Rusya'da Soljenitsin'e veda

Soljenitsin'in Rusya Bilimler Akademisinde üstü açık bir katafalka konan naaşının başında 4 asker beklerken, Moskovalılar yazarın naaşını ziyaret için sağanak yağışa rağmen Akademi önünde yüzlerce metrelik kuyrukta bekledi.

Ünlü yazarın eşi ve oğlu da, çoğu yaşlı insanlardan oluşan Moskovalılar gibi katafalkın yanına birer demet çiçek bıraktı. Akademideki törene gelen Moskovalıların ellerinde Rus geleneklerine göre 2 veya 4 çiçek bulunduğu dikkati çekti.

Moskova Belediye Başkanı Yuriy Lujkov da Bilimler Akademisindeki törene katılarak, Soljenitsin için saygı duruşunda bulundu.

-DÜNYA LİDERLERİNDEN BAŞ SAĞLIĞI MESAJLARI-

Soljenitsin'in ailesine yurt dışından çok sayıda devlet başkanı tarafından baş sağlığı mesajı gönderildi.

Sovyetler Birliği'nin son devlet başkanı Mihail Gorbaçov, Soljenitsin'in Stalin dönemi aleyhinde sesini yükseltme cesaretini gösteren ilk isimlerinden biri olduğunu belirtirken, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, "20. yüzyılın vicdanı olan en güçlü seslerden biri'' ifadesini kullandı.

Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Soljenitsin'in ailesine taziyelerini iletirken, Başbakan Vladimir Putin yazarın ölümünü Rusya için ''büyük bir kayıp'' olarak nitelendirdi.

Soljenitsin'in ailesine taziye mesajı gönderenler arasında ABD Başkanı George Bush da bulunurken, Fransa'nın eski Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ünlü yazar için ''Büyük bir yazar, sıra dışı bir tarihçi ve gerçek yolunda büyük bir savaşçı'' ifadelerini kullandı.

Ünlü yazar Soljenitsin, geçen yıl Rus devlet nişanıyla ödüllendirilmesi dolayısıyla yaptığı açıklamada, ''Ömrümün sonunda, derlediğim tarihsel materyalin yurttaşlarımın vicdanlarına ve hafızalarına girmesini dilerim'' demişti.

Bu arada, Rus televizyonları, dün ve bugünkü yayınlarında, Soljenitsin'in hayatı ve eserleriyle ilgili uzun programlara yer verirken, Komünist Partisi'nin yayın organı Pravda'da Soljenitsin eleştirildi.

Soljenitsin için ''Stalin yönetiminin tek taraflı radikal eleştirmeni'' ifadeleri kullanan Pravda, ''Ulusun ve devletin yıkılmasında en önemli darbeyi vuran kişilerden biri oldu. Bu yüzden de hem Devlet Başkanı Medvedev, hem de ABD Başkanı George Bush ondan bu kadar hararetli şekilde övgüyle bahsediyorlar'' görüşünü yansıttı.

Ünlü yazar, yarın Moskova'nın merkezindeki Danskoy Manastırı'nda düzenlenecek ayinin ardından toprağa verilecek.

-SOLJENİTSİN KİMDİR?-

İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyet ordusunda subayken Stalin'i eleştirdiği gerekçesiyle tutuklanarak hayatının sekiz yılını çalışma kamplarında geçiren Soljenitsin, bu sayede edebiyat alanındaki unutulmaz eserleri için en önemli deneyimi kazanmış oldu.

İlk kitabı ''İvan Denisoviç'in Hayatında Bir Gün'', 1970 yılında Nobel Edebiyat Ödülüne layık görüldü.

Bundan üç yıl sonra ise ''Gulag Takımadaları'' adlı kitabı Paris'te yayımlanınca, vatan haini ilan edilip vatandaşlıktan çıkarılan ve ülkesinden atılan Soljenitsin, ABD'de yaşamaya başladı ve 20 yıl burada kaldı.

1990 yılında Soljenitsin'in vatandaşlığını iade eden Mihail Gorbaçov, yazarın Stalin'in totaliter rejimini zayıflatmakta etkili olduğunu; milyonlarca kişiyi vicdanlarıyla hesaplaşmaya sevk ettiğini söylemişti.

Sovyet rejiminin çöküşünden sonra 1994 yılında ülkesi Rusya'ya dönen Soljenitsin, Rusya tarihi ve Rus kimliği üzerinde çalışmaya devam etti.

Dönüşünden sonra kaleme aldığı Rusya'nın tarihi ve geleceğine ilişkin makaleleri tartışma yaratan Soljenitsin, 2000 yılında tamamladığı ''Birlikte 200 Yıl'' adlı eserinde Yahudilerin Rus toplumundaki yeri ve Bolşevik Devriminde oynadıkları rolü irdeledi.

AA