Nil Karaibrahimgil'in Nil'in kelebekleri

Sadık Yalsızuçanlar'ın kitap analizi

İçini açsa nar ama yeri dar.

Nil'in yazgısının mottosu yine kendinden. 'Edebi' sterilizasyon kaygusundan uzak, yazının bir özgürleşme alam olduğu önermesini bir kez daha doğrulayan yazılar bunlar.

Arkakapağı, 'yeni başlayanlar için kadm tuhaflıkları'ndan bir alıntı işgal ediyor:
'Kadınlar çok seyrek olarak söylediklerim kastederler. Asıl demek istediklerini bulmak için, sakın ne demek istiyorsun diye sormayın. Bu soru sizi, kastedilmeyecek başka bir cümleye yönlendirir ve aslolandan gitgide uzaklaşmanıza sebep olur. Bu sebeple sonuç ilişkisi kurulmaz. Mesela sık kullanılan bir cümleyi ele alalım: Yalnız kalmak istiyorum. Cümlenin öznesi ben, burada sen manasında kullanılmış. İstiyorum olumlu gibi dursa da olumsuz, yani asıl kökü istemiyorum. Buraya kadar cümlemiz Sen yalnız kalmak istemiyorum. Böyle bir cümleye pek rastlanmadığından, yuvarlamamız gerekir. Yuvarlarsak aslolan cümleye varırız: Sen yalnız kalmamı isteme! Bu cümleyi canlan- dırabilecek erkek yok denecek kadar azdır. Kadın yalmz kalmak istemiyor, bu kesin. Fakat bu yeterli de¬ğil. Onun yalnız kalmasını istememelisiniz. Ayrıca kadını bu raddeye getirmeyin. Kadınlar yalmz kalmayı asla istemez. Şayet kendilerini yalnız hissederlerse, pıt diye doğuruverirler. Elde var iki olurlar. Bir suyla şaka olmaz, bir de kadınlarla..,'

Nil Karaibrahimgil Nil'in Kelebekleri Doğan Kitap Şubat 2011 336 sayfa Kitapla ilgili teknik bilgiler ve internet üzerinden sipariş şartlarını görmek için bu linki kullanabilirsiniz

Bu alıntı, Halvet Der Encümen'i yazarken dipnot olarak düştüğüm bir öykümsüyü anımsattı.
Erkek kadına, 'seni çok seviyo¬rum' der. Kadm, 'ben de' der, 'ben de kendimi çok seviyorum.'
Erkek, 'seni çok özledim' der. Kadm, 'ben de' der, 'ben de kendimi çok özledim.'
 
Nil'in ezberbozan önermelerini daha önce ve el'an, demir de mıkna¬tısa demektedir: 'Senden neden nefret ediyorum biliyor musun, beni çe¬kiyorsun ama sürükleyemiyorsun.' Nil'in Kelebekleri Çünkü sanıldığının aksine kadm do- Nil Karaibrahimgil guştan bağımsız bir karaktere sa- Doğan Kitap hiptir. Kamusal alanda bağımlı bir kişilik üretmeye ça¬lışır. Erkek de sanılanın aksine bağımlıdır ama erk(ek) egemen nosyonların ortasında, bağımsız ve güçlü bir kişilik üretmeye çalışır. Bu paradoksal ger¬çeklikte olduğu gibi, sözlerin zahirine değil, söylenmeyene bakmak, okumak gerekir.
Yazmanın bir gereksinime dönüşmesinin bir ne-deni de bu olsa gerektir. Söylenmeyeni okumaya çalışan yazüar, Nil Karaibrahimgil'inki gibi ince ince do-kunmuştur, zeki(ce)dir, zihni kışkırtır ve ezberbozar. Yazının bu anlamda, bir izleğin izlenmesi anlamında bir yolculuk olduğu söylenebilir.
Nil'in yazüan (üstelik) bir gazetenin 'magazin' ekinde yayımlanmak (üzere yazılmıştır.)

Dilin içine doğru sızan yazılar

Nil'in Kelebekleri, 'içses'le başlıyor, içindeki fısıl-tının kim olduğu sorusuyla sürüyor, bir kadının saçım yaşama hakkından tutunuz, hayatm bir boyama kitabı oluşuna değin her türden aşk oyununun cümbüşünün gerisindeki tecelliye yelken açabiliyor. 'Yağmurlu bir blues'a, 'Kafa kalp Kalp', R, S, Ş, T, U, 0, V, Y, Z ile 'İçim- dekiler'e ve 'Bir Nil Duası'na bilhassa bayıldığımı be¬lirtmek isterim. Dilin içine doğru sızan yazılar bunlar. Kelebek gibi çiçekten çiçeğe konan, usare devşirme¬ye çalışan serazat bir duy(g)u avcısının kaçamakları. Nü de firarilerden. Firar etmemek için bir nedenimiz olsaydı keşke. 'Herkesin adının insan olduğu yazı', 'kamu alem birdir bize' diyen Yunus'un ikliminden. 'Ah Beyrut!', bu kadim şehrin büyüleyici soluğuyla yazılmış. Nil, 'bütün zenginliğimi ve fakirliğimi gördüm onda' diyerek özetliyor. Tabi müzikal bir binekle yapılmış bir gezi bu. Ama içerden, gönülden söylenmiş bir yazı. Bir başka kışkırtıcı ve yapısökümcü yazı: Türk Hafif Yazısı. Kitabın belki de en ironik yazısı. Şöyle başlıyor: 'Babam arayıp dedi ki: 'Yazıların Beşiktaş'ta¬ki nüfus memuresi hanımı yormuş. 'Hayat basit' diyor, 'kafasını bu kadar karıştıracak bir şey yok. Gezsin, tozsun, keyfine baksın, evlensin, çocuk yapsm. O, Tür¬kiye'nin en güzel çocuklarından. Hayat da o kadar de¬rin değil zaten. Kendisini yormasm diyor' dedi. 'Git onunla konuş' dedi. Sonra gülmeye başladık...' Bura¬dan Nil'in çocukluğuna doğru uzanabilirsiniz, çocuk¬luğuna, bilinçaltına, bilinçdışma, dilinin sınırlarına, dü-şüncelerinin boylarına. Nil, müziğinde bundan fazlasını yapmıştı.

"dediler aşka sabır / ya da sefer lazım / dedim ey-vallah yok itirazım / sabrın nerede seferin önünde / acelen mi var firarda mısın? / çok canım acıyo çok' ile,

'İnsan yalnız kalamaz, yapamaz / Döner durur ya-tağında, uyuyamaz / Ben seni kaybettim, anladım / Gündüzleri gecelere zor bağladım / Hani zaman her şeye ilaç ya, yalanmış / Hani aşklar hep gelip geçer ya, kalırmış / Rüzgar esti üstüme üstüme üstüme / Se¬ni vurdu yüzüme yüzüme yüzüme"sinde ezgilerle söz-lerin gerilimli izdivacım hatırlayalım.

Hedonist gibi görünse de

Nil'in Kelebeklerinde uçarı bir kelebek sürekli geziniyor. Ele avuca sığmıyor, merak ediyor, soruyor, sorguluyor, uçuyor, konuyor tekrar uçuyor. Dur durak bilmeksizin yaşamın çeşitli görünümlerinin gerisindeki oyunlara başmı uzatıyor, aralık kapılardan bakıyor, kapalı kapıları açmış gibi yaparak bırakıp kaçıyor. Bir (k)açıklık baş dönmesi... Zaman zaman hedonist gibi görünen bu cümbüşün arkasında canı acıyan bir dil konuşuyor. Bunun için kitabın özetini arayanlar, 'Hayat bir boyama kitabı' yazışma baksınlar. Öykünün sonunu merak edenler için aktarayım: 'Güneş battı. Zeynel orucunu açtı. Sandviçini salamlı yaptım.'

Bununla da yetinmeyenler, 'Bir hatırlatma: Luna-park' yazışım okuyabilirler, dünya hayatının bir oyun, bir oyalanma oluşunu ima eden bir metafor olarak...

Star - Kitap