12 metrelik dev kuş göklerin hakimiydi
Kanat genişliği 12 metreye ulaşan dev dişsiz pretozorların bir zamanlar göklerin tek hakimi olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, 'Azhdarchidae' familyasında yer alan dev pretozorların 60 milyon yıl önce gökyüzünü kapladığını ve Kretase döneminin sonlarında ekosistem üzerinde çok önemli bir rol oynadığını gösterdi.
Dev boyutlarına rağmen dişleri olmayan pretozorun, 90 milyon yıl önce mikroskobik deniz canlılarının ölümüyle baş gösteren kitlesel yok oluşta ortadan kalkan, dişe sahip akrabalarının yerini aldığı düşünülüyor.
Araştırmada yer alan Rusya Bilim Akademisi'nden Alexander Averianov, "Dişli dev kuşlardan dişsiz olan gökyüzünü kaplaması, ekosistem üzerinde halen çok az anladığımız önemli değişimlere sebebiyet verdi" ifadesini kullandı.
ZooKeys dergisinde yayımlanan araştırma, fosil kayıtları uçan ilk omurgalıların 220 milyon yıl önce ortaya çıktığını savunuyor. Farsça'da Ejder anlamına gelen 'azdarha' kelimesinden türeyen 'Azhdarchidae' familyası, dev boyutları nedeniyle havalanmak için koşması gereken kuşları temsil ediyor. Bu familyaya özgü dişsiz dinozorların 70 milyon yıl önce Kretase döneminin sonlarında yaşadığı düşünülüyor.
Eksiksiz ve iyi korunmuş fosilleri en zor bulunan canlılardan olan Azhdarchidae familyasının, bu sebeple yaşadıkları dönem de kesin olarak anlaşılamıyor. Bugüne kadar Azhdarchidae pretozorlarına ait 51 kemik ve üç fosil izini inceleyen Averianov, 'dev kuşların birçok iklimde yaşayabildiğini ancak ağırlıklı olarak göl ve nehir kenarlarıyla kıyı şeritlerini tercih ettiklerini' belirtti.
Averianov, bugüne kadar bulunan fosillerin eksik ve iyi korunmamış olmasından dolayı bilim insanlarının birçok Azhdarchidae türüne ait kayıt oluşturduğunu ancak bu bilgilerin kesin olmadığını ifade etti.
Araştırmacılar, pretozorların geçmişi hakkında daha fazla bilgi edinmek için Google Earth aracılığıyla fosillerin dağılım haritasını çıkara Ptero Terra veri tabanına başvuracak.
