Mehmed Uzun'u yoldaştan okuyun
Yarın geçen yıl hayatını kaybeden modern Kürt Edebiyat'nın kurucularından Mehmet Uzun'un ölüm yıldönümü. Yol arkadaşı Muhsin Kızılkaya onu anlattı.
Çoğu zaman bir yazarın yaşam öyküsünü okurken, farkında olarak ya da olmayarak vücuda getirdiği eserlerin bilinmeyen yönlerini ve onları doğuran hikâyeleri de okuruz. Hatta bazen bazen başyapıt haline gelmiş yaşam öyküleriyle bile karşılaşırız; Hüzünleri, sevinçleri, acı ve yıkımlarıyla, mücadelesiyle destansı bir yaşamdır karşımızdaki...
Geçen yıl pençesine düştüğü kanser sonucu hayatını kaybeden Mehmet Uzun'un hayat öyküsü ve anıları da bunlar arasında. Türkiye'de beynini çalıştıran pek çok yazar gibi o da hapishane hücrelerinin havasını solumaktan kurtulamadı. Fikirlerileri ve eserleri ile Kürtleri yok saymak isteyen kitleler kadar Kürtler adına terör estiren kitleri de rahatsız eden Mehmet Uzun, modern Kürt edebiyatının kurucularından sayılıyor.
Mehmed Uzun, 1953 yılında Siverek’te doğdu. 1977 yılından ülkeye döndüğü 2006 Temmuz’una dek Avrupa’da, İsveç’te yaşadı. Kürtçe, Türkçe ve İsveççe edebi çalışmalarıyla çokdilli, çokkültürlü bir yazar olan Mehmed Uzun, uzun yıllar İsveç Yazarlar Birliği yönetim kurulu üyeliği yaptı. Ayrıca İsveç ve Uluslararası PEN kulüplerinde aktif olarak çalıştı. İsveç ve Dünya Gazeteciler Birliği üyesiydi. Kürtçe yedi roman yazan Mehmed Uzun’un romanları başta Türkçe olmak üzere birçok dile çevrildi, halen çevriliyor. Denemeleri de çeşitli dergi ve gazetelerde yirmiye yakın dilde yayınlandı. Mehmed Uzun, ‘Aşk Gibi Aydınlık-Ölüm Gibi Karanlık’ romanı ve ‘Nar Çiçekleri’ adlı deneme kitabı ile ilgili olarak 2001 baharında yargılandı ve beraat etti.
Aynı yıl Türkiye Yayıncılar Birliği’nin her yıl verdiği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü’nü; roman sanatına ilişkin belirleyici katkılarından dolayı Berlin Kürt Enstitüsü’nün Edebiyat Ödülü’nü; yarattığı edebiyat ve sözün özgürlüğüne ilişkin duruşundan dolayı İskandinavya’nın en önemli ödüllerinden Torgny Segerstedt Özgürlük Kalemi Ödülü’nü; 2002’de İsveç kültür yaşamına sunduğu değerli katkılarından dolayı İsveç Akademisi’nin Stina-Erik Lundeberg Ödülü’nü; 2005 yılında ise Irak Kürdistan Bölgesi Onur Ödülü’nü ve Diyarbakır Belediyeleri Onur Ödülü’nü aldı. 11 Ekim 2007 tarihinde, uzun süreden beri mücadele ettiği mide kanserine yenik düşerek, yaşama veda etti. Yaşar Kemal’in “Kürt romanının dilinin dikenli yolunu açmıştır” dediği Mehmed Uzun, sanatıyla ölümsüzlüğe erişebilen ender sanatçılardan biridir.
Muhsin Kızılkaya, Sen u Ben / Anılarla Mehmed Uzun'un Hayatı adlı eserinden ünlü yazarla ilgili anılarını kaleme almış.
Mehmed Uzun ve Muhsin Kızılkaya... 90’lı yılların başlarında yolları İstanbul’da kesişen iki genç yazar. Önce arkadaş, sonra yazar-çevirmen, daha sonra hısım akraba... Modern Kürt romanının yaratıcısı Mehmed Uzun’un sürgünde, İsveçte, memleket hasreti içinde yazdığı Kürtçe romanları, Muhsin Kızılkaya İstanbul’da Türkçeye çevirdi. Çok kısa bir süre içinde büyülü bir okur kitlesi yarattılar.
Muhsin Kızılkaya, Mehmed Uzun’la yaşadığı bu “uzun” on beş yılın hikâyesini, hayatı eşliğinde, son derece sanatlı bir üslup ve biçimle kaleme aldı. Roman tadında bir kitapla, hazine değerindeki bu anıları gün ışığına çıkardı.
-
m.halid demir 16 yıl önce Şikayet Etmehmed uzun gibi düşünmek. Ülkenin içinde bulunduğu kürt_türk münakaşasını roman tadında(Aşk Gibi Aydınlık-Ölüm Gibi Karanlık romanında) vermekle kalmayıp,sade bi kuru olageldik ifadelerin dışına çıkan kendine özgün bi dille sıcaklıkla çözümler üreten ve bu münakaşanın nasıl bu duruma geldiğini, gelinen bu noktadan da en az kayıpla nasıl dönüleceğini ortaya koyan,Kürtçe, Türkçe ve İsveççe edebi çalışmalarıyla çokdilli, çokkültürlü bir yazar olan MEHMED UZUN'u rahmedle anıyoruz...Beğen
-
mehmet alper 16 yıl önce Şikayet EtNE KÜRT EDEBİYATI HAYIR MI ?. İki kürtçe olduğu iddia edilen dille şiir yazmayla kürtçe edebiyat mı oluşturduğunuzu sandınız da kürt edebiyatının bilmem ne yazarı .... bir edebiyatın en az bin yıllık dil tarihi olması gerekir ... dil nerdeeee edebiyat nerde ... bu uydurmalarla halkı kandırmayın beyler...Beğen
-
aligül gül 16 yıl önce Şikayet Etruhun şad olsun,seni hiç unutmayacağız.... çok erken gittin be Keke Memet... bütün iyi insanlar gibi, çok erken...Beğen
-
Veysi Deniz 16 yıl önce Şikayet EtNAR ÇİÇEKLERİNİ OKUDUNUZ MU?. Edebiyatla zerre kadar ilgisi olanın dahi okurken büyük zevk ve haz duyacağı 'Nar Çiçekleri' bana tefekkür dünyasına dalmaya vesile oldu. Allah'ın Cemil sıfatını nar çiçeklerinde o kadar tecellisini göstermiş ki, hayran kalmamak elde değil. Mükemmel bir sanat eseri olan her şeyin bir 'Sanatkarı' olduğunu keşfediyorsun. BAKIŞ AÇISI çok önemli tabi, hangi pencereden bakıldığına bağlı...Beğen
-
erol aydın 16 yıl önce Şikayet Etevet. ruhun şad olsun büyük üstad..sen hep kalbimizde olacaksın..Beğen Toplam 1 beğeni