Anadolu'yu mayalayan tasavvuf büyüklerinin geçmişte aşk ateşinde pişirdikleri ve bugün dahi ihtiyacı, isteği olan gönülleri sevgi, saygı, maneviyat ve irfanla doldurabilecek nitelikte olan kutlu nefes ve nutuklar aynı coşku ve heyecanla sese dökülmeyi beklemektedir.

Tarihten bugüne Muharrem ayları sadece matem günleri olarak idrak edilmemiştir. Âşûrâ günleri yetimlerin, fakirlerin, kimsesizlerin korundukları, kollandıkları, sevindirildikleri yardım faâliyetlerine de sahne olmuştur.

Asırlardır İmâm Hüseyin aşkıyla yanıp tutuşan cânlar, Maktel-i Hüseyin, Kenzü'l- Mesâib (Kumru), Matemiyye, Muharremiyye, Sakînâme (Kerbela'da Ehl-i Beyt'in çektiği susuzluk anlatılmaktadır) ve Mersiye'lerin beyitlerini, onun katledilmesinden dolayı duydukları acı nedeniyle gözyaşı içerisinde okumuş ve dinlemişlerdir.

Avrupa'da Katolik ve Protestan mezhep mensupları arasındaki 30 yıl süren savaş, Almanya'nın Osnabrück şehrinde 1648 tarihinde imzalanan Vestfalya Antlaşması ile sona ermişti.

... Alınan ve alınacak kararlar gelecekteki tarihçiler tarafından, Alevîlerin son 400 yıldır devam eden süreç içerisinde devletle ilişkileri bakımından önemli bir onarılma noktası olarak değerlendirilecektir.

Horasan'da Hoca Ahmet Yesevî dergâhından aldığı iksir ilmiyle Anadolu'yu irfânla mayalayan, canlara Hakk'ın nefesini üfleyen, Hz. Muhammed'in himmet ve bereketini gönüllerle buluşturan pir-mürşidlerden birisi de Hacı Bektaş Velî'dir.

Fuzuli, Hadikatü's-Süeda (Saadete Ermişlerin Bahçesi) adlı eserinde Kerbela katliamından sonra Yezid'in Şam'daki sarayında Yezid'in oğlu ile İmam Hüseyin'in oğlu İmam Zeynü'l-Abidin (Aliyyü'l-Evsat) arasında şöyle bir konuşma geçtiğini anlatır:

Cami ve Cemevi'nin aynı mekanda yer alması fikri yeni değil ki! Asırlardır Anadolu ve Balkanlar'da cami ve cemevi (tekke, dergah) aynı mekanda bulunuyorlar ve tarihimizde hiçbir Alevi, Bektaşi veya Sünni'nin de bundan rahatsız olduğuna şahit olmuyoruz.