İstanbul'un en sorunlu bölgesine inanılmaz proje

İstanbul'un en sorunlu bölgesine inanılmaz proje

GALERİNİN DEVAMI

İstanbul'un en sorunlu bölgesinde yepyeni bir gözde şehir doğuyor.  İmar planları doğrultusunda: binaları, yolları, spor alanları, kamu hizmet binalarını, ulaşım akslarını tek tek ele alınarak alternatif projeler hazırlanıyor.  yeni şehrin ekonomik kaynağı ise turizm ve hizmet sektörü olarak kurgulandı. 100 bin kişinin yaşayacağı bu yeni şehirde 30 bin kişilik bir de istihdam imkanı oluşturulacak.

İşte İstanbul'un Beyoğlu ilçesine bağlı Okmeydanı mahallesinde gerçekleştirilen ve adına ''Yeni Okmeydanı'' konulan bu dönüşümü ve yeni şehrin detaylarını Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan Haber7'ye açıkladı.

Kentsel dönüşüm alanında ödül alan öncü projeler yürüten bir belediye başkanı olarak siz kentsel dönüşümü nasıl tanımlıyorsunuz?

Tarih boyunca kentler gelişmiş, değişmiş, dönüşmüşlerdir. Bazen bir kentin savaş, afet, göç gibi etkenlerle tümüyle başkalaştığını veya yok olduğunu görüyoruz. Günümüzde, dünya nüfusunun büyük çoğunluğu kentlerde yaşıyor. Kentler zamanın gereklerine göre değişiyor ve yeni kentler ortaya çıkıyor. İhtiyaçlar farklılaşıyor, bunları karşılayamaz hale gelen şehirler için dönüşüm kaçınılmaz oluyor.

Kentsel dönüşüm, kentlerin aslında sadece programlı bir şekilde olumlu nitelikler kazanması değildir. Bu süreç, aynı zamanda kente özgü tarihsel kimlik, gün ve gelecek arasındaki köprünün kurulmasıdır. Üç zamanlı bir faaliyettir.

Küresel bir kentleşme, tabiatın daha çok tahrip edilmesi anlamına gelmiyor mu?

Burada anahtar kelime "bilinç." Kentsel bilinç demek, mimari, toplumsal ve doğal meselelere dair kapsamlı bir bilinç demektir. 20. yüzyılın ilk çeyreğine dek, görkemli yapılar, sembol binalar kentsel gelişimin umut verici alametleriydi. Günümüzde ise tabiatla uyum en büyük öncelik haline gelmiş bulunuyor. Bir kentte geniş parklar ve yeşil alanlar bulunması, bahçelerin korunması, bunlara bağlı olarak canlılığın sürdürülmesi çok çok önemli. Mimari artık yalnızca yapılaşma değil, çevre konularıyla da iç içe bir disiplindir. Bunun bir uzantısı olarak Beyoğlu'nda sürdürdüğümüz kentsel dönüşüm faaliyetlerinin temel önceliği çevre ve ortak kullanım alanlarıdır.

Türkiye'de kentsel dönüşüm çalışmaları, ciddi tartışmalar eşliğinde yürütülüyor. Bu konuda ilk ağızda ne söyleyeceksiniz?

Ben sözden, yazıdan, diyalogdan, hatta tartışmadan kaçmamak gerektiği kanaatindeyim. Demokratik bir toplumda daima soru sorma; öneride, eleştiride bulunma gibi haklar devrededir. Dahası, bunlar, kentsel konularda bir gerekliliktir. Hem kentlilik bilincinin, hem de katılımcı demokrasinin bir gereğidir. Türkiye, şu dönemde olağanüstü bir enerjiyle kentsel dönüşüm çalışmaları yürütüyor. Dünyanın hiçbir yerinde onlarca kentinde, on binlerce binası yenilenen başka bir ülke yok. Böyle bir hareket Fransa'da veya Japonya'da olsa, hayranlıkla izlerdik. Kendi ülkemizdeki muazzam gelişmeye en başta bu olumlu yönü görerek bakmalıyız. Şehirlerimiz tazeleniyor.

Rant elde etme, yeşil alanları yok etme gibi ciddi iddialar söz konusu. Bunları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Basit bir örnek vereyim: Bir depreme dayanıksız, otoparkı olmayan bir gecekonduyu yıkıp yerine sağlam bir ev yaptığınızda o muhitin, binanın değeri elbette artar. Biz, tüm şehirlerimizi daha kaliteli bir yaşama yöneltiyoruz. Bu da ne mutlu ki değer artışı sağlıyor.

Aman evler değer kazanmasın diye kentsel dönüşüm projeleri yapmayalım mı? Okmeydanı, Sütlüce, Tarlabaşı gibi semtleri kaderine mi terk edelim? Yeşil alanlar oluşturma, kent içi ve kent dışında ağaçlandırma konusuna gelince, bu alanda AK Parti hükümeti son derece başarılı. Açıkçası benim gönlümden, kent içinde 100 dönümlük parklar kurmak geçiyor. Fakat yerleşik kentlerde bu tür büyük yeşil alanlar oluşturmak hiç kolay değil. Zira o zaman çok daha güçlü itirazlar oluşur. Bununla birlikte her mahallede parklar kuruyoruz. İstanbul, Cumhuriyet tarihinin en yeşil dönemini yaşıyor. Bu, göz ardı edilmemesi gereken bir gerçek.

Okmeydanı'nda yapılan planlama çalışmaları kentsel dönüşüm kapsamında mıdır? Okmeydanı'nda neler oluyor?

Okmeydanı şehircilik bakımından İstanbul'un en sorunlu bölgesidir. 50 yıllık kangren olmuş bir mülkiyet problemi yaşanıyordu. Bölgenin tamamı SİT alanıydı. Çivi bile çakılması mümkün olmayan arazide binlerce bina var. Bunlara ek olarak Okmeydanı'nın tamamı Fatih Sultan Mehmet Vakfı adına tapuluydu. Muhtelif zamanlarda yapılan çözüm girişimlerinin hepsi sonuçsuz kalmış. Okmeydanı'nda mülk sahibi olanlar için tapu sahibi olmak bir hayaldi. Vatandaşımızla birlikte 8 yıl çalışarak sorunu çözdük. Hayali bile zor olan bir başarıya imza attık. Vatandaşlarımız tapularını almaya hak kazandı. 1 Şubat 2014 günü başbakanımızla ilk tapuları dağıtarak Yeni Okmeydanı'nın doğuşunu da ilan etmiş olduk. İstanbul'un en sorunlu bölgesi İstanbul'un en gözde yerleşim bölgesi olma arifesinde. Kentsel dönüşüm şimdiden sonra ve vatandaş onayıyla başlayacak. İnanıyorum ki Türkiye'ye model bir dönüşüm hikayesi daha sunacağız.

Okmeydanı'nda işlettiğiniz süreci genel hatlarıyla anlatabilir misiniz?

50 yıllık problemi çözmeye talip olmak, takdir edersiniz ki cesaret ister. Biz bu cesareti Okmeydanı sakinlerinin taleplerinden ve Başbakanımızın teşviklerinden aldık. İlgili tüm kurumlar süreç boyunca destek oldular. Öncelikle Fatih Sultan Mehmet Vakfı'na muadil bir arazi tahsisini sağladık.Okmeydanı arazisini, fiili hak sahiplerine tespit edilen yasal bedeli mukabilinde deveredilmek üzere,belediye tasarrufuna aldık. 1/5000 ve 1/1000'lik İmar Planlarını tamamladık. Şuyulandırmayı yaptık. 26000 bağımsız mülkün tamamını yerinde metrekareleriyle tespit ettik. Tapu almak için gerekli şartları ilan ettik ve başvuruları başlattık. İmar hakkı garanti altına alınmış tapulara ulaşmak artık sadece prosedürü tamamlamakla ilgili.

Okmeydanı'nda oturanların endişelerini dindirmeniz kolay olmamıştır sanırım?

Daha önce Okmeydanı'nda bir santimetrekare bile vatandaşın değildi. Fatih Sultan Mehmet Vakfı'nındı. Bütün bu çalışmalardan ve ancak 50 yıl sonra Okmeydanı vatandaşın oldu.

Bu süreçte, sloganımız şuydu: "Vatandaşın Okmeydanı!" Hakkı, hak sahiplerine; hukuki, resmî ve adil bir şekilde teslim etmek için yola çıkmıştık. Binlerce vatandaşımız şu soruları soruyordu: Evlerimiz ne olacak? Depremde mi yıkılacak? Belediye mi müdahale edecek? Mülklerimize gerçekten sahip olabilecek miyiz? Devlet bu işe ne diyecek? Tapusuz mülklerimiz, günün birinde gerçek değerine kavuşacak mı? Bunlar ve benzeri binlerce soru, zihinleri kurcalıyor, vatandaşlarımızı endişelendiriyordu.Uzun, zorlu ve karmaşık bürokratik mücadeleler verdik. Doğruya ulaşmak için arkeolojik bir kazı yapar gibi titizlikle çalıştık. Hiçbir hak sahibini hiçbir hak kaybına uğratmayan bir başarıya imza attık.

İmar planlarını neye göre yaptınız, vatandaş bu planları kabul etti mi?

İmar planlarını yalnızca belediye olarak yapmadık. Her bir aşamada vatandaşlarımızın katılımını gözettik. Bölgedeki bütün STK ve ilgili kurumlarla her aşamada fikir teatisinde bulunduk. Okmeydanı imar planları tam anlamıyla ortak aklın inşaa ettiği planlardır. Çevreyi, nüfusun ihtiyaçlarını, tarihi, modern yaşamı, ulaşımı, ticareti, turizmi göz önünde bulundurarak planları tamamladık. Planlama sürecinde vatandaşlarımızla 150'den fazla geniş katılımlı toplantı gerçekleştirdik.

Yaptığınız planlama kaç kişiyi ilgilendiriyor?

Okmeydanı arazisi toplam 200 hektar. Bunun 160 hektarı Beyoğlu sınırlarında yer alıyor. Bu alanda 6 mahallemiz var ve bu mahallelerimizde 74 bin vatandaşımız yaşıyor. Yaptığımız planlamalarda, nüfusu 100 bin kişi olarak esas aldık. Bu nüfusun bütün ihtiyaçlarını dikkate alarak plan düzeyinde bir şehir kurduk. Bu planlama bir ilçe belediyesi tarafından gerçekleştirilen Türkiye'nin en büyük planlama faaliyetidir.

Okmeydanı'nın kentsel kimliği tam olarak neye tekabül ediyor?

Okmeydanı, Fatih Sultan Mehmet'in, II. Beyazıt'ın bizlere yadigarıdır. Okçular Tekkesi buradadır. Osmanlı'ya özgü askerî, kültürel, sportif, manevî... birçok değerin harmanlandığı bir muhittir Okmeydanı. Bir "müze-kent"tir. Fakat bu değerler görünürlüğünü, bilinirliğini kaybetmişti. Beyoğlu Belediyesi olarak tarih şuuruyla, hizmet aşkıyla, tüm kalbimizle, tüm hüsnü niyetimizle, tüm kardeşlik duygularımızla bu meseleyi de çözmek için kollarımızı sıvadık. Okmeydanı'nı çok iyi tanıyan, buradaki yarım asırlık dertleri bilen Başbakanımız bize bu büyük işte de öncülük etti. Büyükşehir Belediye Başkanımız Kadir Topbaş çok ciddi bir destek sağladı. Üniversitelerimizin, uzman kurum ve kuruluşların, sivil toplum örgütlerinin, derneklerin ve vatandaşlarımızın vazgeçilmez değerdeki katkılarıyla Okmeydanı bu yönüyle de ışıldayacak. Kısaca Yeni Okmeydanı, kökü mazide ati olacak diyebilirim.

Okmeydanı'nda hali hazırda binaların bulunduğu SİT alanları var?

Daha önce söyledim. Okmeydanı'nın tamamı SİT alanıydı. Yaptığımız planlama çalışmalarından sonra sadece 14 bölge SİT alanı olarak kaldı. Bu alanlarda da yapılaşma var. Planlamalarda bu alanlarda bulunan vatandaşlarımızın mülkiyetlerini, vatandaşımızın onayıyla SİT alanı olmayan bölgelere taşıdık. Bu vatandaşlarımızın herhangi bir hak kaybına uğramaması için haklarını plan notlarına işledik.

Bu SİT alanlarında neler var, neler olacak?

Okçular Tekkesi, Namazgah, tarihimizin önemli şahsiyetlerine ait menzil taşları ve nişan taşları var. Buralardaki eserler restore edilerek bir Açıkhava müzesi işlevi görecek. Aynı zamanda Okmeydanı'nın nefes aldığı yeşil alanlar olacak. Hali hazırda Okçular Tekkesi restore edildi. Okçular tekkesi arazisinde bulunan yapılar, muadil başka araziler tahsis edilerek yıkıldı. Bütün SİT alanlarında aynı uygulama olacak. Bu vatandaşlarımız planlarda kendilerine tahsis edilen arazilerdeki evlerinde yaşayacaklar. Başbakanımız 1 Şubatta hem ilk tapuları hak sahiplerine teslim etti, hem de önümüzdeki dönem için dönüşümü ilan etti. Vatandaşımızın onayıyla yapacağımız dönüşümden sonra, SİT alanlarındaki tarih te bütün görkemiyle ortaya çıkacak.

Biraz daha somutlaştıralım, nasıl bir Okmeydanı planladınız?

Bir şehir için plansızlıkla kötü kader aynı anlama gelir. İmar Planı bir şehrin kaderidir. Okmeydanı'nın daha önce bir planı yoktu. Bu planı yapmak bize nasip oldu. Vatandaşlarımızla birlikte yaptığımız planda, Türkiye'nin en gözde yerleşim bölgesini kurduk.

Okmeydanı'nda 100 bin kişinin yaşayacağını öngördük. Arazinin %56'sını ideal şehir standartlarında; tarihi alanlar, konut, ticaret, spor, kültür, eğitim, dinlenme alanları olarak tanımladık. %44'ünü ise konut ve ticaret alanı olarak belirledik.

Yeni Okmeydanı'nın ekonomik kaynağını, Turizm ve hizmet sektörü olarak kurguladık.

100 bin kişinin yaşayacağı bu yeni şehirde İnşaallah 30 bin kişilik bir istihdam imkanı oluşturacağız.

3 Büyük yeşil alan, 6 ilk ve orta okul kampüsü, 1 Üniversite Okmeydanı'nın enerjisi olacak.

Yeni Okmeydanı, Haliç-Mecidiyeköy arasında, Türkiye'nin en yeni cazibe merkezi olacak.

Himmetlerinizle hayata dönen, Okçular Tekkesini bu yeni şehrin ilk yapıtaşı olarak kabul ediyoruz. Burası hem Okçuluk sporunun hem turizmin gözde buluşma noktası olacak...

Kapsamlı ve büyük bir çalışmadan bahsediyorsunuz, bu çalışmaları nasıl bir ekiple nerede gerçekleştirdiniz?

Belediyemizin İmar Müdürlüğü'nü Okmeydanı plan çalışmaları için seferber ettik. Hukukçularımız mevzuat düzenlemeleri, yasal gereklilikler için gece gündüz çalıştı. Saha ekiplerimiz fotoğraf çekmekten, bina ölçmeye sürekli iş başındaydı. Profesyonel uzmanlardan kusursuz bir plan için her aşamada destek aldık. Bilgi İşlem Müdürlüğümüz, bütün vatandaşlarımızın binaları ve yeni tapuları ile ilgili bilgileri içeren, müracaatları alan vatandasinokmeydani.com isimli kapsamlı bir web sitesi kurdu. Halkla İlişkiler birimimiz her aşamada vatandaşlarımızı bilgilendirdi, toplantılar düzenledi. Fetihtepe Semt Konağımızı toplantılar ve çalışmamalar için merkez olarak belirledik. Her aşamada vatandaşlarımızı bilgilendirmek ve istişare etmek için bizzat ben sahada çalıştım. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Koruma Kurulları, Milli Emlak Dairesi Tapu Kadastro Müdürlüğü, STK'lar ve ilgili bütün kurumlarla eşgüdüm içinde gece gündüz çalıştık. Kah Okmeydanı sokaklarında, kah Fetihtepe Semt Konağı'nda, kah merkez binamızda, kah Ankara'daydık. Hamdolsun, yüzümüzün akıyla süreci tamamladık. Yeni bir başlangıç ve yeni bir Okmeydanı için hazırız.

Tapu dağıtımları tamamlandı mı?

Tapu dağıtımlarına henüz başladık. Müracaatlarını yapan vatandaşlarımız sırasıyla tapularını alıyorlar, alacaklar.  26 bin bağımsız bölümden dolayısıyla 26 bin tapudan bahsediyoruz. Tapu dağıtımının tamamlanması haliyle vakit alacak. Buna karşılık tapu için müracaat ve evrakın hazırlanmasından başka bir işimiz yok. Yani tapular müktesep hak olmuş durumda. Vatandaşlarımız evraklarını tamamlayıp müracaatlarını yapıyorlar. Hali hazırda müracaat oranı %70'i aştı. www.vatandasinokmeyadi.com adresine giren vatandaşlarımız hem müracaat bilgilerine, hem mevcut emlak bilgilerine online olarak ulaşabiliyorlar. Dilerlerse online olarak müracaatlarını yapabiliyorlar. Ya da Fetihtepe Semt Konağı'na evraklarını teslim ederek bu süreci tamamlayabiliyorlar.

Mülkiyet problemi bittiğine göre şimdi ne olacak?

Plan düzeyinde Okmeydanı'nı yeniden kurduk. Şimdi fiili olarak bunun uygulanmasına sıra geldi. Okmeydanı'ndaki yapıların önemli bir kısmı depreme dayanıklı değil. Sokaklar, caddeler, sosyal donatı alanları, okullar, sağlık kuruluşları... bütün ihtiyaçlar için bölgenin imkanları yetersiz. Hızlı bir şekilde Okmeydanı'nı yenilemeye başlamak istiyoruz. Hiçbir vatandaşımızı mağdur etmeyecek ve vatandaşımızla birlikte bir dönüşüm gerçekleştirmek kararındayız.Önümüzdeki seçim Okmeydanı, aynı zamanda Yeni Okmeydanı'nı oylayacak.

Planı nasıl uygulayacaksınız, dönüşümü nasıl gerçekleştireceksiniz?

Her şartta bizzat vatandaşımız gerçekleştirecek. Mülkiyetlerin yer değiştirmeleri, yeni yapıların her birinin bir başkasıyla bağlı olması nedeniyle belediyenin her aşamada işin içinde bulunması kaçınılmaz. Ülkemizin kentsel dönüşüm tecrübesinden de faydalanarak, Yeni Okmeydanı'nın kuruluşuna rehberlik etmek belediyemiz için hem bir görev hem büyük bir gurur.

Başbakanımız hem 29 Mayıs'ta hem 1 Şubat'ta Okmeydanı'ndaki Kentsel Dönüşüm konusuna temas etti.

Öncelikle Okmeydanı'nı, vatandaşımızın onayını alarak kentsel dönüşüm alanı ilan etmemiz gerekiyor. Planımıza göre dönüşüm etap etap gerçekleşecek. Eve ev, dükkana dükkan vereceğiz. Yeni binalarını tamamlayıncaya kadar vatandaşlarımıza kira yardımı yapacağız. Binaları tamamlandıktan sonra vatandaşlarımız yeni evlerine gelip ikamet edecekler.

Sürecin bu kısmıyla ilgili ilgili herhangi bir hazırlığınız var mı?

Mevzuat açısından Okmeydanı dönüşüme uygun. Onun ötesinde, imar planlarına bağlı olarak, Okmeydanı'ndaki bütün binaları kapsayan projeler hazırlatıyoruz. Bu projelerde, planlar doğrultusunda: binaları, yolları, spor alanları, kamu hizmet binalarını, ulaşım akslarını... tek tek işleyerek alternatif projeler hazırlıyoruz. Bu projeleri vatandaşlarımıza sunacağız. Uygun görür ve dilerlerse dönüşüme başlayacağız.

Okmeydanı'nda bazı girişimcilerin mülkleri satın almaya çalıştığı yönünde bilgiler var?

Bu gibi girişimler hep olacaktır. Mülk vatandaşımızındır. Satabilir. Ama çok özel bir durum olmadıkça kimse mülkünü satmasın. Böylesi durumlarda da Fetihtepe Semt Konağımıza bizzat müracaat edip bilgi almalarını öneririm. Okmeydanı İstanbul'un en gözde cazibe merkezi olacak. Mülkler, bugünkü ederleriyle kıyaslanamayacak kadar değerlenecek.

Okmeydanı imar planı ve uygulaması, hakikaten benzer sorunların yaşandığı bölgeler için örnek olacak nitelikte...

Biz, Okmeydanı'nda sadece imar sorununu çözmüyoruz. Aynı zamanda bölgenin tarihsel, kültürel değerlerini de yeniden gün yüzüne çıkarıyoruz. Çarpık yapılaşmayı önlemek veya modern, sağlam yapılar inşa etmekle iş bitmiyor. İstanbul gibi binlerce yıllık tarihe sahip bir şehirde, mimari mirası canlı tutmaktır asıl başarı. Ve bunu da mevcut yaşamın içine dahil edebilmektir.