Muhtasaru’l-Kudûrî yeniden yayında!

İmam Kudûrî olarak bilinen İmam Ebu’l-Hüseyn Ahmed el-Kudûrî (d.973-ö.1037) kaleme aldığı “Muhtasaru’l-Kudûrî” adıyla bilinen bu kitabı, Hanefî mezhebinin en çok güvenilen temel metinlerinden biri olduğu gibi, kendisinden sonraki eserlere de temel kaynaklık etmiştir.

Muhtasaru’l-Kudûrî, zengin muhtevası ve sade üslûbuyla Hanefî fıkıh tarihinde hem ders kitabı hem de temel başvuru kaynağı olarak şöhret kazanmıştır. Eser için birçok şerh yazılmış ve ilk dönem medreseleri başta olmak üzere Osmanlı medreselerinde de temel fıkıh kitabı olarak okutulmuştur.  

Eserde, yaklaşık 12 bin mesele ele alınmış,  diğer klasik fıkıh eserlerinde olduğu gibi kitap ve bab sistemine göre düzenlenmiştir. Birinci kitap taharet, son kitap ferâiz olup genellikle taharet, namaz, oruç, zekât, hac, alışveriş, boşama, cinayetler ve dava gibi geniş muhtevalı konular çeşitli alt başlıklara (bab) ayrılmış, diğer bölümler ise "kitab" başlığı altında işlenmiştir. 

Eserde, konular özlü bir şekilde ele alınmış, Hanefî mezhebi dışındaki mezheplerin görüşlerine temas edilmemiştir. Bununla birlikte muhtasar metinlerin genel özelliği, mezhebi diğer mezheplerden ayırt edecek temel hususlara da temas etmek olduğundan, Kudûrî’nin Muhtasar'ında da diğer mezheplerin görüşlerine dolaylı göndermeler yapılmıştır.  

Kudûrî, teşekkül döneminin diğer muhtasarlarında olduğu gibi öncelikle mezhebin ilk imamı Ebû Hanîfe'nin, daha sonra Ebû Yusuf ve İmam Muhammed’in görüşlerine yer vermekle birlikte ihtilaf zikretmeyi mümkün olduğu kadar asgariye indirmeye çalışmıştır. Şöyle ki, Ebû Yusuf veya İmam Muhammed’den birinin Ebû Hanîfe’nin görüşünü benimsediği bazı yerlerde Kudûrî azınlıkta kalan görüşü zikretmek yerine, meseleyi ihtilaf yokmuş gibi aktarır. Bazı yerlerde de sadece Ebû Hanîfe’nin görüşünü vermekle yetinir. Nadiren de olsa Ebû Yusuf ve Şeybânî’nin görüşünü alıp Ebû Hanîfe'nin görüşüne hiç değinmeden geçtiği de görülür. 

Mezhebin kurucu imamları arasındaki hiyerarşi gözetilerek Ebû Hanîfe’nin veya onun bulunduğu tarafın görüşleri birinci sırada ele alınmış, daha sonra Ebû Yusuf ve İmam Muhammed’in ittifak ettiği hususlar, Ebû Yusuf’un veya İmam Muhammed’in tek kaldığı görüşler zikredilmiştir.

Yayın dünyamıza bu çok değerli eseri kazandıran Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Soner Duman ve Doç. Dr. Osman Güman Hocalarımızı tebrik eder, ilim ve kültür hayatımıza katkıları yolunda başarılarının devamını dilerim. 

Kitabın Adı: Muhtasaru’l-Kudûrî
Kitabın Yazarı: Ahmed el-Kudûrî
Mütercimler: Doç. Dr. Soner Duman - Doç. Dr. Osman Güman
Yayınevi,  Basım Yeri ve Yılı, Sayfası: Beka Yayınları, İstanbul 2015, 656 sayfa. 

Editör: Mehmet Deri