İstanbul'a neden kar yağmıyor?

İstanbul’un bu kış henüz karla buluşamamasının nedenlerini meteoroloji uzmanlarına sorduk. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Türkiye’nin bulunduğu enlemde aslında bütün yağışların kar şeklinde başladığını belirterek, şunları söyledi:

“Aslında İstanbul’da da kar yağıyor. Ama İstanbul deniz seviyesinde olduğu için kar kristalleri yere ulaşana kadar eriyor. Kar kristallerinin yere ulaşması için çok uzun bir yol alması gerekiyor. Mesela Ankara’da yere ulaşan kar kristalinin İstanbul’da yere ulaşabilmesi için 1 kilometre daha düşmesi gerekiyor. Tabii yukarıdan aşağıya doğru inerken her 100 metrede hava 1 derece ısınıyor. Bu nedenle de kar kristalinin erimeden yere inme şansı azalıyor.”

İstanbul gibi deniz kıyısında olan birçok şehrin kar yağışı aldığına da dikkat çeken Kadıoğlu, “İstanbul’da kar yağması için havanın biraz daha soğuk olması gerekiyor. 1.5 kilometre yukarıda hava sıcaklığının en az -10 derece olması lazım ki düşen kar kristali erimeden yere inebilsin. Tabii bir de İstanbul beton yığını. Bir sürü araç var trafikte. Yapay olarak ısıtılan bu kadar büyük bir bina blokunun olduğu bir yerde şehir ısı adası da oluşuyor. İstanbul etrafındaki kırsal alana göre 3-4 derece sıcak olabiliyor. Bu da İstanbul’un kırsala göre daha az yağış almasına neden oluyor” diye konuştu.

Şehri yükseltmek gerek

İstanbul’da kar yağması için ya havanın daha soğuması gerektiğini ya da İstanbul’un hafriyatla doldurularak 500-600 metre daha yükseltilmesi gerektiğini anlatan Kadıoğlu, şöyle devam etti: “Bir de kutuplardan aşağıya doğru jet akımlar var. Böyle çok soğuk bir hava akımı geldiği zaman nem de varsa İstanbul’da ciddi kar yağışı görülüyor. Soğuk ve kuru hava Karadeniz’in üzerinden geldiğinde de İstanbul çok yüksek miktarda kar yağışı alıyor.”

Sınır 4 derece

İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen de, son yıllarda kar yağışının azaldığına dikkat çekerek, şunları söyledi:

“Kar sıcaklığının sınırı 4 derece ve altıdır. 5 derece olursa karla karışık yağmur olur. Bu seneki kışa bakıyoruz; Marmara, Boğazlar, Ege ve Akdeniz dışında kar yoğun bir şekilde yağdı. Güneyde zaten yağmıyordu ama İstanbul’da eskiden kar yağıyordu. Yağmamasının nedenlerinden biri şehirleşmedir. Nüfus ve bina artışı, asfaltların artışı, yeşil alanların yok olması büyük şehirlerde ısı adaları yaratıyor. Bu ısı adası şehirdeki sıcaklıklarda 2-3 derecelik bir artışa neden olur. Anadolu’da 2-3 derecede kar yağdı ama İstanbul’da 6’nın altına düşmedi sıcaklık. Bu bundan sonra da böyle olacak. Bundan 20-25 sene önceki karlar artık yok. Nedeni de bu betonlaşma. Bu binaların hepsi bir ısı kaynağı. Güneşten aldığı ısıyı emip geri veriyor. Bunların hepsi birer soba. Gökdelenlerin hepsi büyük sobalar.”

Geçtiğimiz günlerde yağan yağmurun aslında kar olduğunu ve ısı adası etkisi olmaması halinde İstanbul’da da kar yağışı olarak etkisini göstereceğini belirten Şen, şöyle devam etti:

“İstanbul’a kar yağmaz mı yağar, bu sene de yağma ihtimali var ama o sıcaklığın 4 derecenin altında olması lazım. Sibirya’dan sarkan yüksek basınç Marmara’ya doğru sarkarsa bölgede çok şiddetli kar yapar. O zaman iyi kar yapar İstanbul, çünkü kuzeyi açık. Bir de küresel iklim değişikliğinin etkisi var. Sadece İstanbul değil Doğu Anadolu’da bile kar yağışı eskiye oranla az. İklim değişikliğinden dolayı tropikal iklime doğru kayıyoruz.”