Okuma hayalleri atölyelerde bitti

Bu kızlar Doğu ya da Güneydoğu'da değil İstanbul'da yaşıyor. Bir yanda 'Haydi Kızlar Okula' kampanyaları bir yanda da 5'inci sınıftan itibaren ekonomik katkı gerekçesiyle ya da boyları uzadığı ve geliştiği için babaları tarafından okullarından alınan kızlar...

 

Özellikle Bağcılar, Esenler, Sultanbeyli, Ümraniye gibi bölgelerde başta kızlar olmak üzere zorunlu ilköğretim çağındaki çocuklar genellikle tekstil ve tamir atölyelerinde kaçak olarak çalıştırılıyor.

Ailenin tek umudu Banu
Banu 7. sınıf öğrencisi olmasına karşın bir tekstil atölyesinde ortacı olarak çalışıyor. Hayali avukat olabilmek. Ancak garsonluk yapan babası şeker hastalığı yüzünden çalışamaz hale gelip, görme yeteneğini de yitirince işini kaybetmiş. Aynı dönemde 4 yaşındaki kardeşi Özgür'e epilepsi teşhisi konmuş.

OKULU 4 AY ÖNCE TERK ETTİ

 

Anne sürekli nöbet geçiren Özgür'ü terkedemediği için evde ona bakıyor. Sigortaları ve yeşil kartları yok. Özgür'ün ne doğru düzgün tedavisini yaptırıyorlar ne de ilaçlarını alabiliyorlar. Evin geçimi 14 yaşındaki Banu'nun omuzlarına yıkılmış durumda. Küçük kız çok sevdiği okulunu kendi deyimi ile 'Özgür'ün ilaçlarını karşılamak için' 4 ay önce terk etmiş. Günde en az 12 saatten haftada 6 gün olmak üzere 300 YTL aylıkla sigortasız çalışıyor. Ancak okula giden arkadaşlarını gördükçe içi sızlıyor. Diğer kardeşi 12 yaşındaki Onur, 'Ablam söylemiyor ama okuldan alındığı için gizli gizli ağlıyor' diyor.

Evleri tekstil atölyesi

 

Okula devam etmeyen bir başka öğrencinin Halime Küçük'ün nerede olduğunu bulmak için evlerinin kapısını çalıyoruz. Kapıyı annesi açıyor. İçeriden makine sesleri geliyor. Önce çekiniyor sonra içeriye alıyor. Odanın biri çorap atölyesi haline getirilmiş.

 

Dört genç kız ve bir de ortada çorapları dizen gözleri görmeyen yaşlı 'Ragıp Amca' hızla çalışıyor. Halime 13 yaşında. 5. sınıftan sonra iki yıldır odada kurulu çorap atölyesinde günde ortalama 17 saat aralıksız çalışıyor. Tıpkı 13 yaşındaki halası Döndü gibi. İkisi de evin geçimini sağlamaları ve 'çok büyüdükleri' için okuldan alınmış. 18 yaşındaki halası Gamze ve 17 yaşındaki ablası Esra Küçük, bölgede kız çocuklarının ilköğretim 5. sınıftan itibaren 'fazla geliştikleri için' okula gönderilmediklerini, nişanlandıklarını ve çalışmaya başladıklarını anlatıyor. Bütün gün 10 YTL kazanmak için çorap ören 4 genç kız okula dönebileceklerini bile düşünmüyor: 'Bizler için okul 5. sınıftan sonra bitiyor.'

'Başını derde sokma hocam'

 

Öğretmenler evleri dolaşarak, okula gitmeyen çocukları belirliyor. Aileler ikna edilemezse okul müdürlükleri bu isimleri muhtarlıklara, muhtarlıklar da kaymakamlıklara gönderiyor. Ardından da aileler hakkında yasal işlem başlatıyor.

 

Ancak ailelerin birkaç gün gönderip ardından yine haftalarca çocuklarını okula göndermediklerini anlatan bir okul müdürü, aileleri ikna etmekte zorlandıklarını anlatıyor:

 

 'Birçok ailede 'işine bak hocam, başımı da başını da derde sokma' diyerek, örtülü tehditler bile alıyoruz. Bir yanda kampanyalar sürüyor, çocukları okula getiriyoruz, bir yandan da okuldaki çocuklarımızı aileler elimizden alıyor.' İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Ata Özer ise zorunlu eğitim çağında olup da okula gitmedikleri belirlenen öğrenci sayısının 398 olduğunu söylüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanlığı'nın bilgilerine göre 6-13 yaş grubunda okula gitmeyen çocuk sayısının 273 bin 634 olduğunu açıklıyor. Bu yıl okula gitmeyen çocuk sayısında geçen yıla göre 819 bin 936 azalma var.