Ziyaret krizi: Tayvan liderinin hamlesi, Çin ve ABD'yi karşı karşıya getirdi

Çin'in Washington Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Şu Şueyüen, Tsai'nin New York'a varışının ardından düzenlediği basın toplantısında, Tsai'nin daha önce ABD'ye "transit ziyaretler" yapmış olmasının emsal kabul edilemeyeceğini, bunun Pekin'in tepkisini azaltmayacağını belirtti.

Tayvan sorununun, Çin'in temel çıkarının merkezi ve ABD ile ikili ilişkilerde aşılmaması gereken "kırmızı çizgi" olduğunu vurgulayan Şu, "İster Tayvan liderleri ABD'ye gelsin, ister ABD liderleri Tayvan'ı ziyaret etsin, bu, Çin-ABD ilişkilerinde, tekrar ediyorum, ciddi, ciddi cepheleşmeye yol açabilir" dedi.

Şu, Washington'ın Tayvan liderlerinin geçmişte de ABD'ye geldiklerini anımsatarak Çin’in aşırı tepki vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını söylemesine karşılık olarak, "Geçmişteki hatalar emsal oluşturamaz, bu tepkimizi azaltmayacaktır" ifadesini kullandı.

ABD'nin Tayvan ile üst düzey temasları artırarak ve Ada'ya daha fazla silah satarak meseleyi giderek önemli hale getirdiğini savunan Şu, "Bu bir tehdit değil; Çin hükümeti, 'tek Çin' ilkesinin ihlaline tepki vermek zorundadır" diye konuştu.

ABD: AŞIRI TEPKİYE GEREK YOK

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel ise, Tayvan liderinin resmi olmayan ABD ziyaretiyle ilgili, bunun sadece bir transit ziyaret olduğunu ve Çin'in aşırı tepki vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını söyledi.

Sözcü yardımcısı, "Pekin'in ABD politikaları ile uyumlu bu transit yolculuğu farklı yorumlayıp aşırı tepki vermesine gerek yok. Daha önce de söylediğimiz gibi taraflardan herhangi birinin statükoyu tek taraflı olarak değiştirmesine karşıyız. Tayvan'ın bağımsızlığını desteklemiyoruz" dedi.

TSAI'NİN ZİYARETLERİ

Tayvan lideri Tsai Ing-wen, Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize'yi ziyaret edeceği, öncesinde ve sonrasında ABD'nin New York ve Los Angeles şehirlerinde temaslarda bulunacağı 10 günlük yurt dışı gezisi için dün yola çıkmıştı.

Tayvan Dışişleri Bakanlığının açıklamasına göre, Tsai, 1-3 Nisan'da Guatemala'yı, 3-5 Nisan'da Belize'yi ziyaret edecek.

Tayvan lideri, ziyaretlerinde, Guatemala Devlet Başkanı Alejandro Giammattei ve Belize Başbakanı John Briceno ile görüşecek, Tayvan'ın Ekonomi ve Kültür Temsilcilikleri yetkilileri ile bu ülkelerde yaşayan Tayvanlılarla bir araya gelecek.

Guatemala'ya gidiş yolunda ABD'nin New York şehrine uğrayacak Tsai'ye burada Hudson Enstitüsünce düzenlenecek etkinlikte ödül verileceği iddia ediliyor.

Belize ziyareti dönüşünde ise Los Angeles şehrine uğrayarak Ronald Reagan Kütüphanesi'nde düzenlenecek toplantıda konuşacak Tsai'nin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesi bekleniyor.

Çin Devlet Konseyine bağlı Tayvan İşleri Ofisi Sözcüsü Cu Fınglien dün yaptığı açıklamada, "Eğer Tayvan lideri Tsai, McCarthy ile buluşursa, bu 'tek Çin' ilkesini ihlal eden bir provokasyon olur. Bu durumda kararlı karşı tedbirler alırız." ifadesini kullanmıştı.

Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hâlâ devam ediyor.

Pekin, "tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.