Zenginleştirilmiş uranyum kayıp iddiası

İngiliz Guardian gazetesinin internet sitesinde, mart ayında kurşun kaplı bir ambalajın içinde zenginleştirilmiş uranyum kaçırmaya çalışırken Gürcistan'da yakalanan 2 Ermeni vatandaşının davasının, şimdiye kadar kamuoyuna açıklanmayan kayıtlarına yer verildi.

Mahkeme kayıtlarını gazeteye açıklayan Gürcü yetkililer, nükleer savaş başlığının en önemli maddesi olan zenginleştirilmiş uranyumu, Gürcistan'ın ABD'den büyük paralar vererek satın aldığı radyasyon algılayıcılarına yakalanmadan kaçırmanın oldukça kolay olduğunun açıklık kazandığını belirtti. Yetkililer, buna karşın karaborsada satışa çıkarılan nükleer maddenin miktarının ne kadar olduğunun veya şiddet yanlısı aşırı örgütlerce satın alınıp alınmadığının ise henüz bilinmediğini kaydetti.

Uzmanlar, başta yüzlerce nükleer tesiste 700 ton kadar zenginleştirilmiş uranyum muhafaza ettiği hesaplanan Rusya olmak üzere, dünyanın pek çok ülkesindeki uranyum zenginleştirme tesislerinin güvenliğini artırmak amacıyla yapılan milyarca dolarlık yatırıma karşın, bu tesislerden çalınan zenginleştirilmiş uranyumun miktarının belirlenemediğine dikkati çekiyor.

''Bombayı Güven Altına Almak'' adlı yıllık nükleer terörizm tehdidi değerlendirmesini yayımlayan Harvard Üniversitesi uzmanı ve eski Beyaz Saray danışmanı Matthew Bunn, konu hakkında gazeteye yaptığı açıklamada, ''Asıl soru, ucunu gördüğümüz bu buzdağının hangisi olduğu'' diye konuştu.

Ermenistan vatandaşları Sumbat Tonoyan ile Hrant Ohanyan'ın, mart ayında Ermenistan başkenti Erivan'dan Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e bir tren içinde kaçırmaya çalıştıkları nükleer madde üzerinde ABD'de yapılan araştırmalar, bu maddenin nükleer savaş başlığı yapımında kullanılmaya uygun, yüzde 89,4 oranında zenginleştirilmiş uranyum olduğunu ortaya koymuştu.

Tonoyan ile Ohanyan'ın radyasyon algılayıcılarını yanıltmak amacıyla kurşun kaplı bir sigara kutusu içinde kaçırmaya çalıştıkları maddenin sadece 18 gram olduğunu belirten yetkililer, ancak suçunu itiraf eden bu kişilerin polise verdikleri ifadeden, Ermenistan'daki uranyum tedarikçisinin elindeki zenginleştirilmiş uranyum miktarının bundan çok daha fazla olduğunun anlaşıldığını kaydetti.

Servetinin büyük bölümünü kaybetmiş, 63 yaşında bir işadamı olan Tonoyan ile Erivan Fizik Enstitüsünde görevli 59 yaşında bir bilimadamı olan Ohanyan, 11 Martta, kendilerini köktendinci bir örgütün temsilcileriymiş gibi tanıtan gizli polislere ellerindeki zenginleştirilmiş uranyumu satmaya çalışırken yakalanmışlardı.

Gürcistanlı yetkililerin verdiği bilgilere göre, bu olayla birlikte Sovyetler Birliği'nin çökmesinin ardından, 7 yıl içinde Gürcistan'da 3 defa zenginleştirilmiş uranyum satış girişimi engellendi. Ayrıca 21 kez uranyum ve plütonyum gibi nükleer silah yapımında kullanılan maddelerin zor kullanılarak ele geçirilmesi veya  çalınması girişiminde bulunuldu. Yetkililer, zor kullanılarak elde edilen maddelerin kaybolduğunun bildirilmediğine ve hırsızlıkların, çoğu kez nükleer tesis içinde çalışan kişilerce yapıldığının belirlendiğine dikkati çekiyor.