlerde insanlar güzel kokmak için ne kullanıyordu… Osmanlı'da koku kültürü nasıldı, Padişahlar hangi ıtriyatları kullanırdı... Tüm bunları bizden önce birisi merak etmiş; dünyadaki sayılı koku tasarımcılarından olan Bihter Türkan Ergül, 11 yıl arşivlerde araştırma yaptı, ardından Osmanlı'da kullanılan kokuları aslına uygun olarak yeniden üretti.

Ergül, 36 hükümdardan 13 tanesinin koku bilgilerine ulaştı. Sultan Abdülhamid Han, Kanuni Sultan Süleyman, Sultan IV. Murad gibi padişahların yanı sıra, Hürrem Sultan ve Kösem Sultan gibi saray mensuplarının kullandığı kokular da gün yüzüne çıkartıldı.

Padişah kokularının özelliklerini anlatan Ergül, “Fatih Sultan Mehmed Han'ın kokusu daha otoriterken, Kanuni Sultan Süleyman'ınki daha zarif ve romantik. Yavuz Sultan Selim Han'ınki de hareketli. Hürrem Sultan'ın kokusu oldukça iddialı, Mihrimah Sultan'ınki ise gizemli” diye konuştu. Misk, Amber, Mimoza, Lotus, Sandal, Siyah orkide gibi birçok çiçeğin kombinasyonuyla üretilen saray kokuları, Osmanlı hayranlarının büyük alaka görüyor. En çok beğenilen ise Sultan Abdülhamid Han'ın cuma selamlığına giderken avuç içine Kelime-i Şehadet ile sürdüğü ve namazdan sonra elini öpmek isteyenleri karşıladığı maneviyat dolu koku. Bu kokuyu Hanedan ailesine atfettik, sadece ikram ediliyor” şeklinde konuştu.

Sarayın yanı sıra Osmanlı gündelik hayatındaki kokuları da tetkik eden Bihter Türkan Ergül şu enteresan bilgileri verdi: “Osmanlı'da evlilik için kız görmeye gittiğinizde yanınızda zambak kokusu götürülürdü. Bu, 'kızınıza talibiz' demekti. Kız tarafı da aynı şekilde mesaj verirdi; Eğer şerbetleriniz karanfili gelirse buyurun gelin demekti. Şerbetlerin sade ikram edilmesi ise 'size verilecek kızımız yok' demenin kırıcı olmayan yoluydu. Bunun gibi daha sayısız örnek var. Saltanatta ve haremde de bunun gibi mesaj içeren koku kültürleri mevcut.”