İstiklal Mahkemesi zabıtlarındaki hilafet mektubu

Hindistan Müslümanları liderlerinden Ağa Han ve Emir Ali'nin hilafetin kaldırılmasına karşı ortak imza ile kaleme aldığı mektubun orijinali, İstiklal Mahkemesi Zabıtları'nda da yer alıyor.

TBMM Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı tarafından hazırlanan İstiklal Mahkemeleri zabıtlarına ilişkin üç ciltlik kitapta, Hindistan Müslümanları liderlerinden Ağa Han ile Emir Ali'nin ortak imza ile kaleme aldığı mektubun, orijinal İngilizce metni de bulunuyor.

Ağa Han ve Emir Ali, 24 Kasım 1923 tarihini taşıyan mektupta, halifeliğin kaldırılmaması için dönemin Başbakanı İsmet İnönü'ye görüş ve düşüncelerini iletiyor.

HİLAFETİN MEVCUT DURUMU BELİRSİZ

Ağa Han ve Emir Ali imzalı mektubun girişinde "dünyanın özgür uluslar topluluğunun bağımsız üyesi olarak, geniş bir Sünni toplumuna hitap eden hilafetin mevcut belirsiz durumu hakkında, yeni Türkiye'nin kalıcı partnerleri olarak Büyük Millet Meclis'inin dikkatini bu konuya çekmek istedikleri" ifadesi yer alıyor.

Halifeliğin "itibar, prestiji ve etkisinin azalması" nedeniyle Sünni toplumunun geniş kesiminde büyük manevi ve kapsamlı güç olan İslamın zarar gördüğünün, büyük bir üzüntü içerisinde gözlendiği ifade edilen mektupta, Sünni toplumunda, halifeliğin geniş bir cemaat olan İslamın takipçileri açısından büyük bir manevi başkanlık gücü olduğuna dikkat çekiliyor.

Halifeliğin dışarıdan tehlikeli bir saldırı içerisinde olduğunda, dünyadaki Müslümanların büyük bir tedirginlik hissettiği vurgulanan mektupta, ''Hindistan Müslümanları, bağımsızlıkları ve Müslümanların birliğini sembolize eden kurumların korunması içinde mücadele eden Türk toplumuna destek ve sempatisini gönderiyor'' ifadesi yer alıyor.

"Halifeliğin tasfiye edilmesi İslamın parçalanması anlamına gelecektir"

Mektupta, Trablusgarp ve ve Sirenayka'daki Türk-İtalyan Savaşı'ndan bu yana faaliyet gösteren bir Müslüman İngiliz örgütünün, Türk halkı arasında söylenmeyen acılar ve sıkıntıların azaltılması için tüm enerjisini harcayarak çaba gösterdiği belirtiliyor.

Konuyla ilgili Türk hükümetinde nazik bir mesaj beklendiği ifade edilen mektupta, şunlar kaydediliyor:

''Bizim hürmetle önerdiğimiz şey, Sünni dünyasının dini başkanlığının şeri kanunlarla uyumlu olarak eksiksiz olarak devam etmesidir. Bizim görüşümüz, halifeliğin prestijinin herhangi bir şekilde azalması veya Türkiye'nin siyasi kurumundan bir dini faktör olarak tasfiye edilmesi, İslamın dağılması anlamına gelecektir.

Halifeliğin dünyada bir ahlaki güç olarak fiilen ortadan kaldırılması konusuna, eminiz ki ne Büyük Millet Meclisi ne de ekselansları Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa ılımlı ve mutedil bir şekilde bakabilir.''

Halifeliğin, Sünni halkının birliğini sembolize ettiği belirtilen mektupta, Türk halkının bir parçası olduğu gerçeğinden hareketle halifeliğin, İslam ulusları arasında, Türkiye'ye görünür ve göze çarpan bir pozisyon verdiğine dikkat çekildi.

Halifeliğin 14 asırdır ehlisünnetin ana ilkesi olduğu belirtilen mektupta, peygamberin vekili ve Sünni toplumun imamı olan halifeliğin inananlar arasında kaynaştırıcı bir bağ oluşturduğu kaydedildi.

Mektupta, ''İslam; dünyada büyük bir ahlaki güç olarak yerini korumaya devam ederse halifenin pozisyonu, itibarı ve gücü Roma Kilisesinin ruhani liderinden daha az olmamalı. Halifeliğin geçici olarak gücünü kaybettiği zamanlarda bile büyük krallar ve liderlerin, halifeliği güçlerini ve yönetimlerini tasdik etmek için kullandıklarını hatırlatma ihtiyacı duymuyoruz'' ifadeleri kullanıldı.