1900 yıllık: Romalı askerin maaş bordrosu bulundu

İsrail’de çalışan arkeologlar, Arad'ın kentinin 20 kilometre doğusunda yer alan UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Masada bölgesinde Romalı bir askere ait bin 900 yıl önce düzenlenen maaş bordrosu buldu. Belgenin MÖ 73 yılında Birinci Roma-Yahudi Savaşı esnasındaki Masada kuşatmasına katılan Gaius Messius adlı askerin adına düzenlendiği açıklandı. 

Ancak, papirüsten yapılma maaş bordrosu  ordunun, bazı giderleri düşmesinin ardından askerin parasız kaldığını gösteriyor. Messius'un maaş olarak 50 denarii aldığı, ancak arpa parası, yiyecek ve askeri teçhizatına yapılan  ödemelerin elinde hiç para kalmadığı görülüyor. 

ATLI BİR SÜVARİ OLDUĞU DÜŞÜNÜLÜYOR

Bununla birlikte,  yapılan harcamanın büyük bir kısmı yeme gittiği için, uzmanlar Messius'un lejyoner bir süvari olduğuna atını veya katırını beslediğini düşünüyor.  Ayrıca, maaş bordrosu, Romalıların Masada Kuşatması sırasında kamp kurmuş olduğunu gösteriyor. 

MAAŞI ALDIĞI GÜN BİTTİ

Belgede yazılanların çevirisi ise şu şekilde:

"İmparator  Vespasianus Augustus'un dördüncü konsolosluğuna,

Hesaplar, maaş. 

Gaius Messius, Beyrut'tan Fabia kabilesinden Gaius'un oğlu.

50 denarii stipendium aldım, arpa parası içim 16 denarii ödedim. […] rnius: yemek giderleri 20 (?) denarii; botlar 5 denarii; deri kayışlar 2 denarii; ve keten tunik 7 denarii tuttu."

Giderin toplamı 50 denarii tutuyor ve zorunlu harcamalarının ardından askerin elinde hiç para kalmadığı anlaşılıyor.

MASADA KUŞATMASI HAKKINDA

Ölü Deniz'den 400 metre yukarıda bulunan Masada, tarih öncesinde izole bir kaya platosunun üzerindeki eski bir surdan oluşuyordu. Roma İmpartoru tarafından atanan Yahudi Kralı Büyük Hirodes, MÖ 37 ile 31 yılları arasında devasa yapıyı inşa etti.

Tarihçilere göre , MS 66 ile MS 73 arasında başlayan Birinci Yahudi-Roma Savaşı sırasında, İsrail'i ele geçiren Roma İmparatorluğu'na karşı isyanlar alevlendi.  "Büyük İsyan" olarak da bilinen savaş, Yahudi şehirlerinin yok edilmesine, insanların yerlerinden edilmesine ve toprağın Roma’nın sskeri kullanımı için tahsis edilmesine neden oldu.

Yeruşalim MS 70 yılında yıkıldığında, geri kalan Yahudi isyancılar Herod'un Masada'daki kalesine taşındı.Romalılar ise kısa bir süre sonra Masada'yı yaklaşık bin askerle kuşattı.
Kaleyi Romalıların alacağı  netleşince, iki kadın ve beş çocuk dışında Romalılara teslim olmak istemeyen 960 Yahudi kendi canını aldı.  

Öte yandan, Masada, 1828'de yeniden keşfedilene kadar dünyadan gizlendi. 2001 yılında UNESCO tarafından Kültürel Miras Listesi’ne alındı.