Kanser ilaçlarının hastanelerden temini

Antalya Eczacı Odası, 267 kalem onkoloji ilacının 1 Temmuz itibarıyla hastane tarafından temin edilmesi kararıyla ilgili, kamu hastanelerinde yetersiz sayıda eczacı ve yetkin olmayan personelin olduğunu, bu nedenle uygulamanın hasta ve ilaç güvenliği açısından ciddi sorunlar oluşturacağını savundu.

Antalya Eczacı Odasından yapılan yazılı açıklamada, 21 Nisan tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan düzenleme ile 267 kalem onkoloji ilacının 1 Temmuz itibarıyla kamu hastanelerinde tedavi gören hastalar için hastane tarafından temin edileceği hatırlatıldı.

SGK'nın bu uygulamayla onkoloji tedavisi gören hastaların ilaca ulaşabilirliğini artırmayı ve hastane dışına çıkmadan ilaçların bulunabilmesini sağlamayı hedeflediği belirtilen açıklamada, ancak bunun pratikte uygulanamayacağı, tüm kamu hastanelerince aynı standartla yapılamayacağı öne sürüldü.

Hastanelerin açtıkları ilaç ihalelerinde teklif görmeyen ya da fiyatının çok yüksek olması nedeniyle alınamayan ilaçlar bulunduğu iddia edilen açıklamada, "Bu çerçeveden bakılınca hastane eczanelerinin ihale yöntemiyle tedarik edeceği antineoplastik ilaçlar içinde de ihale ile alınamayanlar muhakkak olacaktır. Diğer yandan, ilaç ihale edilse dahi hastaneye teslim süresinin serbest eczanelere oranla çok daha uzun olduğu bir gerçektir" ifadesi kullanıldı.

"Hastaneler ilacı temin edemeyecek"

Özellikle ithal ilaçların gerek etken madde gerekse Sağlık Bakanlığının fiyat politikasına bağlı piyasada bulunmadığı haller de olduğu vurgulanan açıklamada, bu durumdaki ilaçlar depolarda bulundurulduğundan ihale yolu ile alımlarının gerçekleşemeyeceğine işaret edildi.

Açıklamada, şu görüşlere yer verildi:

"Örnek olarak A ilacı piyasaya arz edilemiyor, yaklaşık 3 ay süreyle yok. İhale vasıtasıyla eczanesinde yeterli stok bulunduran hastaneler ilaç sıkıntısı yaşamazken, mevcudunda bulunmayan ya da stoğu azalan ve sipariş çeken hastane eczaneleri aynı ilacı, ihalesi yapılmış olsa bile temin edemeyeceklerdir. Böyle bir durumda aynı şehirdeki X hastanesinde ilaç varken Y hastanesinde olmayacak ve hastalar bu durumda hastane hastane gezecek. Bazı hallerde ilaç X ilinde yokken Y ilinde olacak, hastalar bu sefer şehir şehir dolaşacak. Oysa tüketim hacmi hastanelere nazaran çok daha az olan serbest eczaneler küçük miktarlarda bile olsa ilacın teminini gerçekleştirebilmektedir."

"İlacın stoklanması için yeterli alan yok"

Kemoterapi ilaçlarında ilaç güvenliğinin sağlanmasındaki en önemli konunun uygun saklama koşullarına göre stoklanması ve dağıtım sorunu olduğu belirtilen açıklamada, "Oldukça fazla miktarlarda alınması gereken ilaçların hastane eczanelerinde soğuk zincir şartlarına uygun stoklanması ve dağıtımı için yeterli alan, ekipman ve personel bulunmamaktadır" ifadelerine yer verildi.

İhale ile aynı etken maddenin farklı formlarının farklı firma ilaçları olma olasılığının da yüksek olacağı anlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Farklı firmaların ilaçlarının karıştırılmaları esnasında birbiri ile geçimsizlikleri söz konusu olabilmektedir. Bu da ilaçların bir arada kullanılamamasına ve tedavilerin aksamasına neden olacaktır. Herhangi bir ilaca hastanın alerjik reaksiyon göstermesi durumunda doktorun farklı bir jeneriği tercih etme şansı olmayacak, bu da tedavinin aksamasına neden olacaktır. İlaç Takip Sistemi (İTS), hastane eczanelerinde serbest eczanelerdeki gibi çalıştırılamadığından, ilaç geri çekme ve toplama şartlarında hangi ilacın hangi hastaya verildiği hastane eczaneleri açısından tespit edilememektedir. İTS ile ilacın takibi yapılmaz ise sahte ya da çalıntı ilacın hastane eczanelerine girmesi ve izini kaybettirmesi kaçınılmaz olacaktır."

"Uygulamadan vazgeçilmeli"

Açıklamada, ilacın kolay ulaşılabilir ve dağıtımından hastaya ulaşmasına kadar eczacı kontrolünde olması gerektiği ifade edilerek, "Kamu hastanelerindeki yetersiz sayıdaki eczacı ve yetkin olmayan personelle bu uygulamanın yapılması hasta ve ilaç güvenliği açısından ciddi sorunlar oluşturacaktır" görüşüne yer verildi.

Özellikle kanser gibi son derece zorlu tedavi süreci yaşayan hastaların mağdur olacağı savunulan açıklamada, bu nedenle uygulamadan ivedilikle vazgeçilmesi istendi.