Süryaniler: Akil adamlarda biz niye yokuz?

İdil İlçesi'ne bağlı Haberli, Sare ile Öğündük köylerinde oturan Süryaniler, Akil İnsanlar Heyeti'nde hiçbir Süryani'nin gösterilmemesine üzüldüklerini ancak, süreci sonuna kadar desteklediklerini açıkladı. Haberli, Sare ve Öğündük adlı Süryani köyleri ile Yezidi Mağara Köyü, 1990'lı yıllarda görülen terör ve şiddet olayları nedeniyle güvenlik gerekçesiyle boşaltılırken bu köylere geçici köy korucuları yerleştirildi. Bu köylerde oturan Süryani ve Yezidiler de Avrupa'daki çeşitli ülkelere göç etti. Bir süre sonra Süryaniler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıdıkları mahkemeyi kazandıktan sonra köylerine dönerken, Yezidiler köylerine dönmedi. Çoğu Avrupa'da yaşayan Süryaniler, sadece yaz mevsiminde tatil amaçlı olarak köylerine gelirken, köylerde sürekli olarak sadece 4-5 aile kalıyor.

İdil'de 1994 yılında belediye başkanlığını da yapan Süryani Şükrü Tutuş, evine giderken faili meçhul bir saldırıda öldürülürken, aynı yıl Öğündük Köyü Papazı Melke Tok, Hizbullah örgütü üyeleri tarafından kaçırılarak, canlı halde gömülmüştü. Tok, kendi çabaları ile gömüldüğü yerden çıkarak kurtulmuştu. Papaz Tok, daha sonra tedavi için gittiği Avrupa'da öldü. Bu olaylardan sonra Süryaniler, Avrupa'daki çeşitli ülkelere göç etti. Ancak, her yaz mevsiminde köylerine gelerek tatil yaparken hasret gideriyor.

KİLİSEDE BARIŞ İÇİN HER GÜN DUA

Haberli Köyü'nde bulunan Mor Dodo Kilisesi Papazı Saliba Erden, kilisede her gün barış için dua ettiklerini anlatırken şöyle konuştu:

"Biz her gün kilisede barış için, barış getirene dua ediyoruz. Bu akil insanları kutluyoruz, onlara da dua ediyoruz ki barış süreci sağlıklı olsun. Avrupa'da yaşayan Süryaniler de böylesi bir günü bekliyor. Ben İsviçre'de 20 yıl yaşadım. 8 sene önce döndüm. İnşallah bu süreç başarıyla sonuçlanacak. Süryaniler yine topraklarına döner. Süryaniler bu barışa çok sevinecektir. Süreci destekliyoruz. Bütün Türkiye'nin sürece sahip çıkması gerekiyor. Biz umutluyuz, bizler hep barış olmasını istiyoruz. Biz hep bunun için dua edeceğiz."

"MEZOPOTAMYA'DA HERKESE YER VAR"

İdil Belediye Başkanlığı yaptığı dönemlerde faili meçhul bir saldırıda ölen Süryani Şükrü Tutuş'un oğlu ve Süryanilerle Dayanışma ve Hoşgörü Derneği Başkanı Robert Tutuş, şöyle dedi:

"Süryani Derneği olarak barış sürecini destekliyoruz. Artık ölümler olmasın. Barış, dostluk, huzurun ve kardeşliğin pekişmesi için süreci sonuna kadar destekliyoruz. Barış süreci olumlu olursa, Avrupa'daki Süryani halkımız bölgeye döner ve bu bölgeye yatırım yapar, bölge gelişecek, huzur gelecek. Yaşanan derin acılar unutulur, kaybolur, huzur ve kardeşlik olur. Ben babamı bu olaylarda kaybettim. Bu acıları yaşadık, acı olayları bir daha yaşamak istemiyoruz. Bölgeye huzur gelirse önce biz mutlu oluruz. Çünkü; acıyı biz yaşadık. Barış sürecini sonuna kadar destekliyoruz. Barış olursa kardeşlik olur, Süryani, Yezidi, Müslüman hepimiz kardeşçe yaşayabiliriz. Bu bölgede, yani Mezopotamya'da herkese yer var."

Bir süre önce oluşturulan 63 kişilik Akil İnsanlar arasında bir Süryani'nin olmamasının kendilerini üzdüğünü ifade eden Tutuş, seçilen 63 kişilik Akil İnsanlar arasında hiç bir Süryani olmamasına biraz üzüldüklerini söyledi. Tutuş, şöyle konuştu:

"Süreci sonuna kadar destekliyoruz. Süryani bir vatandaşın Akil İnsanlar grubuna alınması temennimizdir. Süryani vatandaşların yaşadığı Turabidin Bölgesi'nden 500 bin Süryani vatandaş bu acılardan dolayı bölgeyi terk etti ve Avrupaya göçetti. Bu insanlar barış sürecini 4 gözle izliyor ve bekliyor. Barış olursa bu insanlar topraklarına dönecektir. Dönüşten herkes faydalanacaktır, yatırım olacaktır. Bölge gelişecek, canlanacak ve turizme açılacaktır. Umudumuz bu barış sürecinin baltalanmamasıdır."

Süryaniler'in yaşadığı Haberli Köyü Muhtarı Şemun Güzel de, süreçten oldukça umutlu olduğunu belirterek, Türkiye'nin buna ihtiyacı olduğunu söyledi.

Sare Köyü Muhtar Fikri Turan da barış sürecini sonuna kadar desteklediğini dile getirerek, "Biz barışı sonuna kadar destekliyoruz. Süryani halkı olarak da devamlı barışın yanında olduk. Günahtır, yazıktır her gün insanlar ölüyor. Barış olsun artık. 30-40 yıldır huzur kalmadı. Huzur olursa Avrupa'da yaşayan köylülerimizin hepsi geri döner" ifadesini kullandı.