Yumurtanın tüm özellikleri
Binlerce yıldır bilinen, ucuz, dünyanın her yerinde rahatlıkla üretilebilen, çok çeşitli şekillerde ve kolayca pişirilebilen, lezzetli ve besleyici, hemen herkesin ortak besini olan yumurta ile ilgili merak ettiğiniz ne kadar bilgi varsa hepsi bu haberde.
En zengin ve görkemli mutfak menülerinden., en fakir masalara kadar hemen hemen dünya üzerindeki tüm insanların ortak besini olan yumurtanın yararları saymakla bitmiyor. Ancak sağlıklı olmasının yanı sıra yumurta özellikle diyet yapanların ürkütüğü besin maddeleri arasında yer almaktadır. Anne sütünden sonra en besleyici besin olan yumurta sağlığa zararlı olabilir mi ?
 Dünyanın en lüks ve pahalı lokantasındaki peynir, kızarmış ekmek ve portakal suyunun yanında kahvaltı masasını tamamlayan, diğer taraftan Anadolu'nun en ücra köşesinde tandır ekmeğine katık olan, ortak ve değerli bir besinimiz var!!!
Bu besinimiz; binlerce yıldır bilinen, ucuz, dünyanın her yerinde rahatlıkla üretilebilen, çok çeşitli şekillerde ve kolayca pişirilebilen, lezzetli ve besleyici değeri yüksek Yumurtadan başkası değildir. |
|
Anne sütünden Sonra İkinci Sıradadır Yumurta, anne sütünün haricinde insanın ihtiyacı olan tüm besin ögelerini bulunduran tek besinimizdir. Yeni bir yaşamın özü olduğu düşünülecek olursa, besleyici değerinin yüksek olması hiç de şaşırtıcı değildir. BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? |
Yumurta kabuğunun yüzeyinde 17.000 adet küçük delik (por) bulunur.
• Buzdolabında bir hafta bekletilmiş yumurta, oda ısısında bir gün bekletilmiş yumurtadan daha tazedir.
• Yumurta uzun süre bekletilirse su ve karbordioksit kaybı nedeniyle ağırlığı azalır.
|
• Sebzelerin protein miktarı düşüktür. Bu nedenle sebzelere yumurta kırılması protein, vitamin ve mineral açısından dengeli karışımların oluşmasını sağlar. |
• Yumurta akı proteinlerinin fom oluşturucu ve bu yolla kabarmayı sağlayıcı özelliği vardır. Bu nedenle kek hazırlamada doğal kabartacı olarak tercih edilmektedir.
• Yumurta proteinleri ıs ile katılaştığı için sütlü tatlılarda ve çorbalarda koyulaştırıcı ve kıvam sağlayıcı olarak kullanılır.
• Katı pişirilmiş yumurta ile salataların (piyaz, patates salatası vb) süslemesi yapılabilmektedir.
• Yumurta, pasta ve keklerin renklendirilmesini sağlar.
BU NOKTALARA DİKKAT ETMEYİ UNUTMAYIN
• Yumurta satın alınırken; marketlerde soğuk ortamda muhafaza ediliyor olmasınadikkat edilmelidir.
• Yumurtanın kabuğu temiz, düzgün görünüşlü, yeterli kalınlıkta ve az pürüzlü olmalıdır. Çatlak ve kırık yumurtalar satın alınmamalıdır. Bu yumurtalar tazeliğini daha çabuk kaybedip, bozulur. Mikroorganizmaların üremezi için uygun bir ortam oluşturulurlar.
• Ev şartlarında yumurta buzdolabında (0-5oC), çabuk bozulmasını önlemek için alınan orijinal karton kutusu içerisinde, yıkanmadan saklanmalıdır. Yıkandığı takdirde doğal koruyucu tabakasını kaybeder. Bu nedenle yumurta kullanılacağı zaman yıkanmalıdır.
• Yumurta buzdolabında; peynir, soğan, balık gibi güçlü kokusu olan besinlerin yakınında saklanmamalıdır. Çünkü yumurtanın kabuğu gözeneklidir ve yumurta güçlü kokuları emebilmektedir
|
• Yumurtaların, iyi kaliteli olma özelliğini kaybetmeden 4-5 hafta içerisinden itibaren 3-4 hafta içerisinde tüketilmesi gerekir. |
PROTEİN DEĞERİ
 Proteinlerin vücudumuzda çok önemli görevleri bulunmaktadır. Yumurta tüm besinler içerisinde en kaliteli proteine sahiptir. Çünkü yumrta proteini insan vücudunda sentezlenemeyen ve kesinlikle besinler ile dışarıdan alınması gerekli olan 'elzem amino asitleri' yeterli ve dengeli miktarlarda bulunmaktadır. Sindirilebilirliği yüksektir, tamamına yakını vücut tarafından kullanılmakta ve vücut proteinlerine dönüşebilmektedir. Hatta bu özelliğinden dolayı, diğer besinlerin protein kalitesinin hesaplanmasında da kullanılmaktadır. Yumurta proteininin biyolojik değeri yani proteinden elde edilen fayda %93,7 iken bu değer sütte %84,5, balıkta %76, sığır etinde %74.3'dür.
|
Yeterli ve dengeli beslenmede, özellikle mental ve fiziki yönden hızlı bir büyüme ve gelişme döneminde olan çocukların, protein tüketimlerinin en az yarısının hayvansal kaynaklı olması önerilmektedir. Bu nedenle çocuk beslenmesinde örnek protein kaynağı olan yumurtaya gereken önem verilmelidir.MİNERAL DEĞERİ
|
Yumurta, demir ve çinko gibi sağlığımız açısından önem taşıyan mineralleri de içermktedir. Yumurta özellikle büyüme-gelişme ve bağışıklık sisteminde rolü olan çinko minerali açısından da iyi bir kaynaktır. Yumurta düşük enerji içeriğine karşın (büyük boy yumurta=75 kkal), birçok elzem besin öğesini yüksek oranda bulundurması nedeniyle 'besleyici değeri yüksek' besin olarak tanımlanmaktadır. VİTAMİN DEĞERİ
|
Yumurta A, D, E ve B grubu vitaminleri ile diğer vitaminleri önemli oranda içermektedir.
Bir yumurta sarısında 213 mg kolesterol bulunur. Yumurta beyazında, kolesterol ve yağ yoktur.
Eğer kişide kolesterol metabolizması bozukluğu yoksa yeterli ve dengeli olarak tüm besin gruplarını tüketiyorsa ideal vücut ağırlığı koruyorsa, fiziksel olarak aktif ise ve sigara kullanmıyorsa, yumurtanın yüksek kolesterol içeriğinden dolayı endişe duyulmasına gerek yoktur.
• Yumurtalı yemekler hazırlanmadan önce ve sonra ellerin, kullanıcak kapların araçların yıkanması gereklidir.
• Yumurtanın pişirilme süresinin iyi ayarlanması gereklidir. Örneğin; yumurtayı haşlaşa süresi uzarsa ve yumurta bayatsa sarıdaki demir, beyazdaki sülfür ile birleşerek yumurta sarısının etrafında yeşil bir halka oluşur (Demir sülfür halkası).
