Buzul Çağlarının nedeni

Kozmik ışınlar, uzaydan gelen yüksek enerjili proton ve öteki bazı parçacıklar. Bunlar atmosferlerdeki moleküllere çarparak ikincil parçacık sağanaklarına yol açıyorlar.



Bilim ve Teknoloji dergisinin haberine göre, CERN’den Jasper Kirkby, Heidelberg Üniversitesi’nden Augusto Mangini ve California Üniversitesi’nden (Berkeley) Richard Muller adlı araştırmacılar, kozmik ışınların bulut oluşumunu etkileyerek iklim değişimine yol açtığı görüşünde. Bu görüş, buzul çağlarının Dünya’ya düşen güneş ışınlarının, gezegenimizin yörüngesinde meydana gelen döngüsel değişimlere bağlı olarak farklılık göstermesinden kaynaklandığı yolundaki klasik modelden radikal bir sapma oluşturuyor.



Kirkby ve arkadaşları, Dünya’ya son 220.000 yıl boyunca düşen kozmik ışın akısını incelemişler. Bu akı, kendini okyanus dibi tortullarındaki berilyum-10 izotopunun miktarıyla belli ediyor. Bu izotop, kozmik ışınların atmosferdeki parçacıklarla etkileştiğinde ortaya çıkıyor ve daha sonra yeryüzüne düşerek buzullar ya da okyanus katmanlarında depolanıyor. Araştırmacılara göre, berilyum-10 verilerinin yanısıra, Avusturya ve Umman’daki bazı mağaralardaki sarkıt ve dikitlerde yapılan ölçümler de Dünya’ya ulaşan kozmik ışınların sayısıyla ve buzul çağı döngüleri arasında bir ilişkinin varlığını gösteriyor.



Kozmik ışınlarla iklim değişimi arasındaki ilişkinin varlığı, ilk kez Danimarkalı uzay araştırmacıları Henrik Svensmark ve Eigil Friss- Christiensen tarafından önerilmiş ve iki araştırmacı, yüksek düzeyde kozmik ışın akısının atmosferdeki molekülleri iyonlaştırarak bulut oluşumunu, bunun sonucu olarak da soğuk iklimi tetiklediğini öne sürmüşlerdi. Danimarkalı bilimciler, kozmik ışın akısındaki değişimleri de güneş rüzgarının, yani Güneş’ten kopup gelen yüklü parçacık sağanağının şiddetindeki değişimlere bağlamışlardı.