Vatandaş dezenformasyonla mücadele yasasıyla si̇ber zorbalığa karşı koruma altında

İnternet teknolojisi günümüzde  diğer  kitle  iletişim  araçlarını geride bırakmış, dijital dünya,  bireylerin  büyük çoğunluğunun yaşamının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.

İnternet üzerinden geliştirilen  ve  her  geçen  gün  artan  kolay erişim ve iletişim  yöntemleri,  “sosyal  medya”  kavramını toplumsal yaşamın merkezine taşımıştır. Gelişen teknoloji ve çeşitlenen  iletişim  ağları  pek  çok  kolaylığın  ve   faydanın   yanı sıra yeni sosyal problemleri ve tehlikeleri de  beraberinde getirmiştir.

Kötü niyetli kullanıcılar kimliklerini gizleyerek internet ortamında sahte isim ve hesaplarla gerçek dışı ve yasa dışı içerik  oluşturup  paylaşabilmekte,  iftira,  hakaret,   karalama ya da itibarsızlaştırma kampanyalarına hedef olan pek çok masum insan,  siber  zorbalığa  maruz  kalıp  ciddi mağduriyetler yaşayabilmektedir.

SİBER ZORBALIK ÇOK DAHA TEHLİKELİ

Siber zorbalık, geleneksel zorbalıktan bazı yönleriyle ayrılmakta, mağdur için telafisi çok daha zor zararlara neden olmaktadır.

Geleneksel  zorbalık  faaliyetlerinde  yalnızca  olayın gerçekleştiği ortamda bulunan insanlar  bu  zorbalığa  tanık olurken, internet ortamının  sınır  tanımayan  yapısı,  hızlı erişim  ve  geniş  paylaşım  kolaylığı   nedeniyle   siber zorbalıkta birçok insan bu zorbalığa tanık olmaktadır. Bu nedenle mağdura çok daha fazla kalıcı ruhsal zararlar verebilmektedir.

Siber  zorbalığı  diğer  zorbalıktan   ayıran   özelliklerden   bir diğeri ise cinselliğin daha yaygın ve kolay olarak kullanılabilmesidir.

Birey, gerçek dünyada zorbalığın gerçekleştiği ortamdan uzaklaştığında zorbalık etkisi hafiflerken, siber dünyada bu ortamdan uzaklaşabilme imkânı çok zordur.

SİBER ZORBALIK DÜNYAYI TEHDİT EDİYOR

Siber zorbalık t m dünyada bireylerin kişilik haklarını ve yaşamlarını tehdit eden mücadele edilmesi  gereken  bir  vaka haline gelmiştir.

Örneğin  Japonya’da  sosyal  medya  istismarıyla karşı  karşıya kalan bir televizyon yıldızı intihar etmiştir.

Bu  intiharın  ardından   kamuoyunda   artan   siber   zorbalık endişesi karşısında Japonya parlamentosu,  internet ortamında siber zorbalık yapan kişilere hapis ve para cezası verilmesini düzenleyen yasa çıkarmıştır.

HAYALETİN ZORBALIĞI

Siber zorbalıkta bir diğer önemli husus ise failin   kimliğini ortaya çıkarmadan gizlenerek bu faaliyetlerde bulunabilmesidir.

Failin tespit edilememesi ise cezai işlemlerin yapılmasını zorlaştırmakta, suçun cezasız kalması tehlikesini doğurmaktadır.

Özellikle bazı  sosyal  medya  platformları failin  tespiti hususunda gerekli ve yeterli sorumluluğu yerine getirmemekte, çoğu zaman resmi başvurulara rağmen kullanıcı bilgisini, IP adresini, kimlik bilgilerini paylaşmaktan kaçınmaktadır.

Birçok  ülke  vatandaşlarını  siber  zorbalıklardan  ve  internet üzerinden  işlenen  suçlardan  korumak  için  kanuni düzenlemeler yapmak durumunda kalmıştır. 

Tüm  dünyada  olduğu  gibi  ülkemizde  de  ihtiyaç  duyulan gerekli  kanuni  düzenlemeler  yapılmış  ve  yapılmaya  devam edilmektedir.

VATANDAŞLAR KORUMA ALTINA ALINIYOR

Kamuoyunda Dezenformasyonla Mücadele Yasası olarak da bilinen “ Basın Kanunu ile Bazı   Kanunlarda   Değişiklik   Yapılmasına   Dair Kanun Teklifi”nde siber zorbalığa karşı vatandaşların korunmasına yönelik düzenlemeler yer almaktadır.

Bu yasa değişikliği ile internetin dağınık ve dinamik yapısı nedeniyle içerik veya yer sağlayıcının nerede bulunduğunun tespitinde yaşanan sorunlar ve buna bağlı olarak ortaya  çıkan yetki tartışması giderilecektir.

Katalog suçlarla daha etkin mücadele edilebilmesi amacıyla yurt içi yurt dışı ayrımı kaldırılarak engelleme yetkisinde birlik sağlanmış olacaktır.

BTK İVEDİLİKLE MÜDAHALE EDECEK

Örneğin; siber zorbalığın  sonuçları  itibariyle  en tehlikelilerinden olan  intihara  yönlendirme suçu  karşında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), nerede  olursa olsun intihara yönlendirme içeriğine müdahale edebilecektir.

Böylece 5651  sayılı  Kanun  gereğince  içeriğin  çıkarılması veya erişimin engellenmesi  kararının  gereği,  derhal  ve  en geç kararın bildirilmesi anından itibaren dört saat  içinde yerine getirilecek, yayını yapanlar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.

GEREĞİNİ YAPMAYAN SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARINA YAPTIRIMLAR

Reklam yasağı Resmi Gazete’ de yayımlanır.

Bu Kanun kapsamında; BTK tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmemesi halinde, Türkiye’de bulunan vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerin, ilgili yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıya altı  aya  kadar  reklam  vermesinin yasaklanmasına BTK tarafından karar verilebilir, bu kapsamda yeni sözleşme kurulamaz ve buna ilişkin para transferi yapılamaz.

YÜZDE 50 BANT TRAFİĞİNE ENGEL

BTK, içeriğin çıkarılması veya erişimin  engellenmesi kararının yerine getirilmesine kadar, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir.

Hakim tarafından verilen yüzde elli oranında bant daraltma kararının tebliğinden itibaren otuz  gün  içinde  sosyal  ağ sağlayıcı içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının  gereğini  yerine  getirmez  ise  bant   genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması için BTK sulh ceza hâkimliğine başvurabilir.

Hâkim tarafından verilen kararlar, erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ya gönderilir.
Kararların gereği, bildirimden itibaren derhâl ve en geç dört saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilir. Sosyal ağ sağlayıcının, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine  getirmesi  ve bildirmesi  halinde  yalnızca  internet   trafiği   bant genişliğinin daraltılması tedbiri kaldırılır.

KARARA UYMAK ZORUNDALAR

Yasayla;   sosyal   ağ   sağlayıcı,   BTK   tarafından    yapılacak kullanıcı haklarına ilişkin düzenlemelere uymakla yükümlü olacaktır.

Sosyal  ağ  sağlayıcı,  başlık  etiketleri  veya   öne   çıkarılan içerikler aracılığıyla ortam sağladığı başkasına  ait  yayın yoluyla  işlenen  suçtan,  yayını  sunuş  biçiminden kullanıcının  söz  konusu  yayına  ulaşmasını  amaçladığı açıkça belli ise sorumlu tutulacaktır.

Sosyal ağ sağlayıcı,  kişilerin  can  ve  mal  güvenliğini tehlikeye sokan  içerikleri  öğrenmesi  ve  gecikmesinde sakınca bulunması halinde, bu içeriği ve içeriği oluşturana ilişkin bilgileri yetkili kolluk birimleriyle paylaşmak durumunda kalacaktır.
Dezenformasyonla Mücadele Yasasıyla, sosyal ağ sağlayıcıların yükümlülükleri artırılırken, bireylerin siber zorbalıklara karşı kişisel haklarının korunmasına yardımcı tedbirler alınmaktadır.