Dar bölge seçim sisteminde patron halk

Türkiye demokrasi çıtasını bir adım daha yükseltiyor. 2015 seçimlerinde uygulanması düşünülen Dar Bölge Seçim Sistemi ile 12 Eylül cuntasının ürünü olan yüzde 10'luk baraj da tarihe karışacak.

ŞAKİR AYDIN-HABER MERKEZİ

Yıllardır tartışılan seçim sisteminde değişikliğe gidiliyor. Demokratikleşme Paketi'nde de yer alan Dar Bölge Seçim Sistemi üzerinde çalışan AK Parti kurmayları, yeni sistemi 2015'teki genel seçimlere yetiştirmeyi hedefliyor. Erdoğan'ın son olarak milletvekilleriyle bir araya geldiği istişare toplantısında gündeme getirdiği Dar Bölge Seçim Sistemi ile 12 Eylül cuntasının getirdiği yüzde 10'luk seçim barajı da tarihe karışıyor. Temsilde adalet ve yönetimde istikrarı sağlamayı amaçlayan yeni sistemle Türkiye, milletvekili sayısı kadar seçim bölgesine ayrılacak. Her bölgeden en fazla oyu alan bir milletvekili seçilecek.

UZMANLARDAN TAM DESTEK

İngiltere'de başarıyla uygulanan Dar Bölge Seçim Sistemi'ne daha tartışılmadan muhalefetten karşı görüş geldi ancak uzmanlar tam destek veriyor. Yıllardır yaptıkları anketlerle siyasetin nabzını tutan ANAR, GENAR ve A&G araştırma şirketlerinin patronları yeni seçim modelini AKŞAM'a değerlendirdi.

TARTIŞMALAR ÇOK YANLIŞ

ANAR Genel Müdürü İbrahim Uslu: Dar Bölge Seçim Sistemi bana göre, dünyanın en demokratik seçim sistemi. Daha şimdiden kime avantaj getirir, kim daha fazla vekil çıkartır, kimin aleyhine olur şeklinde sistemi tartışmak çok yanlış. Bu sistem sayesinde mevcut sistemdeki yanlışlar ortadan kalkacak. Yüzde 10 barajı da ayrı bir konu. Bu sistemde patron, parti genel merkezleri değil de seçmen olacak. Vekilin de seçmene karşı olan sorumluluğu artacak. Cuntanın getirdiği bir sistemle ileri demokrasiye varamayız. Tartışmalar yanlış şeyler üzerinden yapılıyor. Bu şekilde sonuç elde edemeyiz.

PARTİYE DEĞİL HALKA SORUMLU

A&G Araştırma Sahibi Adil Gür: Dar Bölge Seçim Sistemi, mevcut seçim sisteminden çok daha demokratik. Bu sistem aynı zamanda demokratik siyasetin yerelleşmesi anlamına geliyor. Bu sistemle, halkta karşılığı olan insanlar kazanacak. Yüzde 2 oy alan bir parti dahi olsa, bir bölgede doğru adayı gösterdiği zaman seçimi kazanabilecek. Partiler kendi istediklerini değil, halkta karşılığı olan adayları göstermek zorunda kalacak. Adaylar da genel merkezlerinden çok halka karşı daha fazla sorumlu olacak.

MECLİS SİSTEMLE RENKLENECEK

Bu sistemin birinci ve ikinci olan partilere yarayacağı şeklindeki eleştirilere de katılmıyorum. Örneğin bu sistem İstanbul'da MHP'nin aleyhine olmasına karşın, Balıkesir'de ya da Manisa'da lehine olacak. Dolayısıyla şimdiden bu sistemde AK Parti kazanır, CHP kazanır demek doğru olmaz. Halkta karşılığı olan adayı gösteren kazanacak. Vekillik mevcut sistemdeki gibi liderin iki dudağı arasında olmayacak. Ayrıca yüzde 10 gibi acımasız seçim barajı da ortadan kalkacak. TBMM bu sistemle renklenecek. Yerine göre bir Roman da seçilip Meclis'e gidebilecek.

MEVCUT SİSTEM TEMSİLİYETİ KISITLIYOR

GENAR Araştırma Şirketi Genel Müdürü Mustafa Şen: İleri demokrasi için olması gereken bir sistem. Demokrasi bu noktaya gelirse, birçok şeyi aşar ve çoğulculuğun önündeki pek çok engel de aşılmış olur. Bu sistem biran önce getirilip hayata geçirilmeli. Tabii ki bu sistemle ilgili olarak daha sonra bir takım yenilikler yapılabilir. Ön seçim ve tercih hakkı gibi şeyler getirilebilir. Mevcut sistemin en kısa zamanda değişmesi lazım. Şu anki sistemle demokrasimiz ancak engelli bir demokrasi olabilir. Çünkü mevcut sistem temsiliyeti kısıtlıyor.