Mezar taşına yansıyan boyun eğiş

1909 yılında Erzurum'un Tebricik Köyü'nde dünyaya gelen Can, müftü olan babasından Arapça ve Farsça öğrendi. 1929 yılında Kuleli Askeri Lisesi'nden, 1931 yılında da Kara Harp Okulu'ndan mezun oldu.

Tahirül Mevlevi'den (Tahir Olgun) Mesnevi'nin yorumlanması ile ilgili geleneği öğrenerek devralan Can, Türkçe ve edebiyat öğretmenliği yaptı.

Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç.Dr. Nuri Şimşekler, Can'ın Mesnevi'yi yorumlama geleneğini Tahirül Mevlevi'den öğrendiğini vurgulayarak, bu geleneğin son temsilcisi sayılan Can'ın bu alanda çok değerli eserler verdiğini söyledi.

Uzun yıllar Konya'da Mevlana Anma Haftası'na katılan Can'ın bir süredir sağlık durumu elvermediği için törenlere gelemediğini dile getiren Şimşekler, "Mesnevi'yi anlamak ve anlatmak çok zordur. Arapça, Farsça, Kuranıkerim'e, hadislere, tarihi olaylara hakim olmak, Hint ve Yunan mitolojilerini çok iyi bilmek gerekiyor. Rahmetli Can, alanında uzmandı ve konusuna hakimdi" dedi.

Şimşekler, Mevlana aşığı olan Can'ın Konya'yı çok sevdiğini ve öldükten sonra burada defnedilmek istediğini belirterek, şöyle konuştu: "Bu nedenle Konya'da Üçler Mezarlığı'nda mezar taşını hazırlatarak diktirmişti. Mezar taşında (Varlığa ben seninle agahım, var olan sensin ancak Allahım) yazıyor. İsminin başına ise (en küçük kul) manasına gelen (Ahkari İbad) yazdırmış. Bu onun ne kadar alçakgönüllü ve mütevazı olduğunu bizlere bir kez daha gösteriyor."

Can'ın yayınlanmış eserlerin bazıları şöyle: "Mevlana ve Eflatun (1964), Klasik Yunan Mitolojisi (1970), Hz. Mevlana'nın Rubaileri (1990), Mevlana'nın Hayatı, Şahsiyeti, Fikirleri (1995), Hz. Mevlana'nın Mesnevi Tercümesi (1999), Mesnevi Hikayeleri (2003), Güldeste (2001)."

İstanbul'da önceki gün ölen Can, bugün Konya'da toprağa verilecek.