Emekli uçak teknisyeninden "iki zamanlı" motor

Bursa'da, sanayi tipi fan üreten, Türk Hava Kuvvetlerinden emekli uçak teknisyeni Fahri Dönmez'in atölyesinde geliştirdiği içten yanmalı "iki zamanlı" motor, yurt içi ve yurt dışında paramotorlarda (motorlu yamaç paraşütü) kullanılıyor. Dönmez'in ekibiyle ürettiği iki zamanlı 16 motor, Türkiye'de kullanılırken, Almanya'ya tanıtım amaçlı gönderdiği bir motor ise "Made in Türkiye" imzası taşıyor.

Türk Hava Kuvvetlerinden 1999'da emekli olan uçak teknisyeni Fahri Dönmez, beraberindeki ekiple 2001'de Bursa'da kurduğu küçük bir atölyede sanayi tipi fan üretimine başladı.

Bir süre sonra M-480 ve M-60 tankları için soğutma fanları da yapan Dönmez, fan ve pervane sisteminden esinlenerek, benzinli ağaç kesme testeresinin motorunda yaptığı değişikliklerle "içten yanmalı iki zamanlı motor" geliştirmeyi başardı.

"Proje mezun oldu"

Dönmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şöyle konuştu:

"Proje 2 yıl sürdü, bu sürede bir prototip motor ürettik. Bursa'nın imkanları da çok fazlaydı ve motor çok maliyetli olmadı. Hatta KOSGEB desteğini bile kullanmadık ama bu bizi kurula proje sunma konusunda sorumlu kılmıştı ve sonuçlandı. Sonra biz bu motorla uçuş da gerçekleştirdik. Böylece, proje mezun oldu. Sonra endüstriyel ürün desteği kapsamında da biz CNC tezgahlar gelince motorlarımızı kendimiz tasarlayıp ürettik."

"İHA'larda da kullanılabileceğini gördük"

Bu motivasyonla çalışmaya devam ettiklerini vurgulayan Dönmez, şöyle devam etti:

"Biz o motivasyonla bu motor üzerine çalıştık. Gördük ki motor savunmada da kullanılabiliyor, insansız hava araçlarında (İHA). Ağırlık-güç ilişkisi bu motoru özel kılıyor. Bunun üzerine Ondokuz Mayıs Üniversitesi ile protokol yapıp İHA'da kullanılmak üzere bir motor geliştirdik. Bu motorlar kar motosikleti benzeri araçlarda da kullanılabilir veya her ne sektör olursa hafif ama güçlü bir motor aranıyorsa bu motor bunun zeminidir. Bunun ötesinde çok motorlar üretilebilir."

"Ürettiğimiz 16 motor uçuyor"

Dönmez, bu motorun "microlight" tipi hafif uçaklar için geliştirilebileceğini ifade ederek, "Türkiye'de şu anda ürettiğimiz 16 motor uçuyor. Almanya'ya da gönderdik tanıtım amaçlı, bir aracın arkasında takılı hatta arkasında 'Made in Türkiye' yazıyor." dedi.