İran-Irak savaşının simge fotoğrafı

Genç yaşında 1979 yılındaki İran İslam Devrimi’ne tanık olan SIPA PRESS foto muhabiri Alfred Yakubzade, ardından 8 yıl süren İran-Irak Savaşı’nda görev yaptı. Cephede birçok kez ölümden dönen, sıkıyönetim mahkemesinde yargılanan Yakubzade, yaşadıklarını ‘Ve Zaman Durdu’ da anlattı. ‘Ve Zaman Durdu’ 23 Ekim Cuma akşamı saat 22:50’de ve hafta sonu gün boyu TRT-TÜRK’de yayınlanacak.

İran İslam Devrimi’nin başlangıç günlerinde 18-19 yaşlarında bir genç olarak kendini protesto gösterilerinin ortasında bulan Alfred Yakubzade, yaşananlara tanıklık etmek amacıyla fotoğraf çekmeye başladı. Gösterilerin boyutu artıp, insanlar ölmeye başladığında, devrim yanlısı olmamasına rağmen  İran’da kalıp, fotoğrafları ile yaşananlara tanık olmaya karar verdi.

İranlı öğrenciler Amerikan Büyükelçiliğini işgal etmişlerdi, ülkenin her yerinde çatışma ve gösteriler sürüyordu. Bir akşamüstü  Tahran Havaalanı’nın vurulduğunu duydu. Irak İran’a saldırmış, Hürremşehr ve Abadan işgal edilmişti.
Savaşın başlamasından hemen sonra cepheye gitmeye karar veren Alfred Yakubzade’nin ilk durağı Abadan’dı.

Birkaç gün sonra ise işgalin tam göbeğindeki Hürremşehr’e geçti. Hayatında ilk kez cepheye gidiyordu..
Bir gün, karşı yakasında Irak askerlerinin bulunduğu nehri geçmeye çalışan milislere  katılmaya karar verdi. İranlı milisler nehrin iki yakasını bağlayan tellere tutunarak karşıya geçeceklerdi. Yolun üçte birini onlarla birlikte geçtikten sonra kamera ve ekipmanının ıslanmasından korktuğu için geri döndü. Askeri bir araçla geçtiği karşı kıyıda gördüğü manzara korkunçtu. Tellere tutunarak nehri geçen milisler mayına basmışlardı. Kendisi ise son anda ölümden kurtulmuştu..

Savaş sırasında 15 bin insanın bir anda hayatını kaybettiği operasyonları izledi. Ölmedikleri için utanç duyan insanlarla karşılaştı. Savaşın tam ortasında, cephede 13 yaşında bir çocuk gördü. Çocuk ağlıyordu. 70 yaşındaki babası ile birlikte savaşmaya gelmişti.

Birkaç gün sonra çocuğun şehit olduğunu öğrendi. Yakubzade’nin, 13 yaşında savaşan çocuğu çektiği ‘O kare’  ise savaşın sembolü haline geldi.
 
Paris’te yaşayan Alfred Yakubzade, 1982 yılında İran-Irak Savaşı fotoğrafları ile World Press Photo Onur Ödülü ve 1986’da Lübnan Savaşı fotoğrafları ile World Press Photo Birincilik Ödülü aldı. Ayrıca Savaşın Yüzleri, Söz Verilmiş Barış ve İran-Irak Savaşı olmak üzere 3 kitabı yayınlandı.

Dünyanın en saygın fotoğraf ödüllerinden birini veren World Press Photo tarafından desteklenen ‘Ve Zaman Durdu’ GPR Prodüksiyon tarafından hazırlanıyor. Programın yapımcılığını Gökhan Güvenç ve Sedat Aral, genel koordinatörlüğünü Hakan Güvenç, yönetmenliğini ise Halit Ziya Demirtaş üstleniyor.