Şekli gözalıcı mantarlara dikkat!

Trakya Üniversitesi (TÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Galip Ekuklu, zehirlenmelere karşı, vatandaşları bilmedikleri mantarları tüketmemeleri konusunda uyardı.

Ekuklu, mantar zehirlenmelerinin özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında artış gösterdiğini söyledi.

Mantardan zehirlenme vakalarının her geçen yıl arttığına dikkati çeken Ekuklu, şunları kaydetti:

"Çayırlar veya ormanlık alanlarda yetişen ve yapısında zehirli madde bulunan mantarların bilinçsizce tüketilmesi ciddi zehirlenmelere hatta bu zehirlenmeler ölümlere neden olmaktadır. Nitekim ülkemizde 2013 yılında bin 500'den fazla mantar zehirlenmesi bildirilmiş, bu sayı 2014 yılında 5 bini geçmiştir.

Zehirlenmenin tüketilen mantar miktarı veya yenmeden önce yapılacak pişirme, yoğurtla tüketme, sirkeli ve tuzlu suda kaynatma, kurutma ile ilgisi yoktur. Bazı mantarların çok küçük bir miktarı bile insanı öldürecek kadar zehirli olabilmektedir. Asıl önemli sorunlardan biri de zehirli ve zehirsiz mantarları ayırmanın güçlüğüdür."

"Kültür mantarı tüketilmelidir"

Mantar yemeyi tercih edenlerin kültür mantarlarını seçmeleri gerektiğini öneren Ekuklu, " Bu konuda yapılabilecek öneri, yetiştiği ortam nedeniyle zehirlenme riski taşımayan kültür mantarlarının tüketilmesidir. Ancak bu konuda da dikkatli olunmalı ambalajlı, etiketli ve üreticisi bilinen mantarlar tercih edilmelidir" dedi.

Türüne göre değişmekle birlikte zehirlenme belirtilerinin tüketimden 2 ila 6 saat sonra ortaya çıktığını vurgulayan Ekuklu, "En önemli zehirlenme belirtileri uyku hali, bulantı, kusma, nabız artışı, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme ve vücutta kızarıklıktır. Zehirlenmeler konusunda daha detaylı bilgiler '114' numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezi'nden alınabilir" diye konuştu.

Prof. Dr. Ekuklu, mantar zehirlenmesi sonucu kişiyi koma veya ölüme götüren nedenin ise karaciğer ve böbrek yetmezliği olduğunu kaydetti.

"Kesin öldüren 15 tane zehirli mantar var"

Mikolog (mantar uzmanı) Jilber Barutçiyan ise vatandaşların ormandan topladığı cinsini tanımadığı mantarı tüketmemesi gerektiğini aktardı.

Türkiye'nin yabani mantar zengini bir ülke olduğunu söyleyen Barutçiyan, "12 bin tane mantar çeşidi içerisinde kesin öldüren 15 tane zehirli mantar var. Bu zehirli mantarların da hiçbir şekilde panzehiri yok. Yedin mi ölüyorsun. Destek tedavi uygulanabilir. Karaciğer nakli yapılıyor ancak yinede kişi ölebiliyor" dedi.

Mantardan ölümlere kırsal kesimde daha çok rastlandığını anlatan Barutçiyan, şunları kaydetti:

"Vatandaşlar özelikle 'köygöçüren mantarı'na dikkat etsinler. Bu mantardan ormanda bol miktarda farklı şekilde ve özelliklerde var. Bu mantarı tanımayan insanlar ormandan topladıkları hiçbir mantarı yemesin. Kültür mantarına yönelsinler. Mantarı tanıdıklarını iddia eden insanların çoğu hastanede. Mantar zehirlenmesinde geri dönüşü olmayan sonuçlar ortaya çıkıyor. Son günlerde çıkan haberler ortada. Köygöçüren mantarını yerlerse en iyi tabirle ifade edeyim, ölüm gibi bir yan etkisi oluyor. Ormanda birçok zehirli mantar mevcut ancak bu aralar köygöçüren mantarıyla çokça karşılaşıyoruz."

 "İnsanlar mantarın güzelliğine aldanıyor"

Vatandaşların dededen kalma yöntemlerle mantar tüketmemesi gerektiğini vurgulayan Barutçiyan, "Vatandaş 'biz dededen böyle öğrendik, bir şey olmaz' diyerek yiyor ama sonuç ortada. Görüntüsü ve tadı güzel ama köy göçürtüyor. İnsanlar mantarın güzelliğine aldanıyor" diye konuştu.

Köygöçüren mantarının şapkalı mantarlardan olduğunu dile getiren Barutçiyan, şöyle devam etti:

"Hafif dış bükey şekle sahiptir. Bazılarında şapka yapısı düzleşebilir. Zeytin yeşili ve zeytin sarısı renklerdedir. Bir torbacığın, yumurtanın içerisinden çıkan bir mantardır. Ormanda çok yaygın. Köygöçüren mantarının 50 gramı insanı öldürüyor. Vatandaşlar mantarın protein deposu olduğunu zannediyor. Bu da yanlış bilinen bir şey. Tabii ki protein var ama bol bol değil. Hiçbir mantar hayatımız kadar değerli değildir."