Fillerde ölüme yol açan uçuk virsüne karşı aşı denemeleri

BBC’nin haberine göre, İngiltere’nin kuzeybatısındaki Chester kentindeki hayvanat bahçesi ile Surrret Üniversitesinden bilim insanları, fil endoteliyotrofik uçuk virüsü (EEHV) denilen virüse karşı aşı geliştirmek amacıyla denemelere başladı.

Fillerde yüzde 85’e varan ölüm oranı olan hastalığa karşı ilk defa başlatılan girişimle, fil ölümlerinin yaklaşık yarısından sorumlu olan EEHV virüsünün etkisiz hale getirilmesi hedefleniyor.
1990’da keşfedilen ve 1999’da Washington’daki Smithsonian Hayvanat Bahçesi araştırmacıları tarafından resmen tanımlanan virüs, özellikle fil yavrularını etkiliyor.

Chester Hayvanat Bahçesi yetkililerinden Katie Morrison, 2010’dan bu yana sadece 1 fil yavrusunun EEHV’yi atlatarak 5 yaşına geldiğini, hastalığa 7 yavruyu kurban verdiklerini belirtti.

Morrison, 2019’da Indali adlı fili kurtarmayı başarabildiklerini aktararak, "O bizim mucize bebeğimiz." ifadesini kullandı.

Genelde 18 aylık ile 3 yaş arasındaki filleri EEHV nedeniyle kaybettiklerini dile getiren Morrison, halsizlik ve ağız yaraları gibi semptomları fark ettiklerinde genelde çok geç kalınmış olduğunu, hayvanların 24 saat içinde ölebileceğini aktardı.

Surrey Üniversitesinden Profesör Falko Steinbach, enfeksiyonu önlemenin imkansızlığının farkında olduklarını, bu nedenle hastalığın ağır seyretmesi ve ölümle sonuçlanmamasını sağlamaya çalıştıklarını dile getirdi.

Fil yavruları enfekte olmadan onları virüsün zayıf bir haliyle tanıştırarak bağışıklık sistemlerini hazırlamayı amaçladıklarının altını çizen Steinbach, denenmiş ve test edilmiş çiçek aşısı yapısı üzerine kurulan aşıda, EEHV proteinleri kullandıklarını aktardı.

Profesör Steinbach, yerleşik ve güvenli işlemler kullandıklarını ayrıca aşıyı fillerden başka hayvanlarda test edemeyecekleri için fil deneylerine başlamalarının önem arz ettiğini, 5 yıl içinde aşı için önemli ilerleme kaydedilmesinden umutlu olduğunu söyledi.

Virüsün yavru fillerde bu kadar ağır hastalığa tam olarak nasıl yol açtığı bilinmese de sütten kesilme dönemindeki hayvanlara anne sütünden geçen antikorların azaldığı bir dönemde yaşlı fillerden virüs bulaşmasının, yavruların hassas bağışıklık sistemini zorladığı tahmin ediliyor.

Chester Hayvanat Bahçesinde EEHV’ye karşı mücadele şimdilik fillere rutin olarak test ve sağlık kontrolü yapılması ve kan testleriyle sürüyor.