Tarihin içinde kaybolacaksınız!
Son yıllarda Rize ve Doğu Karadeniz konularında birçok önemli eserin basımını üstlenen Rize Araştırmaları Vakfı (REVAK) yeni bir eseri daha Dergâh Yayınları üzerinden yayınladı.
REVAK’ın 16. eseri olarak yayınlanan kitap, modern bir seyahatname çalışması
olması açısından önem arz ediyor.
Yerel tarih araştırmacısı Murat Ümit Hiçyılmaz tarafından kaleme alınan eser 467
sayfadan oluşuyor.
Yazar kendini modern bir seyyah olarak tanımlıyor ve toplam 20 günde Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinin bütün köylerini karış karış geziyor.
Gezi esnasında tarihi, kültürel, mimari ve edebi hemen her konu yazarın ilgi alanına giriyor. Gezi yapılan köylerde insanlarla sohbet ediliyor, köyün sözlü halk kültürü büyük oranda ortaya çıkarılıyor. Bu açıdan seyahatnamede Çamlıhemşin ilçesinden yetişmiş birçok halk şairine atıfta bulunuluyor.
Kitapta bolca da şiir ve atma türkü örneklerine rastlamak mümkün. Muhtelif neşriyatta yarım yamalak yayınlanan birçok şiir ve atışma böylece bir çatı altında toplanmış oluyor. Kitapta dilden dile anlatılarak günümüze kadar gelen halk efsane ve destanlarına da
büyük önem verilmiş.
Kitabın en ilgi çekici özelliklerinden birisi de köylerdeki önemli tüm tarihi eserlere
özellikle yer verilmiş olması. Hemen hemen hiçbir eser atlanmamış. Tarihi kaleler, konaklar, camiler, köprüler, serenderler, çeşmeler, mezar taşları ve değirmenler. Hemen hepsi yazarın perspektifinden mimari bir üslupla anlatılmış. Tüm bu anlatımlar fotoğraflarla desteklenmiş.
Bu açıdan bir nevi Çamlıhemşin ilçesinin adeta kültürel envanteri çıkarılmış. Tarihi eserlerde bulunan Osmanlıca yazılar da yazar tarafından titizlikle tercüme edilerek kitapta okuyuculara sunulmuş.
Seyahatnamede yazarın gezi esnasında bizzat çektiği fotoğraflar dışında, profesyonel
fotoğrafçılardan da hatırı sayılır düzeyde faydalanılmış. Ayrıca tarihi şahsiyetlerin eski
fotoğraflarına da sıklıkla yer verilmiş. Bu bakımdan kitapta ciddi bir fotoğraf koleksiyonu da okuyuculardan esirgenmemiş. Zaten kitapta 347 adet görsel kullanılmış. Bu da kitabın daha zevkle okunmasını mümkün kılmış.
Yazar kitabın başlangıcında kendi el çizimiyle oluşturduğu bir de Çamlıhemşin haritası
paylaşmış. Bu harita sayesinde yöreye aşina olmayan okuyucuların hangi gün nereye gezi düzenlendiğini kısa yoldan kestirmesi temin edilmiş. Üstelik kitapta bine yakın yer adına da yer verilmiş. En detay coğrafi adlandırmalar özellikle belirtilmiş. Gezide yazar çoğu kez köy muhtarlarıyla, bazen köyden ilgili kişilerle, bazen de kendi arkadaşlarıyla seyahate çıkmış.
Günümüzde ilçede kültürel aktivite ve başarıyla öne çıkmış kimselerle özellikle temas
kurulmuş. Gezi esnasında yörede bulunmayan birçok mühim şahsiyetle anında telefonla
irtibat sağlanmış. Hassas hususlarda bilirkişi kabul edilen bu şahısların görüşlerine
başvurulmuş.
Kitapta bunların dışında yörede rastlanılan eski Türk damga örneklerine de yer verilmiş.
Böylece yöredeki kültürel potansiyel gözler önüne serilmiş. Ayrıca ilçe halkı üzerinde yapılan ideolojik algı operasyonlarına da yer yer cevap verilmiş.
Neresinden bakılırsa bakılsın kitap Çamlıhemşin’i her açıdan anlatıyor ve adeta ilçenin
her bir tarafında sanal bir tur atmamızı sağlıyor. İlçeye hiç ayak basmamış birinin dahi bu
kitap sayesinde ilçeyi büyük oranda tanıması içten bile değil.
Yazarın bu seyahatname çalışmasından önce yayınlanan bir seyahatname kitabı daha
bulunuyor. Yine REVAK tarafından yayınlanan Fındıklı Seyahatnamesi adlı bu kitap 2015
yılında okuyucularla buluşmuştu. Bakalım sırada Rize’nin hangi ilçeleri olacak?
