HIV tedavisinde yeni bir yöntem geliştirildi
Bilim insanları, bağışıklık sistemi ve ilaçlardan gizlenebilen HIV’in, beyaz kan hücreleri içinde görünür hale getirilmesini sağlayan yeni bir yöntem geliştirdi.
Avustralya’nın Melbourne kentindeki Peter Doherty Enfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü’nden bilim insanları, HIV’i insan vücudunda tamamen ortadan kaldırmaya yönelik bir adım attı. Araştırmanın temeli, Covid-19 aşılarıyla tanınan mRNA teknolojisine dayanıyor. Bilim insanları, özel olarak formüle ettikleri yağ kapsüllerine yerleştirdikleri mRNA’yı, HIV’in saklandığı beyaz kan hücrelerine ulaştırdı. Bu mRNA, hücrelere virüsü açığa çıkarmaları yönünde sinyal gönderiyor.
Çalışmada, ‘LNP X’ adı verilen yeni nesil nanoparçacık tasarımının bu hücreler tarafından kabul edildiği gösterildi. Bu hücreler, önceki nesil nanoparçacıkları almıyordu ve HIV’in burada gizlenmesi tedaviyi engelliyordu.
Araştırmanın ortak yazarı Dr. Paula Cevaal, “Daha önce bu hücrelere mRNA ulaştırmak imkansız görülüyordu. Ancak şimdi, elde ettiğimiz sonuçlar karşısında hepimiz adeta nefessiz kaldık” dedi.
Bu buluş, HIV’in vücutta ‘uyku halinde’ kaldığı rezervuardan çıkarılabileceğini kanıtladı. Ancak bir sonraki kritik soru hala yanıt bekliyor: Bu virüs açığa çıkarıldığında bağışıklık sistemi ya da ek terapilerle tamamen yok edilebilecek mi?
Çalışma, laboratuvar ortamında HIV pozitif bireylerden alınan hücreler üzerinde yapıldı. Gerçek hastalarda denenebilmesi için önce hayvan deneyleri, ardından güvenlik ve etkinlik çalışmaları yapılması gerekecek. Bu sürecin yıllar sürebileceği belirtiliyor.
Araştırmanın kıdemli yazarı Dr. Michael Roche, bu tekniğin yalnızca HIV değil, kanser gibi diğer hastalıklarda da kullanılabileceğini söyledi.
Francis Crick Enstitüsü’nden retrovirolog Dr. Jonathan Stoye ise bu yöntemin HIV’i saklandığı yerden çıkarmada ‘şimdiye kadarki en büyük ilerleme' olduğunu kaydetti. Ancak Stoye, “Bu virüsü yok etmek için rezervuarın tamamı mı yok edilmeli, yoksa büyük bir kısmı yeterli mi olacak, bunu zaman gösterecek” uyarısında bulundu.
Öte yandan Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü’nden Prof. Tomas Hanke, bu buluşun önemini kabul etmekle birlikte, ‘vücuttaki tüm HIV rezervuarlarına ulaşmanın şu anda sadece bir hayal olduğunu’ söyledi.
Bu yeni çalışma, hastalığın kalıcı tedavisi yönünde bugüne kadarki en somut bilimsel ilerlemelerden biri olarak değerlendiriliyor.
