'Tunuslu Hayreddin Paşa konferansı
Bir köle olarak Kafkasya'dan alınan ve Osmanlı Devletinde Sadrazamlık mevkiine kadar yükselen Tunuslu Hayrettin Paşa'nın önemi adına düzenlenen bir konferansla dile getirildi.
İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) ile Tunus Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu'nun ortaklaşa düzenledikleri "Tunuslu Hayreddin Paşa" konferansı, Yıldız Sarayı Çit Kasrı'nda yapıldı.
Konferansta konuşan Tunus'un İstanbul Başkonsolosu Tevfik Caber, "19. yüzyılın ikinci yarısının en ünlü şahsiyetlerinden olan Tunuslu Hayreddin Paşa, büyük bir reformcu ve yenilikçiydi" dedi.
Döneminin en önemli ıslahatçısı olan Hayreddin Paşa'nın büyük yeteneklerinden dolayı Sultan Abdülhamit tarafından İstanbul'a çağrıldığını ve sadrazam yapıldığını hatırlatan Caber, yüksek eğitim görmeyen Hayreddin Paşa'nın kendi kendini eğittiğini anlattı. Caber, Avrupa kültürünü çok iyi öğrenen Hayreddin Paşa'nın Müslümanların hayatını ve sorunları üzerine de eğildiğini kaydetti.
Türkiye-Tunus ilişkilerinin Osmanlı Devleti'nden daha eskiye ve derine dayandığını ifade eden Caber, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'na İstanbul'da Türkiye-Tunus ilişkilerini güçlendirecek bir kültür merkezi ve bu merkez içinde "Hayreddin Paşa Kulübü" kurulması önerisinde bulunduğunu anlattı. Sakarya Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Atilla Çetin de "Tunuslu Hayreddin Paşa" adlı kitabının Tunus Kültür Bakanlığının desteğiyle Arapça olarak yayımlandığını söyledi.
Bir köle olarak Kafkasya'dan satın alınan Hayreddin Paşa'nın, daha sonra bir "Tunus Beyi"ne satıldığını anlatan Prof. Dr. Çetin, eğitimi düşük olan Tunuslu Hayreddin Paşa'nın kendini yetiştirdiğini belirtti. Prof. Dr. Çetin, Sultan 2. Abdülhamid'in teklifi ile İstanbul'a gelen ve Osmanlı idaresinde görev alan Hayreddin Paşa'nın 1878'te sadrazam olduğunu hatırlatarak, 1890 yılında İstanbul'da vefat ettiğini dile getirdi. Tunuslu Hayreddin Paşa'nın önemli bir devlet adamı olduğunu ve fikirleri başarıyla uygulayabilen önemli isimlerden olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Çetin, ancak bazı fikirlerinin yaşadığı dönemde uygulanabilir ortamı bulunmadığını bildirdi.
Prof. Dr. Çetin, Tunuslu Hayreddin Paşa'nin ciddi, onurlu, İslamı gerçekten yaşayan, ancak yaşadığı çağı bilen ve ondan geri kalınmamasını isteyen önemli bir şahsiyet olduğunu kaydetti. IRCICA Genel Direktörü Halit Eren de, Hayreddin Paşa'nın, Tunus'un siyasi, idari yapılanmasına damgasını vurmuş önemli bir fikir adamı olduğunu söyledi. Eren, Hayreddin Paşa'nın Fransa'da kalarak Fransızca öğrendiğini ve batıyı tüm gerçekliğiyle tanıdığını ifade ederek, "Müslüman kalarak modernleşme" yolunda çeşitli vazifelerde bulunduğunu bildirdi.
