DTÖ küresel ticaret anlaşmasını onaylandı

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), 19 yıllık tarihinde ilk küresel ticaret anlaşmasını onayladı.

DTÖ Genel Direktörü Roberto Azevedo, İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan DTÖ merkezindeki genel kurul toplantısı sonrasında düzenlenen basın toplantısında, "Bu anlaşma, ekonomistlerin saptamalarına göre küresel ekonomiye 1 trilyon dolar katkı yapacak ve 21 milyon kişiye yeni iş imkanı doğuracak. Bu 21 milyon kişinin 18 milyonu gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır'' dedi.

Anlaşmanın kabul ve onay sürecinin sancılı geçtiğini, ertelemeler nedeniyle karar vermenin çok uzun sürdüğünü belirten Azevedo, Ticareti Kolaylaştırma Anlaşması, küresel gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ile gıda ve stoklarının yönetimi olmak üzere 3 alanda anlaşmaya varıldığını ifade etti.

Türkiye'nin DTÖ nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Mehmet Haluk Ilıcak, genel kurul toplantısının ardından AA muhabirine yaptığı açıklamada, "2001 yılında başlayan Doha turundan bugüne kadar birçok aksilikle karşılaşıldı. Ülkelerin çıkarları birbirine denk getirilemedi ve bugüne kadar sadece belli yerlerde ilerleme sağlandı" diye konuştu.

Bali'de geçen yıl yapılan bakanlar toplantısında özellikle ticaretin kolaylaştırılması anlaşmasının çok önemli olduğunu anlatan Ilıcak, ''Bugün, bütün bakanlar bu anlaşmaya onay verdiler ve bu çalışmaların 2015 Temmuz sonuna kadar bitirilmesini istediler. Sonrasında da ülkelerin üçte ikisinin onayının ardından yürürlüğe girecek" değerlendirmesinde bulundu.

Karar alma süreci hakkında ise Ilıcak, "Bu çok taraflı ticaret sisteminde yaşanan tıkanıklık, ülkeleri aralarında anlaşma yaparak çok taraflı anlaşma dışında çoklu ticaret anlaşmalarına yöneltti. Bizim de aralarında olduğumuz ülkeler, hizmet ticaretini kendi aralarında düzenlemeye, bilişim malları ticaretini kendi aralarında düzenlemeye ve şimdi de çevresel ürünler ticaretini kendi aralarında düzenlemeye çalıştılar" bilgisini verdi.

Ilıcak, karar almada yaşanan zorluklara ilişkin de ''DTÖ konsensüs ile çalışan bir örgüt ve her ülkenin eşit derecede söz hakkı var. Ülkelerden biri hayır dediğinde anlaşma yürürlüğe girmiyor. O zaman da çoklu anlaşmaya gidiliyor. O ülkeyi ya da hayır diyen ülkeyi bir kenara bırakan anlaşmalara gidiliyor" dedi.

-Ticareti kolaylaştırıcı kararlar-

Anlaşma, DTÖ'nün gümrük kontrolleri ve sınır prosedürleri bakımından yeni standartların gelmesi anlamına geliyor. Bu kapsamındaki ticaretin kolaylaştırılması anlaşmasıyla ''bazı teknik engellerin kaldırılması, gümrük masraflarının azaltılması ve az gelişmiş ülkelere belli haklar verilmesi'' gibi ticareti kolaylaştırıcı kararlar alınmış oldu.

DTÖ, daha önce küresel boyutta bir ticaret anlaşmasına varamamıştı. Çünkü bu boyutta bir karar alınması için tüm DTÖ üyesi ülkelerin ''evet'' oyu kullanması yani üye ülkeler arasında konsensüs sağlanması gerekiyor.

DTÖ’nün kabul ettiği bu çok taraflı anlaşma, sağlanan konsensüs sayesinde örgütün kuruluşundan beri yaptığı ilk küresel anlaşma oldu.

Gerçekleşen bu genel kurul toplantısında, DTÖ'nun 160 üyesi geçen aralık ayında Bali'de varılan anlaşma çerçevesinde uluslararası ticaret anlaşmasının gelecek yıl uygulamaya konulmasına yönelik karar vermiş oldu.