... Ve Tarhan Erdem'in ağladığı an

Taha Akyol'un köşe yazısı

SEÇİM gecesi, CNN Türk'ün stüdyosundayız. Sandıklar açılmaya başlamış. İçimizde en gergin insan, Tarhan Erdem...

Çünkü, Radikal gazetesinde yayımlanan kamuoyu araştırmasında AKP'yi yüzde 44-48 arasında göstermiş ve bundan dolayı 'satılmış, yalaka' diye bir yığın hakarete uğramış! Bir de şimdi sandıktan onu mahcup edecek bir sonuç çıkarsa?! Erdem'i boğarlar alimallah!

Erdem ikinci bir sebepten dolayı da gergindi: Türkiye genelinde 'örneklem' olarak tespit ettiği 480 sandığın sonuçlarına göre, seçimlerin geneli hakkındaki tahmini CNN Türk'te yayımlanacaktı.
Yine, ya ters bir sonuç çıkarsa?!

Sonra, sandıklardan gelen sonuçlar Erdem'in bulgu ve açıklamalarını, artı ve eksi hata payları içinde, doğruladı! Stüdyoda Erol Tuncer, Hasan Cemal, Ferhat Boratav, ben, diğer arkadaşlar Tarhan Erdem'i kutladık!

Üstünden dağ kalkmıştı

Ve Tarhan Ağabey gözyaşlarını tutamadı! Ağlıyordu! Tarhan Bey'in üzerinden koca bir hakaret ve iftira dağı kalkmış; ahlaken dürüst, teknikçe doğru bir araştırma yaptığı ortaya çıkmıştı!

Bu gözyaşları sevinç gözyaşlarıydı!

'Metot' fikrinden yoksun ideologların hücumları karşısında Erdem, 'saha araştırması' denilen bir sosyal bilim dalının bulunduğunu da ispatlamış oluyordu! Elbette bunun da haklı sevincini yaşıyor, sevinç gözyaşlarını döküyordu.

Tarhan Erdem'e uzun yıllardan beri duyduğum saygının bilhassa arttığını belirtmek isterim: Hücumlardan, iftiralardan sakınmak için bile 'kenara çekilme'yi reddeden dürüstlüğünü yakından gördüm... Yaptığı işin, bilimsel ve teknik metotları konusunda nasıl titiz davrandığını da gördüm, elbette saygım arttı.

Anketlerde yanılmalar olur elbette... Hatta ciddi anketlerde 'artı, eksi hata payı'nın ne olduğu da belirtilir. Önemli olan, temel eğilimlerin makul alt ve üst sınırlar içinde bulgulanmasıdır.

Bazı anketler şişirme de olabilir. Bu bilim dalına biraz aşinalığı olanlar bunu sezerler. Eleştirilerini de teknik dille yaparlar. İnanmadıklarını da söylerler elbette...

Bağnazlığın öbür türü

Ama suçlamak, hakaret etmek?! 'Erdemli tarhana, hormonlu anket, Soros'un çocukları, demek ki Türk halkının yarısı cahilmiş!' gibi sözlerle saldırmanın neresinde bir metot fikri var?! Düpedüz bağnazlık!..

Yine Tarhan Erdem'in türban ve örtünmeye ilişkin araştırması Milliyet'te yayımlandığı zaman aynı kanattan ünlü bir meslektaşımız şöyle yazmıştı:
- Ben bu ankete inanmıyorum, benim babaannem böyle değildi!
Fakat anket senin babaanneni araştırmıyordu ki!

Metotlarına uygun olarak yapılmış anketlere 'Ben çevremde böyle bir eğilim görmüyorum, tam tersine...' gibi sözlerle karşı çıkmak da bu bilim dalından uzak olmanın bir göstergesidir. Çünkü bu tür ifadeler ancak 'bir çevre'ye ilişkin 'izlenim'i yansıtır, 'bulgu' bile sayılmaz!

Anket ise toplumdaki çeşitli çevrelere yapılan 'sondaj'lardan elde edilen 'bulgular'ı yansıtır.

Elbette her anket eleştirilebilir, 'inanmıyorum' denilebilir.

Ama 'eleştiri'yi aşan bu önyargı, bu hakaret dili, bu bağnazlık?! İşte bilim zihniyetine de medeni görgü kurallarına da aykırı olan budur.

Modern ve hür düşünceli bir toplum haline gelmek için bağnazlığın bu türüyle de mücadele etmek gerekiyor.

t.akyol@milliyet.com.tr

(Milliyet)