Orhan Pamuk'a göre edebiyatta başarının sırrı

Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk, Londra'daki kültür sanat merkezi Southbank Center'in Queen Elizabeth Salonu'nda düzenlenen, konuşma ve tartışma etkinlikleri kapsamında, 'Öteki Renkler' isimli kitabından bölümler okudu ve sonrasında dinleyenlerin sorularını yanıtladı.

Orhan Pamuk, 1999 yılında yayınlanmış olan Öteki Renkler isimli kitabının İngilizce versiyonu olan 'Other Colors'a, son 6 yılda birçok eklemeler ve değişiklikler yaptığını, içeriğini daha da genişlettiğini, kitabı yayınlandıktan sonra yayınlanmış ve yayınlanmamış yeni makalelerini ve günlük yaşamından bazı kesitleri eklediğini söyleyerek, kitabından 3 farklı bölümü okudu.

Pamuk, günlük yaşamında sürekli kısa kısa parçalar yazdığını, her yazdığının mükemmel olmadığını, ancak bu kitabının yazdığı bu kısa yazılardan meydana geldiğini ifade etti. Kendi ilişkileri, günlük yaşamı ve kızı ile olan iletişiminin de kitabına yansıdığını kaydeden Pamuk, kızının okula gitmek istememesinin nedenlerini anlattığı bölümü okuduğunda, tüm dinleyenlerin oldukça eğlendirdi.

30 yıldır roman yazarı olduğunu ve çok çalıştığını söyleyen Pamuk, mühendislikten neden vazgeçtiğinin sürekli sorulduğunu dile getirerek, bunun gerçek cevabının ne olduğunu bilmediğini, ancak cevabını vermek için 'İstanbul' isimli romanını yazmış olduğunu söyledi.

Kendisini sol görüşlü olarak gördüğünü ve çok sayıda solcu arkadaşının olduğunu da söyleyen Pamuk, romanlarını yazmaya başladığı 70'li yıllarda, daha çok köy romanı tarzında romanların yazıldığını belirterek, 'O dönemde toplum sağ ve sol diye ikiye ayrılmıştı. Sol görüşlüler modernist ve Avrupa'dan ilham alıyordu; sağ görüşlüler ise aşırı milliyetçilik ile dini esas alanların bir karışımıydı. Tanrıya şükür şimdi tartışma içindeler. Oysa o dönemde çok mutluydular ve birbirlerini öpüyorlardı' dedi. 

EDEBİYATTAKİ BAŞARISININ SIRRI, BİRARAYA GELEMEYECEK OLANLARI BİRARAYA GETİRMEK

Pamuk, edebi dilindeki yaratıcılığının sebebinin, biraraya hiçbir zaman getirilmemiş şeyleri ve biraraya gelmesi neredeyse tabu olan şeyleri bir araya getirmek olduğunu söyleyerek, 'Eğer üretkensen, şanslıysan ve tanrı yardım etmişse, o zaman yeni bir ürün sunabilirsin' dedi.

Geçmiş, gelenekler ve tarihin bitmez-tükenmez bir deniz olduğunu, ancak yeniliğin kimyasının bu denizden birer kaşık alarak, oluşturulan karışım olduğunu söyleyen Pamuk, tüm ülkelerin batıyı taklit ettiğini söyleyerek, 'Türkiye'nin son 200 yıllık tarihine bakalım; Son Osmanlı hükümdarı ile Türkiye'nin kurucusu Atatürk, Rusya ve Japonya gibi uluslarına 'Ne yazık ki Batı kadar başarılı değiliz, bu nedenle onların metotlarını öğrenmeliyiz' diyerek, katı bir şekilde Batılılaşma projelerini uyguladılar' şeklinde konuştu.

Globalleşmenin de bir nevi batılılaşma olduğuna değinen yazar, Türkiye'nin son 200 yıllık tarihinde, Batılılaşma adı altında, batının ekonomik başarılarının, medeniyet ve kültürünün kopyalanarak, Türkiye'de uygulandığını belirtti.

Bir başka soru üzerine Pamuk, yine Türkiye'den örnek vererek, 300 yıl kadar önce Türkiye'de günlük yaşamda nasıl bir dil konuşulduğunun bilinmediğini, çünkü bunun bilinebilmesini sağlayacak kitapların yazılmamış olduğunu söyledi ve nasıl konuşulduğunun sadece tahmin edilebildiğini ifade etti.

Basının görüntü almasına izin verilmeyen ve yaklaşık 1.5 saat süren etkinlikte Pamuk, sahneye geldiğinde ve sahneden ayrıldığında, salonda bulunan yaklaşık 900 kişi tarafından dakikalarca alkışlandı.

(İHA)