Terör koridorunu bitiren hamle

Son 3 yıllık Türkiye ABD ilişkilerinde sınırın kuzey hattında kurulmaya çalışılan terör koridoru önemli rol oynadı. ABD-NATO destekli 15 Temmuz darbe girişimi ile dozu artan gerginlik 25 Eylül referandumu, Fırat Kalkanı Harekatı ve İdlib hamlesi ile zirve noktasına ulaştı. ABD-PKK-Barzani ortaklığı ile Türkiye sınırının bin 334 kilometrelik kısmında inşaa edilmeye çalışılan korsan koridora son verecek ikinci ve en etkili hamle niteliği İdlip operasyonu ABD'yi rahatsız etti. Türkiye’nin İdlip’e ilk askeri heyetinin giriş yaptığı gün ABD, Türk vatandaşlarına vize işlemlerinin askıya alındığı duyuruldu. DEAŞ bahanesi ile 2014 Eylül ayında Suriye savaşına fiilen dahil olan ABD, Aynel Arap, Münbiç, Resulayn, Haseke, Tel Abyat, Süluk başta olmak üzere 25 bin kilometrekarelik alanı PYD’ye teslim etti.

SÖZÜNDE HİÇ DURMADI

PYD’yi kara gücü olarak kullanan ABD işgal ettiği yüzlerce Türkmen ve Arap beldesin de özerk bölgeler kurdurdu. ABD desteği ile gerçekleşen Tel Abyat işgali ve sonrasında PKK’nın Fırat nehrini geçme girişimi Türkiye’den sert tepki gördü. PKK’lı üst düzey isimler Türkiye’nin kırmızı çizgi vurgusu ve müdahale edebiliriz yönünde gösterdiği tepki sonrası Mayıs 2016’da Haseke’de Redur Halil, Sinem Muhammed, Şervan Derviş’le görüşen Pentagon yetkilileri, ‘panik yapmayın, Ağustos 2016’da koridor tamam sözü verdiler.

15 TEMMUZ KUMPASI

PKK’ya verilen Ağustos vaadinden bir ay önce Türkiye’de ABD-NATO darbe girişimi yaşandı. İhanetin ardından (24 Ağustos) Fırat Kalkanı Harekatı başladı. 8 bin Türk askeri ve 10 bin kişilik ÖSO ittifakı ile başlatılan harekat kapsamında Cerablus, El Bab, Çobanbey gibi önemli yerleşim birimleri DEAŞ ve PYD’den temizlendi.

EĞİT-DONAT SABOTAJI

2 bin 100 kilometrekarelik alan güvenli bölgeye dönüştürülerek 400 bin sivilin yeniden evlerine dönmesi sağlandı. 8 ay süren Fırat Kalkanı Harekatı ABD tarafından PKK-PYD’ye verilen koridor taahhüdünü boşa çıkaran ilk eylem oldu. Türkiye’nin 2012'de gündeme getirdiği uçuşa yasak-güvenli bölge ABD tarafından engellendi. 2014'ten itibaren sahada inisiyatifi büyük oranda ele geçiren ABD, Ortak Operasyon Odası MOC’u kurdu. Aynı dönemde muhaliflerin düzenli orduya kavuşması gerektiğini öne süren ABD, Türkiye, Katar ve Suudi Arabistan’ı ikna ederek Eğit-Donat projesini başlattı. 350 kişilik gruptan çoğunluğunun PYD bağlantılı Suvvar Rakka, Suvvar Suriye, Ceyş el Suvvar gibi gruplardan seçilmiş olduğu fark edildi ve 55 kişi eğitim sürecini tamamlayabildi. Washington'ın Suriye’ye dönük bu ilk sabotaj girişiminin fark edilmesi ile plan bozuldu ve projeye son verildi.

PKK SINIR HATTINI İSTEMİŞTİ

Toplantılar sonrası açıklama yapan Suriye Başbakanı Velid Muallim, DEAŞ operasyonları sonrası PYD ile federal bölgeler konusunda görüşmelerin başlayacağı yönünde açıklama yaptı. ABD destekli PYD heyeti ile İdlip’i paylaşan taraflar işgal edilecek bölgelere yönelik yerleşim haritası konusunda uzlaştı. Paylaşım planı çerçevesinde, İdlip merkez ve Han Tuman, Eriha gibi bölgeler Esed rejimine verilirken, sınır boyu uzanan Dar et Izze, Atme, Harim, Cisr eş Şugur, Sermede bölgelerini PYD aldı. Heyetler arası görüşmede, Rakka ve Deir ez Zor operasyonlarının bitmesi ile birlikte İdlip konusunda birlikte harekete geçme ve kantonların yasal statüsü konusunda görüşme trafiği başlatma konusunda taraflar anlaştı.

TERÖR KORİDORUNA 25 ÜS KURDU

DEAŞ’la mücadele adı altında 2014 yılında Suriye’ye askeri birliklerini gönderen ABD, yine aynı yıl içerisinde 2011 yılında çıktığı Irak’a yeniden döndü. Suriye’de ilk askeri üssünü Haseke-Rimeylan’a kuran ABD daha sonrasında Munbiç, Tel Abyat, Kamışlı, Aynel Arap, Set Tişrin, Rakka, Tabka bölgelerinde 17 yeni askeri üs inşa etti. Suriye’de PKK’ya verdiği desteğin benzerini Irak’ta da Barzani Peşmergelerine veren Birleşik Devletler Irak’a da 8 askeri üs kurdu. Irak ve Suriye’de tamamı Peşmerge ve PKK tarafından işgal edilen bölgelerde oluşturulan üsler korsan hat ve Akdeniz’e inmesi planlanan terör haritasını güvence altına alma amaçlı inşaa edildi.

İDLİB’İ PAYLAŞTILAR

Türkiye’nin İntikal sürecini başlattığı Suriye’nin İdlib ili, ABD-PKK ittifakı ile Şam Rejimi arasında paylaşıldı. Ağustos ayında Haseke’de PKK tarafından oluşturulan heyet Şam’da bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Rejim Generallerinden Refik Şeheda, Haseke Valisi Musa Cayez, Halk İradesi Partisi Başkanı Kadri Cemil, Abdullah Öcalan’ın Şam sürecinde özel sekreterliği görevinde bulunan ve aynı zamanda Suriye Parlamentosu’nda Milletvekilliği görevini sürdüren Ömer Ossi, Uzlaşma Bakanı Ali Haydar ve General Refik Şeheda gibi isimler tarafından yürütüldü.