Otobüs firmalarının namaz uygulaması var mı?

Samet Tunçer'in haberi

Haber7.com'un geçtiğimiz günlerde "Yine aynı firma, yine namaz skandalı!" ve yine takiben "Kamil Koç 'Namaz skandalı'ndan vazgeçmiyor!" adlarıyla okuyucularından gelen şikayetler üzerine haberleştirdiği olayların ardından gözler otobüs firmalarına çevrildi. Gündeme taşınan otobüs seferleri hakkında görüşlerini aldığımız Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Genel Başkanı Mehmet Erdoğan, haberlerimize konu olan Kamil Koç firması ile bazı otobüs firmaları, otobüs seferleri ve uyguladıkları yolculuk kuralları hakkında açıklamalarda bulundu.

Peki Türkiye'de Cumhuriyet yıllarına dayanan karayolu otobüs işletmeciliğinde namaz için mola uygulaması var mı? Yoksa sefer üzerinde tüm ihtiyaçların giderilmesi için mola yerleri mi belirleniyor? Türkiye'nin çeşitli bölgelerine otobüs seferleri gerçekleştiren firmaların yanısıra İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerine uzun yolculuklar düzenleyen firmalar ile görüşerek son günlerde sıkça tartışılan bu soruların cevabını aradık. İşte otobüs firmalarının şehirlerarası yolculuklarda uyguladığı kurallar ve namaz hassasiyeti...

"DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE BÖYLE BİR UYGULAMA YOK"

Sözlerine Türkiye'nin yüzde 99'unun Müslüman olduğunu hatırlatarak başlayan TOFED Genel Başkanı Mehmet Erdoğan, namaz saatine göre mola yerinin belirlenmediğini böyle bir uygulamanın kural olarak var olmadığını söyledi.

Erdoğan, "Türkiye yüzde 99'u Müslüman olan bir ülke insanları namaz kılıyor ya da kılmıyor diye ayrım yapamayız. Otobüs şirketlerinde cumhuriyetin ilk yıllarından bu yana karayolu yolcu taşımacılığında namaz saati diye bir düzenleme olmuyor. Örneğin kısa mesafe olarak Kayseri'den Ankara'ya giden bir otobüs Akpınar'da mola verir. Namaz saati ise isteyenler namazını kılabilir. Ama bu 4-5 saatlik yolda tesis ile Kayseri, tesis ile Ankara arasında namaz saati denk geliyorsa sağa çekip namaz için mola vermezler. Uzun hatlarda ise örneğin Kayseri'den İstanbul'a gelen bir otobüsün yolculuğu yaklaşık 12 saat sürer sabaha karşı namaz için mola verilmez. Mola için planlanan yerler vardır ve buralarda durur. İstanbul'a yaklaşırken bir mola verir eğer o mola saati namaz saatine denk geliyorsa, namaz kılmak isteyenler namazını kılar. Bildiğim bazı Doğu ve Güneydoğu firmaları mola saatlerini namaz saatine denk getiriyor. Ayrıca namaz için duran firmalar da var. Türkiye'de şu anda 334 otobüs firması var. Sadece namaz için duran firma sayısı 10'u geçmez. AB ülkeleri ile Türkiye'de yaşanan bu durumu kıyaslayamıyoruz çünkü Avrupa'da otobüs işletmesi diye bir şey yok. Almanya'da otobüs işletmeciliğini biz Türkiye olarak yapacağız. Balkanlar'daki otobüs taşımacılığını da Türkler yapıyor. Dünyanın hiçbir yerinde namaz saatine göre mola uygulaması yok" dedi. 

ULUSOY: NAMAZ SAATLERİNE GÖRE PLANLAMA YAPIYORUZ

Türkiye'nin Müslüman bir ülke olduğunu hatırlatan Ulusoy Global Yatırımlar Holding Kurumsal İletişim Direktörü Sema Ceylan Anık, "Türkiye Müslüman bir ülkedir. Bu bizim gelenek ve göreneklerimizle de ilgili devam eden bir durum. Buna bağlı olarak taşımacılık anlamında islami koşullara uygun olarak hizmet vermek için özel hassasiyet gösteriyoruz. Biz sefer saatlerimiz ve duracağı mola yerleri konusunda namaz saatlerine göre planlama yapmaya çalışıyoruz. Ayrıca kalkış terminallerimizde de mescitlerimiz var. Yolcularımız ibadetlerini yerine getirebiliyorlar. Biz bu konuda şikayet almadık. Uygulamalarımız konusunda da otobüs şoförlerimiz ve çalışanlarımız bilgilendiriliyor. Türkiye'nin birçok coğrafyasında hizmet veriyoruz. Mola yerlerimiz mescit durumuna göre hazırlanıyor. Ulusoy olarak bu konuya hassasiyetle bakıyoruz. Bize katılan Varan Turizim'de de aynı koşulları göz önünde bulunduruyoruz" diye konuştu.

VAN GÖLÜ TURİZM: "HEM İHTİYAÇ İÇİN, HEM DE NAMAZ İÇİN DURUYORUZ"

Uzun yolculuklar yaptıklarını hatırlatan ve namaz için ayrıca durduklarını söyleyen Van Gölü Turizm İstanbul Şube İşletme Müdürü Sayit Özaydın, "Biz Van Gölü Turizm olarak otobüs seferlerimizde yemek ve ihtiyaç için mola verdiğimiz gibi, namaz içinse ayrıca mola veriyoruz. Kısa mesafeli sefer yapan otobüs firmalarında böyle bir uygulama olmayabilir çünkü namaz saati denk gelmiyordur. İstanbul'dan Van'a yolculuk 25 saat sürüyor. Bizim mola yerlerimizin çoğu namaz saatine denk geliyor. Ama mola saatine denk gelme olmadığı zaman ayrıca namaz için duruyoruz. Yolcularımızdan gelen talepler doğrultusunda da duruyoruz. Van Gölü Turizm 40 yıllık bir firma bu konuda yolcularımızdan bir şikayet almadık" dedi.

KAMİL KOÇ: "NAMAZ MOLASI VERİLMEZ DİYE BİR KURALIMIZ YOK"

Kamil Koç'un 'namaz molası vermez' diye bir görüşünün olmadığının altını çizen Kamil Koç Otobüsleri A.Ş Kurumsal İletişim Uzmanı Hakan Al, Kamil Koç'un mescit olmayan yerlerde mola dahi vermediğini söyledi.

Al, "Otobüs firmaları sektöründe namaz uygulaması olur buna Kamil Koç uymazsa herkes haklıdır. Ama Türkiye'de namaz uygulaması diye bir şey yok. Günde çeşitli noktalardan 40 bin ana kalkış yapıyoruz. Bugün İstanbul'dan 200 sefer kalktı. Bu kadar yoğunluk içinde mola yerleri ayarlaması imkansız hale geliyor. Biz her yarım saatte bir sefer yapıyorken, o seferde mola yerleri ile anlaşıyoruz. Bu kadar yoğun sefer içinde namaz saatine göre mola ayarlamamız çok zor. Karadeniz ve Doğu Anadolu firmalarının bir kısmı namaz molası veriyor. Günde ortalama 4 kez ve uzun seferler yapıyorsanız mola yerlerinde esnek davranabilir ve hatta namaz molası da verebilirsiniz. Ama Kamil Koç büyük bir firma ve sefer yoğunluğu çok fazla. 'Şoför namaz için inisiyatifini kullanıp duramaz mı' diye bir talep geliyor. Şoförümüz duramaz, çünkü araçta namaz kılan olduğu kadar namaz kılmayan da var. Bir tarafı memnun ederken, bir taraftan da şikayet alıyoruz. 'Senin sefer planlamanda mola yeri var. Bunun dışında neden duruyorsun' diyorlar. Ulaştırma Bakanlığı bizim kalkış, varış ve mola yerlerimizi biliyor. Bunun dışında hareket edemiyoruz. Biz bu yıl 12 milyon 550 bin yolcu taşıdık. Yasalar ve yönetmelikler neyi gerektiriyorsa biz onu yapıyoruz. Bizim Kamil Koç olarak namaz molası vermez diye bir kuralımız yok. Böyle bir kuralımız olsa mola yerlerini seçerken buralarda mescit olacak kuralını getirmezdik. Bizim mola yerlerimizde mescit olma kuralı vardır. Namaz kılan müşterilerimizi memnun etmek durumundayız. Kamil Koç, bu konular hakkında müftülüklerden de bilgi aldı. Müftülük bize 'Eğer aracın hakimiyeti sende değilse, araca dur ben namaz kılacağım diye dikte edemezsin' görüşünde bulundu.

KENT TURİZM: "OTOBÜSTE TARTIŞMA YAŞATMADAN BU İŞİ GERÇEKLEŞTİRİYORUZ"

Kent Turizm A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ali Aslan, namaz için mola diye bir programın olmadığını ama otobüs şoförlerinin gelen namaz talebini geri çevirmeyerek diğer yolcular arasında ikilik oluşturmadan durduğunu ifade etti.

Anadolu firmalarının özellikle namaz hassasiyeti taşıdığını hatırlatan Aslan, "Güzergahınıza göre uygun bir yerde mola verilir. Bir gün bir yerde bir gün başka yerde mola verilmez. Bizim otobüs firmaları olarak mola verilecek dinlenme tesisleri ile anlaşmamız var. O tesisler yolcu sayısına göre yemek çıkarır. Bu arada namaz saati geçiyor, vakit çıkıyorsa otobüsümüz uygun bir yerde durur. Bu hasta da olabilir. Daha mola saatimize var sık dişini diyemeyiz. Namaz için ayrıca durduğumuzda bunu otobüse pek yansıtmıyoruz. Çünkü yolcularımız arasında ikilik çıkıyor. Yolcu ile diğer yolcu arasında tartışma yaşanıyor. Biz de uygun olarak bunu ayarlıyoruz. Bunun yanında her saat seferiniz varsa mola yerlerini ayarlamak çok zor olur. Her otobüsümüz ayrı yerlerde durur. Bu durumda da otobüs ve tesis kontrolümüzü yapamayız. Kayseri'den İstanbul'a sefer halinde olan otobüs istanbul'a yaklaşmadan sabaha karşı mola veriyor. Bu arada yolcumuz bu süreyi istediği gibi geçirir. Örneğin bir yolcu akşam namazı vakti girmeden bindi ve sonrasında vakit geldi, vakit geçiyorsa eğer yolcumuz isterse otobüse yansıtmadan kısaca dururuz ve kişi namazını kılar. Bize namaz için talep geldiğinde kaptanımız kimseye çaktırmadan uygun ve temiz bir yerde durur. Diğer yolcuların tepkisini almadan bu olayı gerçekleştiririz. Büyük firmalarda ben namaz kılmak istiyorum diyerek otobüsü durduramazsın, böyle bir uygulamaları yoktur" dedi.

METRO: "NAMAZ MOLAMIZ YOK; GENEL MOLAMIZ VAR"

Her otobüsün 4 saatte bir mola vermek zorunluluğunun olduğunu söyleyen Metro Turizm Yatırımlar Grubu Pazarlama Başkanı Dinçer Yirmibeşoğlu, namaz molası veriliyor diye bir uygulamalarının olmadığını; ama mola verdikleri yerlerde mescitlerin olduğunu, namaz hassasiyetini taşıdıklarını ve birçok molanın namaz saatine denk geldiğini söyledi. 

Yolcularından bugüne kadar bir şikayet almadıklarını söyleyen Yirmibeşoğlu, "Bizim buradaki hassasiyetimiz mola verdiğimiz her yerde mescit olma zorunluluğunun olmasıdır. Örneğin İstanbul'dan çıkan otobüslerimiz 2-3 saat sonra mola veriyor. Yolcularımız mola verildiğinde namaz saatiyse namazını kılar, eğer geçmişse kaza namazlarını rahatlıkla eda edebilirler. Ramazan ayında ise iftar ve sahur saatlerine göre özel uygulamamız var. Biz bu zamana kadar namaz konusundan dolayı bir şikayet almadık. Özellikle Karadeniz bölgesi bu konuda çok hassastır ve bize bu bölgeden dahi hiç şikayet gelmedi. Alsaydık gerekeni yapardık. Bizim her bir saatte seferlerimiz var. İnsanlar da kendilerini buna göre hazırlayıp rahatlıkla bizimle seyahat edebilirler. Ben illa namaz saatimde namazımı kılacağım diyorsanız. Ona uygun saatte biletinizi alabilirsiniz. Eğer mola saatimizin süresi dolmuş ve otobüs hareket edecek üzere iken namazdan dolayı yolcu geç kalıyorsa beklenir. Biz namaz hassasiyeti olan bir firmayız. Mola saatleri bellidir ve o araç orada mola verir. Otobüslerimizin mola saatleri namaz saatlerine denk gelebilir. Ya da bir saat erken veya geç olabilir. Biz bu güne kadar sıkıntı yaşamadığımız için namaza göre bir düzenleme yapmadık. Bundan sonra da sıkıntı yaşayacağımızı düşünmüyorum. Bu konular tartışılırken lütfen bizim ticaret yaptığımız da unutulmasın" diye konuştu.

samet.tuncer@haber7.com
@samettuncer17