Çocuklara farklı alanlarda beceri kazandırın

Anne ve babaya düşen görev neler? Teknolojinin çocuklar için bir sınırı ne olmalı? Çocuk Gelişimi konusunda uzman Prof. Dr. Nergis Güven anlattı:

"Ailelerin bebeklik, okul öncesi, okul çağı ve ergenlik döneminde çocuklarının özelliklerini, temel ihtiyaçlarını ve kazanmaları gereken becerilerini bilmeleri önemli. Ana-babalar çocuklarının en uzun süreli ve en etkin öğretmenleridir."
Başarılı çocuk yetiştirmenin beş temel kuralını sıralayan Prof. Dr. Güven'in ailelere ve öğretmenlere önerilerinden satır başları şöyle:

Tek alan asla yeterli değil

Başarılı ve mutlu çocuk yetiştirmenin belli bir reçetesi olmamakla birlikte çoklu zeka teorisyeni Howard Gardner'ın 5 önerisi, tüm yaş grupları için geçerli. Tüm anne babalar ve öğretmenler bu önerilerden yararlanabilirler. Gardner'in önerileri şöyle:
Tüm gelişim alanlarında çok fazla beceri kazandırın. Tek alan ve birkaç beceri asla yeterli değil. Çocuğun kazandığı becerilerle yeni sentez ve analizler yapması, yeni kombinasyonlar oluşturması için fırsatlar verin.

Yaratıcı olmasını sağlayın

Çocuğun kazandığı becerileri kendine özgü biçimde ifade etmesini, yani yaratıcı olmasını sağlayın. Hareket, dil, sanat gibi yollarla çocuk kendini yaratıcı bir şekilde ifade etmeli. Diğer çocuklarla ve yetişkinlerle olumlu ilişkiler kurmasını ve saygı duymasını sağlayın. Aynı zamanda farklı özellik taşıyan bireylere; yaşlılara, engellilere, farklı kültür ve ırktan insanlara saygı duyması, empati geliştirmesini destekleyin.

Huzurlu bir aile ortamı sağlayın

Doğru ve yanlışı anlaması, bunlara katlanması ve sorumluluk taşıması çocuklara öğretilmeli. Çocuk bulunduğu ailede, okulda, toplumda, ülkede ve dünyada bu sorumluluk taşımalı. Etik olmalı.

Koruyucu olmaktan vazgeçin

Çocuklarımıza karşı daha koruyucuyuz, onlara yeterince zaman ayırmıyoruz, sabrımız azalıyor, tutarlı ana-baba tutumları geliştiremiyoruz. Ayrıca okullarla yani öğretmenlerle çoğu zaman iletişim kuramıyor, ihtiyaç duyulduğunda gereken kaynaklardan yardım almıyoruz. Bütün bunların yanısıra çocuklarımızın yetersizliklerini sorguluyor, birilerine bu işin faturasını çıkarmaya çalışıyoruz. Günümüz çocuklarını yetiştirirken ana-babaların mutlu, saygılı, huzurlu bir aile ortamı sağlamalı ve koruyuculuktan vazgeçmeli.

Temel ihtiyaçları karşılamak yeterli değil

Çocukların yaşama, gelişme, korunma ve katılım haklarının hayata geçirilmesi onların başarılı birey olarak yetiştirilmesinde önemli rol oynar. Ana-babalar çocuklarının en uzun süreli ve en etkin öğretmenleridir. Yapılan yönlendirmelerin, etkinliklerin çocukların gelişim düzeylerine uygun olması gerekiyor. Bu konularda sağlıkçılardan, çocuk gelişimcilerden, sınıf öğretmenlerinden, sanat, spor, müzik öğretmenlerinden, psikologlardan danışmanlık alabilirler. Özellikle erken çocukluk döneminde evde ana-babalar da çocukla aktif oynayarak kaliteli zaman geçirmeli. Sadece kucaklama, öpme ve yemek yedirme, banyo yaptırma, giydirme, uyutma vb. temel ihtiyaçlarını karşılama yeterli değil.

Teknolojiden yararlanma süreleri sınırı olmalı

Özellikle erken yaşlarda aşırı televizyon seyretme, bilgisayar, video, IPad, IPhone ile çocuğu eğlendirme ya da meşgul etme onların aktif öğrenmesini çok olumsuz yönde etkiliyor. Çocukların dikkat eksikliğine, öğrenmeye karşı ilgisiz olmalarına, enerjilerini boşaltamamalarına ve rahatlayamamalarına neden oluyor. Hatta uyutma, yemek yedirmede bile bu araçlar kullanılıyor. Bunlar çocukları ters etkiliyor huzursuzlukları ve problemleri artıyor. Tüm yaş gruplarının özelliklerine bağlı olarak teknolojiden yaralanma süreleri ve sınırları ayarlanmalı. Aktif, sağlıklı ve etkin yöntemlerden öncelikle yararlanıp, spor, sanat dalları, dil sanatları, çevre eğitimi vb. dallarda bireysel veya takım çalışmaları şeklinde çocukların katılımlarının sağlanması gerekiyor. Bu çalışmalar çocukların gelişmeleri, değişmeleri ve paylaşımlarda bulunmalarını sağlayarak mutluluk ve başarılarını destekliyor. Başak OKŞAK

***

Çocuğa şu mesajları verin:

* Çok çalış, öğren, çok beceri kazan
* Sentez analiz yap
* Yaratıcı ol
* Saygı duy
* Etik ol (Doğru ve yanlışı ayırt et, sorumluluk taşı)

Veli Rehberi

Oyun ve öğrenme
Türk Eğitim Derneği Ankara Koleji Genel Müdürü Sevinç Atabay, oyunla öğrenme ve eğitim arasındaki ilişki ile ilgili sorularımız yanıtladı:

1) Oyunla öğrenme ve önemi nedir?
- Çocuk öğrenme sürecine ilk adımı oyunla atar. Deneyimleri sonunda bir yetişkin için sıradan olan pek çok şeyi keşfeder. Deneyimleme yolu da oyundur. Oyunla öğretim yöntemi hem çocuklar için eğlenceli öğrenmeyi sağlaması, hem de akademik başarıyı arttırması yönünden önemli. Oyun deneyimi; yaratıcılık, sözel zeka, perspektif alma, dil gelişimi, konuşma gibi becerileri ile birlikte işbirliği, uyarıcı kontrolü gibi sosyal becerilerin gelişimine de katkı sağlar.

2) Oyunla öğrenme nasıl gerçekleşir?
- Eğitim, istenen amaçlara göre insan davranışlarının planlı olarak geliştirilmesi demektir. Oyun çocuklara en doğal öğrenme ortamını sunar. Etkin öğrenmenin özellikleri olan unsurların, oyunda da göz önünde tutulması gerekiyor. Öğrenme ilk elden, deneyimsel ve etkin olmalı, çocuklara araştırma ve keşfetme ortamı sağlayacak olanaklar ve mekanlar hazırlanmalı, çocuklara özgür bir ortam hazırlanmalı, kendi başına hareket etmeleri sağlanmalı ve öğrenme istekleri canlı tutulmalıdır. Öğrenme sürecinde dili kullanma temel unsurdur. Karşılıklı konuşma, çocuğun ilgisi yönünde desteklenmeli. Çocuklar sosyal varlıklardır. Öğrenme sosyal bağlam içerisinde yer almalı.

3) Oyunun gelişim alanlarına etkileri neler?
- Oyun çocuğun duygusal, sosyal, bilişsel, bedensel gelişiminde var olan yeteneklerin açığa çıkmasına etki eder. Oyun süresince paylaşım problemleri, bencillikler veya küsmeler gibi sorunlar yaşar. Bu süreçte kişilik özellikleri ve becerilerine göre çözüm yolları üretir. Oyuna katılan çocuk bir şeyler ortaya çıkarmanın sevincini yaşar. Bu psikolojik durum onun başka işlere el atma, güçlükleri yenme, risk alma tutumlarını geliştirir. Kuracağı sağlıklı ilişkilerle kişiliğini geliştirme olanağı bulur. Kendi cinsiyetine göre evde anne babasıyla özdeşleşme sürecini oyununa yansıtır. Oyunla istek ve beklentilerini gerçekleştirirken bunların toplum tarafından ne derece kabul gördüğünü, ne şekilde ifade edeceğini ve başkalarıyla paylaşmada uzlaşmanın rolünü kavrar.

4) Çocukların oynadığı oyun çeşitleri neler?
- Çocuğun geçirdiği evrelere göre oyun çeşitleri de değişir. Farklı görüşler olmakla birlikte genelde farklı oyun türleri vardır.

5) Eğitim ortamı olarak oyundan nasıl yararlanılır?
- Çocukların gelişimlerini, becerilerini ve öğrenme durumlarını oyun ortamında değerlendirmek eğitimcilere çeşitli yararlar sağlar. Eğitimci için oyun, kuralları öğretmek açısından en sihirli araçtır. Eğitimci, programını oluştururken, çalıştığı grubun yaş özelliklerini ve grubun dinamiğini göz önüne alarak, oyunu temel araç olarak kullanmalı. Eğitimci; programı hazırlarken oyunun türü ve değeri hakkında net bilgiler edinmek, oyunda öğrenme süreçlerini belirlemek, çocuğun öğrenme ve düşüncesini etkileyecek bu süreçlerin hangi etkinlikler ile verileceğini anlamak, çocuğun başarı raporlarına ilişkin anlamlı bilgi oluşturacak verileri toplamak, oyunun, programın içeriğindeki kalitesini ve etkinliğini kanıtlamak, çocukların, kendi başlattıkları etkinliklerde öğrenme davranışlarına farklı bir açıdan bakabilmek, planlanacak etkinliklerin, çocukların yetilerine ve ilgilerine uyumluluğunu sağlamak, oyunda yetişkin etkileşiminin doğasını ve etkililiğini saptamak konularında yararlanır.

***
Oyun çeşitleri
Hayali oyunlar: Evcilik, trencilik, dramatizasyon vb. oyunlar. Kurallı oyunlar: Deve-cüce, köşe kapmaca, ses/kelime oyunları vb.)
Sınıf-salon oyunları: Çeşitli top oyunları, nesi var oyunu, mandal takmaca vb.
Açık hava oyunları: Seksek, saklambaç, beştaş vb.
Araçla yapılan oyunlar: Kutu oyunları, puzzle, lego, çöps oyunları vb.
Araçsız yapılan oyunlar: Gölge yakalama, parmak şıklatma, ayna oyunu vb.
Araçta yapılan oyunlar: Bisiklete binme, tahteravalli, salıncak vb. oyunlar.
Müzikli oyunlar ve rontlar: Yağ satarım, kutu kutu pense vb.

Bunları biliyor musunuz?
*TEMA Vakfı, Milli Eğitim Bakanlığı ile yürüttüğü "Ekolojik Okuryazarlık Seminerleri" kapsamında, bu yıl 15 bin öğretmene ekolojik okuryazarlık eğitimi verdi.
*Okul önlerinde bekleyen, eğitim kurumlarıyla ilişkisi olmayanlara Kabahatler Kanunu'na göre para cezası kesilebiliyor.
*Üniversitelerde 17 bin 807 profesör,10 bin 962 doçent, 27 bin 385 yardımcı doçent olmak üzere toplam 56 bin 154 öğretim üyesi görev alıyor.

Siz sorun cevaplayalım?
Öğretmen maaşı ne kadar?
-MEB'de göreve yeni başlayan bir öğretmenin 01.07.2013 tarihi itibariyle aldığı maaş 1.894.53 lira.

Üstün yetenekli öğrenciler için hangi destek eğitim kurumu hizmet veriyor?

- Öğrencilerin yetenek alanlarına uygun destek eğitimleri Bilim ve Sanat Merkezleri ( BİLSEM) aracılığı ile yürütülüyor.

Bilim alanına yönelik okullarda hangi çalışmalar yapılıyor?

- Mili Eğitim Bakanlığı TÜBİTAK işbirliği ile temel ve ortaeğitimde bilim kültürünün gelişmesi için 2013 yılı içinde bin okulda bilim fuarları düzenledi.

PANO
TÜBİTAK'tan araştırmacılara destek
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile Ukrayna Bilimler Akademisi (NASU) arasında açılan işbirliği çağrısı ile iki ülke araştırmacılarının yapacakları ortak projeler, 360 bin liraya kadar desteklenecek. Malzeme, nanoteknoloji, bilgi ve iletişim teknolojileri, biyoteknoloji, enerji, çevre ve sağlık bilimleri gibi alanlarda hazırlanacak ortak proje ile Türkiye'deki araştırmacı TÜBİTAK'a, Ukrayna'daki araştırmacılar ise NASU'ya başvuracak. Başvuruları iki kuruluş bağımsız olarak değerlendirecek ve onay verilen projeler desteklenmeye hak kazanacak. Proje önermek isteyen araştırmacıların başvurularını 14 Mart'a kadar, gerekli evraklarla birlikte TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği Daire Başkanlığı İkili ve Çoklu İlişkiler Müdürlüğü'ne yapması gerekiyor.

Resmi burslarda artış
Yurt dışında öğrenim görecek resmi burslu öğrencilere ödenecek yurtiçi aylık burs miktarı, yüzde 20 arttı. Üniversitelerin öğretim elemanı ile kamu kurum ve kuruluşlarının yetişmiş personel ihtiyacını karşılamak amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı'nca, yurtdışına resmi burslu statüde öğrenime gönderilen öğrencilere ödenecek aylık burs lisans öğrencileri için 360 TL, lisansüstü öğrencileri için 720 TL olarak belirlendi.

Darüşşafakalı öğrencilere bisiklet ürettiler
150 yıldır anne veya babası hayatta olmayan, maddi durumu yetersiz yetenekli öğrencilere eğitim hizmeti veren Darüşşafaka Lisesi öğrencileri için bisiklet üretildi. 'Akbank Liderler Zirvesi' kapsamında 1.400 Akbank yöneticisi Darüşşakalı öğrenciler için gruplara ayrılarak 93 adet bisiklet yaptı. Bisikletleri kutularda demonte olarak teslim alan Akbanklı Liderler, parçaları birleştirerek, etkinlik sonunda kullanıma hazır hale getirdiler. Akbank Genel Müdürü Hakan Binbaşgil ve Akbank Genel Müdür Yardımcıları, Darüşşafaka Lisesi Kampusu'nu ziyaret ederek, hep birlikte ürettikleri bisikletleri öğrencilere hediye etti. Bisikletlerin teslim edildiği törene, Akbanklı yöneticiler ve Darüşşafaka öğrencilerinin yanı sıra, Darüşşafaka Cemiyeti Başkanı Talha Çamaş da katıldı.