Türkiye'de Ulus Devlet ve 3 Türkçü
Türk Milliyetçiliğinin üç önemli kuramcısı Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan ve Erol Güngör'ün tezlerini Ulus Devlet bağlamında değerlendiren Aytekin Ersal önemli bir çalışmaya imza atmış.
Türkiye'de Ulus Devlet tartışmaları geçtiğimiz yıl ve geride bıraktığımız aylara damgasını vuran tartışmalardandı. Konuyla ilgili tartışmalarda Milliyetçilerin çoğu müdahil olmak yerine, tartışmaya katılanlara cephe almayı tercih ettiler... Aslında bu konu Türk milliyetçilerinin yabancısı olduğu ve tartışmadığı konular arasında değildi. Türk milliyetçilğinin geniş persfektifinden bakıldığında hiç bir zaman da tabu konular arasında yer aldığı sözlenemez. Ancak üslup farklılıkları onların bu konuyu hiç tartışmaya meyilli olmadığı izlenimini uyandırdı.
"Teorik çerçevede tanımlanması en zor ideolojilerden birisi milliyetçiliktir. Kavramın bizatihi kendisine dokunabilmek için etrafında dağınık bir şekilde bulunan ulus, ulusal, ulusal egemenlik, etnik, kimlik, yurttaşlık, modernite, kaderini tayin hakkı gibi sosyal bilimlerin farklı alanlarına tekabül eden yaklaşımları ortaya koymak gerekmektedir. Derinlemesine ve genişlemesine devam eden zihnî çabanın ardından herkesin içine sinen bir teorik muhtevaya -tanımlamaya değil- ulaşılabileceğinin de garantisi yoktur. Dışarıdan bakıldığında derin bir entelektüel boşluk görülmesinin sebebi de bu olsa gerektir. Gerçekten de sosyalizm, komünizm, liberalizm hatta muhafazakârlık dendiğinde bir çırpıda sayılıveren kurucu babalar geleneği milliyetçilikte yoktur. Bu entellektüel naiflik milliyetçiliğin kendisi dışındaki ideolojilere nüfuz ederek yaşamasını sağlamıştır" der Andrew Vincet, Modern Politik İdeolojiler adlı eserinde.
Türkiye özelinden meseleye bakıldığında, Türklük düşüncesinin köklü olmaması işi kolaylaştırır gibi görünse de ideolojinin henüz oturmamışlığından kaynaklanan eleştiriye karşı keskin tavırlar konuyu zor tartışılır hale getirmektedir.
Bu bağlamda tartışmaların Milliyetçiliğin eleştirisinin kendi içinden yapılması konunun nispeten daha cesurca tartışılırlığını sağlayabilmektedir.
İşte bu nedenle bu önemli konuda Ötüken yayınları gibi milliyetçiliğin kalesi bir yayınevinin, daha önce "Türk Ocakları ve Siyaset" konusunda da tez hazırlamış Aytekin Ersal'ın Hacettepe Üniversitesi, Atakürk İlkeleri ve İnkîlap Tarihi Enstitütüsünde 2011 yılında tamamladığı "Türkiye'de Ulus, Devlet ve Ziya Gökalp - Mümtaz Turhan - Erol Güngör tezini yayınlaması oldukça yararlı görünmektedir.
Türk Milliyetçiliğinin üç önemli kuramcısı Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan ve Erol Güngör'ün tezlerini Ulus Devlet bağlamında değerlendiren Aytekin Ersal önemli bir çalışmaya imza attı...
Türkçülük kuramının üç önemli isminden, ilk iki ismin düşüncelerini sarsan düşünceleriyle öne çıkan Erol Güngör'ün adının Ziya Gökalp ve Mümtaz Turhan çizgisinin halkası olarak yazılması hayli manidar...
Aytekin Ersal'ın, Türkiye'de Ulus Devlet ve Ziya Gökalp - Mümtaz Turhan - Erol Güngör başlıklı kitabının önsözü, size bu konuda nasıl bir eser okuyacağınıza dari yeterli bilgileri içeriyor. Sizlere göz kirası kabilinden eserden önsözü sunuyoruz:
ÖNSÖZ
Ulus-devlet, siyasi, iktisadî, hukukî, felsefî süreçlerin nihai kesişim noktasında ortaya çıkan bir olgudur. Kapitalizmin gelişmesi merkezileşmeyi, sekülerleşmeyi, bireyi ortaya çıkartırken, bunlara hayat veren piyasanın hukukî güvenceler arayışı ulusal egemenliği ve egemenlikten pay alan bireyin zihniyet dünyasının aydınlanmasını zaruri kılmıştır.
Olgu, farklı sosyal bilimlerden gelen araştırmacıların ilgi sahasına girdikçe teorik boyutu derinleşmiş ve karmaşıklaşmıştır. Türkiye özelinde gerek Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüleri gerekse Tarih Bölümlerinde ulus devleti merkeze alan bir çalışmaya rastlanılmamaktadır. Temelleri Umumî Amme Hukuku Dersleri'nde atılan yaklaşımlarla hukuk, siyaset bilimi, kamu yönetimi ve sosyoloji alanında yapılan çalışmalarda ise Türkiye'de ulus-devletin gelişimi meselesi ya hiç gündeme gelmemekte ya da ders notlarından öteye gitmemektedir. Tarihçilerin modernleşme öst başlığı altında konuyu ele alması da devlet bağla-mında meseleyi görünür kılan arka planın bulanıklaşmasına sebep olmaktadır. Burada sosyal bilimler alanında ortaya çıkan birikim sentezlenerek ulus devlet olgusunu Türkiye'de görünür kılan tarihsel süreç ortaya konmaya çalışılmıştır. Patrimonyal merkeziyetçilikten ulus-devlete geçen tarihsel süreç siyasi, iktisadî ve felsefî boyutlar dikkate alınarak incelen-mektedir.
Türk düşünce hayatının köklü geleneklere yaslandığını söylemek oldukça güçtür. Türk milliyetçiliği bağlamında Ziya Gökalp - Mümtaz Turhan - Erol Güngör geleneğinden bahis açmanın zorluğu düşünce hayatımn umumuna nüfuz eden kopuklukların, zaafların aksine farklı bir akışın varlığı iddiasmda düğümlenmektedir. Ulus-devlete sadık kalmakla birlikte, kurucu referanslardan farklı bir bakış açısıyla olguyu kavrayan gelenek, Türk düşüncesine zenginlik katarken, olgunun farklı bakış açılarına imkân tanıyan mahiyetinin de izlerini görünür kılmaktadır. Üç ismi müstakilen ele alan çalışmaların akademik hayata yaptığı katkı inkâr edilemez. Burada bütünüyle bir gelenek ulus-devlet bağlamında ele alınmaktadır. Tarihî süreçte olduğu gibi ulus-devletin siyasi, iktisadî, felsefî alanlarına üç ismin bakışı ortaya konmaktadır. Tarihî bütünlük içerisinde ortaya konan olgunun farklı bir gelenek tarafından nasıl kavrandığının görülmesinin, Türkiye'de ulus-devletin karşılaştığı problemlerin çözümünde yeni ufuklar açacağı düşüncesi, çalışmaya nihai hedefini vermektedir"
(Haber 7)
