Türkçe zorunluluğu kalktı eski isimler geri geldi

Eylül 2013’te açıklanan “demokratikleşme paketi” ve geçtiğimiz yıl mart ayında yürürlüğe giren yasa kapsamında köylere “Türkçe’den başka dilde isim verilmeyeceği” hükmü kaldırılınca ismi değiştirilen pek çok yerleşim yerine eski isimleri verilmeye başlandı.

Yeni ismi “Alagöz” olan Mardin’in Midyat İlçesi’ne bağlı Süryani köyü Beth Kustan da onlardan biri. Alagöz Köyü Muhtarı Fetrus Aktaş, Midyat Belediyesi’ne başvurarak köyün eski ismi olan “Beth Kustan” adının geri verilmesini istedi.

Geçtiğimiz yıl kasım ayında yapılan meclis toplantısında oybirliğiyle köyün adının “Beth Kustan” olarak değiştirilmesine karar verildi. Alınan karar Mardin Valiliği’ne gönderildi. Valilik de kararı 27 Ocak’ta onayladı. Kararla birlikte ilk kez bir Süryani köyü Süryanice olan eski ismine kavuşmuş oldu.

Geçmişi 2 bin yıl öncesine dayanan köyün eski ismine kavuşmasından dolayı mutlu olduklarını söyleyen Muhtar Aktaş, “Köyün Süryanice ismi ‘Konstantin’in evi’ anlamına gelen Beth Kustan’dır. Müslüman halk arasında ise ‘Bakısyan’ olarak geçiyordu. Ancak daha sonra köy isimleri Türkçe yapıldı ve köyün adı ‘Alagöz’ olarak değiştirildi.
Yasa değişikliği olunca eski isminin kullanılması için başvuru yaptık. Belediye meclisi başvurumuzu kabul etti ve valilik tarafından da onaylandı. Bundan sonra tüm resmi belge ve yazışmalarda da Süryanice ismi kullanılacak” dedi.

İLK SÜRYANİ KİLİSESİNIN OLDUĞU KÖY

Dünyanın ayakta duran en eski Süryani Ortodoks manastırı olan Mor Gabriel Manastırı’nın adını aldığı 7’nci yüzyılda yaşayan Mor Gabriel’in de doğduğu köy olan Beth Kustan’da Süryanilerin ilk kilisesi de bulunuyor. MS 343 yılında yapılan ve faaliyetini sürdüren Mor Eliyo Kilisesi’nin de bulunduğu köyde halen 20 Süryani aile yaşıyor.
Köy, şu anki Turabdin Metropoliti Mor Timotheos Samuel Aktaş’ın doğduğu köy olduğu için de Süryaniler için ayrı bir önem taşıyor.

ARAZİ İADE EDİLDİ, KİLİSE İÇİN YER VERİLDİ

Demokratikleşme paketi kapsamında Mor Gabriel Vakfı’na ait 12 parselden oluşan 244 dönümlük arazi de 2013 yılında Süryani cemaatine iade edilmişti. Mor Gabriel arazisi, 2011’den beri azınlıklara ait vakıf mallarının iadesi sürecinde vakıflara iade edilen en büyük arazi oldu.

Beyoğlu Süryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakfı’nın kilise yapmak için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yaptığı yer tahsis talebine de olumlu yanıt verildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Yeşilköy Yeşilzeytin Sokak’taki 2 bin 736 metrekarelik arazisini kilise yapılmak üzere vakfa tahsis etme kararı aldı. Kilisenin yapılması için Anıtlar Kurulu’nun vereceği karar bekleniyor.

SIRADA BEKLEYEN KÖYLER VAR

Süryanilerin Turabdin diye adlandırdığı Mardin-Midyat-Nusaybin bölgesinde 100’e yakın Süryani köyü bulunuyor.

Halen Süryanilerin yaşadığı ve isimleri değiştirilen bazı köyler şunlar:

Kâfro - Elbeğendi
Keferze - Altıntaş
Hah - Anıtlı
Harabe Ale - Üçköy
Anhel - Yemişli
Aynvert - Gülgöze
Bisorine - Haberli
Badibe - Dibek
Morbobo - Günyurdu
Deyrodeslibo - Çatalçam