Çocukların ''şeker toplama geleneği''
Bayramlarda ''şeker toplamaya'' çıkan çocuklar ev ev dolaşarak hem büyüklerinin bayramını kutluyor hem de yüzlerce yıllık bir geleneği sürdürüyor.
Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öcal Oğuz, çocuklara büyükleriyle bayramlaşmalarının özendirilmesi için onların çok sevdiği şeker ikramlarının aracı olarak kullanıldığını söyledi.
Orta Asya'da İslamiyet'ten önce de bayramlaşma geleneğinin olduğunu belirten Oğuz, atalara saygı duyma kültürü ''atalar kültü''nün bir yansıması olarak küçüklerin büyüklerinin elini öperek bayramlaştığı, büyüklerin de çocuklara şeker, çikolata, harçlık verdiğini ifade etti.
''Şeker artık hediye değil''
Oğuz, çocuklara verilen şekerin geçmiş dönemlerde ''az olanın, değerli olanın ikramı'' şeklinde düşünülmesi gerektiğini bildirdi.
Anadolu'da hala her evde misafire ilk ikram edilenin kolonya ve şeker olduğunu anımsatan Oğuz, ''Geçmişte büyükler küçükleri sevindirmek için ceplerinde, mendillerinde şeker bulundurur ve gördükleri çocuklara bunları ikram ederler, bunlar da çocukların hafızasında büyük bir hediye olarak değerlendirilirdi'' dedi.
Geçmişe göre, ekonomik açıdan daha gelişmiş durumda olunduğuna dikkati çeken Oğuz, bu nedenle bugünün çocuklarının her şeye çok kolay ulaştığını ve bu gelişmişlik içinde çikolata, şeker ikramlarının armağan niteliği taşımadığını söyledi.
Öcal Oğuz, modern kent yaşamı içinde sürdürülen ''çocukların şeker toplama'' etkinliğinin ''eğlence'' olarak düşünülebileceğini kaydederek, ''Çocukların topladığı şekerin ne ailelere ne çocuklara kattığı bir heyecan var. Şeker o kadar zor erişilebilir bir şey değil artık. Çocuklar için hediye olamaktan çıktı, sadece bayram eğlencesi olarak düşünmek lazım'' diye konuştu.
Güvenli şeker toplama eğitimi
Oğuz, Orta Asya'da çocukların çadır çadır dolaşmadığını, küçüklerle büyüklerin köy meydanlarında, ata mezarlarında toplanıp bayramlaştığını aktararak, ''Bugün kent kültürü içinde topluca bayramlaşacağımız bir kent meydanı olmadığından, zamanla çocukların büyükleriyle bayramlaşmayı unutmaması için kapı kapı dolaşmasının uygulamaya konulduğunu'' anlattı.
Kent yaşamında bayramlaşma geleneğin devam edebilmesi ve çocukların sokağa çıkabilmeleri için güvenli bir ortamın sağlanması gerektiğine dikkati çeken Oğuz, ''Çocukların kent içerisindeki eğitimi ile şeker toplamada karşılaşılan uç örnekleri bir araya getirip, birlikte değerlendirmemek lazım'' diye konuştu.
Öcal Oğuz, geleneğin gelecek kuşaklara da aktarılabilmesi için çocukların aileler tarafından hangi evlere, ne şekilde gidecekleri konusunda uyarılmaları gerektiğini bildirdi.
''Bilmediğimiz riskler olabilir, ama risk var diye çocukları gelenekten, eğlenceden mahrum bırakmamalı'' diyen Oğuz, gerekiyorsa ailelerin daha büyük sorumluluk üstlenerek çocukların nerelere gidip nerelere gitmemesi konusunda gözleyici olmalarını önerdi.
