Duşta yıkanma abdest sayılır mı?

İşte Zaman Gazetesi yazarı Ahmed Şahin'in köşesinde verdiği yanıt:

'Duş altındaki yıkanma ile namaz kılınabilir mi?

Soru: Duş altında yapılan gusülle namaz da kılınabilir mi? Yoksa gusülden sonra ayrıca bir de abdest almak mı gerekir ibadet edebilmek için?

Benim bildiğim kadarıyla, gusül yaparken ayrıca bir de abdest alınırsa bu gusülle namaz da kılınabilir. Şayet ayrıca abdest alınmazsa sadece gusülle namaz kılınmaz. Kardeşim ise, “Guslün içinde abdest zaten mevcuttur. Ayrıca abdest alınmasa da abdest organları yıkandığından gusülle namaz kılınabilir.” diyor. Bize bu konuda bilgi verebilir misiniz? Gusülle namaz kılınabilir mi, yoksa ibadet için ayrıca bir de abdest almak mı gerekir?..

***

Cevap: Bu konu gerçekten de iyi bilinmelidir. Çünkü manevi temizlik ancak bilgi ile yapılan gusülle elde edilir. Bu sebeple şu bilgileri sıralamakta fayda olabilir.

1- Gusül, bedenin dış kısmını baştan aşağıya yıkamak demektir. Öyle bir yıkama ki, duş altında baştan aşağıya dökülen su, bedenin her yanını ıslatır da iğne ucu basacak kadar kuru yer kalmamış olursa gusül tamamlanmış olur. Yani, bedende iğne ucu basacak kadar da olsa kuru yer kalmadığı andan itibaren guslün tamamlandığı kabul edilir.

Ancak, ağız ve burun içi, bedenin yıkanması gereken dış kısmına mı, yoksa yıkanmasına ihtiyaç olmayan iç kısmına mı dahildir? Burada farklı görüşler vardır.

Hanefi’ye göre ağız ve burun içi, bedenin yıkanması gereken dış kısmına dahildir. Öyle ise gusülde bu iki yeri de yıkamak farzdır. Buralarda kuru yer kalmamalıdır. Bu yüzden gusül yaparken üç kere ağza su çekilir, üç kere de burun içine su çekilir, böylece bedenin dış kısmına dahil olan ağız ve burun içi de yıkanır, gusül bu şekilde tamamlanmış olur.

Şafii’de ise, bu iki yer bedenin dış kısmından sayılmadığından, gusülde ağız ve burun içine su çekerek ıslatmak farz değil sünnet olarak kabul edilmiştir. Kuru kalsa da gusül sahihtir.

2- Gelelim bu gusülle ibadet edilip edilemeyeceği konusuna.

Gerçekten de gusül yaparken abdest organlarının tümü de yıkanmaktadır.

Öyle ise bu guslün içinde abdest de vardır. Bu gusülle her türlü ibadet yapılabilir, bir şüphe ve tereddüde gerek yoktur.

Zaten guslün bir adı da, (boy abdesti)dir. Çoğu yerde gusül demeyip daha rahat bir ifadeyle (boy abdesti) tabiri kullanırlar. Gerçekten de gusül bir bakıma boy abdestidir. Abdestte bazı organlar yıkanıyor. Gusülde ise bedenin tümü yıkanıyor. Öyle ise bu yıkanma ile namaz da kılınabilir.

Bununla beraber, gusül yapılırken namaz abdesti gibi ayrıca bir abdest almak da sünnettendir. Guslün kendi abdestine bakmaksızın ayrıca bir abdest alınırsa daha sevaplısı tercih edilmiş olunur.

3- Bir adına da boy abdesti dediğimiz bu gusül yapılırken bir diş kanaması olsa yahut da idrar yollarından abdest bozucu akıntı gelse guslün durumu ne olur?

Bilinmesi gereken nokta burası olsa gerektir. Zannederim sorunun özünde de bu konu vardır.

Gusül yaparken idrar yerinden gelen akıntılar, yahut da diş kanaması gibi abdest bozucu haller, guslün abdest olma vasfını bozmuş olur, artık bu gusülle ibadet yapılamaz. Bu akıntı ile guslü yenilemek gerekmese de ibadet için ayrıca abdest almak gerekir. Çünkü gusül bedenin dışını yıkamaktan ibaretti. Gelen akıntının yıkamaya bir engelliği söz konusu olmamıştır. Ancak abdesti bozan akıntı guslün abdestini bozmuştur. Bu gusül tamamdır. İbadet için yeniden abdest almak gerekecektir.

Buraya şu notu da ilave edelim izin verirseniz:

Gusülden sonra iki rekat namaz kılmak sevabı çok olan sünnettendir. Böyle bir alışkanlık sahibine şükür duygusu verir, rahatlamasını sağlar.'