BM gibi televizyon yayıncılığı yapıyorlar

- 6 News çok dilli bir yayıncılık yapıyor. Çok dilde yayın yapma fikri nasıl ortaya çıktı?

- Çok dilde yayın projesi, bütünüyle kanalın sahibi Mehmet Kurt’a ait. Benim projeye dahil olmam sonradan oldu. Kanal 24’te idim. Kurulmasından itibaren orada oldum. 24’te haberleri sunuyordum. Mehmet Kurt ile 15 seneye varan bir dostluğumuz var. Bir gün sohbet sırasında çok dille yayın yapan kanal projesini nasıl hayata geçirebileceği konusunda fikrimi sordu. Ben de bu fikrin iyi bir planlama ile hayata geçirilebileceğini söyledim.

Sonrasında iyi bir ekip hazırladık. Türkiye’de tek, dahası dünyada da bir ilk olarak hayata geçirdik.

- Dünyaya baktığımızda iki dilli yayınlar var. Hatta Türkiye’de bile bu yolda yayıncılık söz konusu. 4 dilde yayın yapan bir kanal dünyada söz konusu değil öyle mi?

- Hayır. Kesinlikle böyle bir yayıncılık yapan kuruluş yok. Bunu çok net söyleyebiliriz. Kanal kurulduktan sonra İngiltere’de Rusya’da ve ABD’de çözüm ortaklığı yapmak üzere bir çok kanalla görüştük. Örneğin Russia Today kanalı. Putin’in kontrolünde bir kanal burası. 660 kişi çalışıyor. İngilizce yayın yapıyorlar, Arapça yayınları ayrı kanalda. ABD’de ABCNews var. Yayınlarımızı anlattığımızda çok büyük ilgi gösterdiler.

Bizim yaptığımız, kendi geliştirdiğimiz bir knowhow ile hayata geçirilen bir proje.

EN UZUN HABER YAYINLAYAN KANAL DURUMUNDAYIZ

- Yayın akışı nasıl?

- Saat başı haber var. Haberler 50 dakika. Şu anda baktığımızda haberleri en uzun haber veren kanal durumundayız. Bu haberler takdir edersiniz ki çok da kolay hazırlanmıyor. Dünyada ve Türkiye’de çeşitli haber ajansları ile birlikte çalışıyoruz. Dahası işbirliği yaptığımız farklı ülkelerde değişik kanallar var.

Güne Türkçe haberlerle başlıyoruz. 50 dakika. Gazetelerin okunduğu, farklı konuların ele alındığı programlar var. İnsanlara bir gün öncenin önemli haberlerini hatırlatıyoruz ve yeni gündeki gelişmeleri paylaşarak onları yeni güne hazırlıyoruz. Saat 13.00’te öğle haberlerimiz var.

- İlk hangi dilde haber sunuluyor?

- 13.00’te Türkçe haberler var.
14.00’te Arapça haberler başlıyor.
15.00’te Rusça haberler,
16.00’da İngilizce haberler var.
17.00’de tekrar Türkçe haberler yayına giriyor. Bu daha çok ekonomi ağırlıklı.
18.00’de tekrar İngilizce haberler var. Türkiye’nin Beyaz Saray muhabirliğini yapan bir isim bu. Özlem Temiz’in sunduğu haberler.
19.00’da program ağırlıklı bir akış başlıyor. Kenan Akın ile Medya, enerji, siyaset, spor gibi. Sohbet programlar var.
20.00’de Türkçe ana haberler başlıyor.
21.00’de Arapça,
22.00’de Rusça,
23.00’te İngilizce haberler var.
24.00’te kapanış.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GİBİ KANAL

- Farklı ajans ve yayın kuruluşları ile işbirliği yapmış olsanız da kendi içinizde çok ciddi bir kadro oluşturmanızı gerektiren bir yayın akışı ortaya koydunuz. Dahası da farklı dil ve milliyetlerden personel gerektiren bir tablo ortaya çıktı.

- İşin özü orada. Çok farklı dillerde, çok farklı milletlerde gazetecileri aynı çatı altında toplamak ve aynı ekranda buluşturmak kolay bir iş değil elbette. Bu kadar farklı milletlerden gazetecileri buluşturduk ve bunları da habere çeviriyoruz. Bu farklılıklar her yerde sorun olur, bizde haberle bütünleşiyor.

Örneğin Rusça haberlerde 2 Azeri, 1 Kırgız, 1 Kazak ve 1 Rus ve 1 Tacikistanlı var. Arapça haberlerde 1 Iraklı Bağdat’tan gelen arkadaş var, 1 Faslı, 1 Türk, 1 Ermeni var. İngilizce haberlerde ise 2 Amerikalı, 1 İsrailli, 1 Kanadalı Amerikalı var, bir de Dominik Cumhuriyeti’nden.

- Kaç millet var? Kaç ülkeden insan çalışıyor?

- 13 millet olduk. Evet, 13 ayrı milletten insanla birlikte çalışıyoruz. Bunu duyan Birleşmiş Milletler gibi kanal diyor. Herkes farklılıkları sorun yapar, bir farklılıkları habere dönüştürüyoruz. İşin sırrı bu aradaki diyalogu iyi kurmak ve kendi aramızda hoşgörü ortamını temin etmek.

İŞİN PÜF NOKTASI BİZDE KALSIN

- Bunu yapmanın püf noktası ne peki?

- İşte onu açıklayamam.

- Sanıyorum iş yapmaktan daha zor, yada daha önemli kısmı bu aradaki ilişkileri düzgün yürütmek olmalı. İnsan ilişkileri her şeyden önemli sanıyorum.

- Benim çok sevinçle karşıladığım, bizden sonra aynı yolu takip edeceklerin geliyor olması. Yakın zamanda bunun başka örneklerini Türkiye’de de göreceksiniz. Ama işin habercilik kısmı bende kalsın.

- Yaptığınız habercilik farklı dillerde olunca, yayınlarınızı dünyanın farklı yerlerindeki insanlara ulaştırmayı hedefliyorsunuz. Yayınlarınızı nasıl ulaştırıyorsunuz?

- İlk aşamada Türksat uydularını kullanıyoruz. Nasıl BBC World Londra’dan, El Cezire Katar’dan yayın yapıyorsa, biz de yayınlarımızı İstanbul’dan yapıyoruz. Dünyaya da İstanbul’dan ulaşıyoruz.

KAZAKİSTAN’DAN İSKANDİNAV ÜLKELERİNE KADAR

- 6 News televizyonunu dünyada nereler izliyor?

Soldan Sağa Serkan Oral (Genel Yayın Yönetmeni), Necah Moussa (Arapça Spikeri), Özlem Temiz (Türkçe-İngilizce Haber Spikeri), Clint Deloatch (Amerikalı Anchor Saat 16.00 News) Evgeniya Lyalina (Rusça Haber Spikeri), Hazal Ayaşan (Türkçe Haber Sunucusu)

- Digiturk ve DSmart’ta hangi sıralamada izliyorlar sizi?

- Digiturk’te 126, DSmart’ta 87. Çok yakın bir zamanda da sevgili dostum Alinur Velidedeoğlu’nun açtığı IPTVWorld’de yer alacağız. Bu bildiğiniz gibi yeni bir konsept. Bu sayede dünyanın her tarafında izlenmiş olacağız. Amerika’da ayrıca uyduda da olmak istiyoruz. Bu yolda görüşmelerimiz var.

PUTİN’İN KANALI İLE İŞBİRLİĞİMİZ VAR

- İşbirliği yaptığınız kanallar hangileri? Nerelerde bunlar?

- Rusya’da çok etkili bir kanal çözüm ortağımız. Russia Today. Bu kanal, Moskova’dan İngilizce yayın yapıyor.  Biz onlardan belgesel alıyoruz. Belki milyon dolarlar harcasak ancak yapabileceğimiz belgeselleri alıyoruz. Bunları Türkçe ve İngilizce olarak yayınlıyoruz.

Aynı zamanda bir büyük röportajı ortak gerçekleştirdik. Orhan Pamuk ile canlı yayın yaptık. Orhan Pamuk bildiğiniz gibi Türkiye’de kimseye röportaj vermedi. Bu arada cepten canlı yayınla ilk röportajı da yine Orhan Pamuk ile balıkçıdan yapmış olduk.

Amerikan ABC kanalı ile işbirliği yapıyoruz. ABCNews 19 ayrı ülke ile haberde işbirliği yapıyor. Biz de bu ağın içinde oluyoruz. Arkasında Walt Disney var. ABC ile işbirliğinin ardından Hollywood Türkiye’ye gelmiş olacak. Bildiğiniz gibi hükümet, uluslar arası film çekimlerinde yüzde 40’lara varacak bir teşvik sağlıyor. Hollywood filmlerinin Türkiye’ye kazandırılması için ciddi bir atılım yapacağız. Bu aynı zamanda Türk sinemasının canlanması açısından da önemli bir gelişme olacak. Bunun heyecanını yaşıyoruz.

Bildiğiniz gibi Truva Çanakkale’de, ama çevrilen Truva filmi Malta’da çekildi. Bugün Malta, Romanya ve Bulgaristan, Hollywood filmlerinin merkezi konumuna geldi.

6News yönetiminin hedefleri arasında bu tür projeler var.

- Programlarınız, internet üzerinden geriye yönelik arşivden izlenebiliyor mu?

- İnternetten 24 saat canlı yayın yapıyoruz. Geçmişe yönelik de bazı programlarımız izlenebiliyor.

ONE MİNUTE’U ARAPLAR’A BİZ DUYURDUK

- Biraz önce 13 ayrı milletten insanın bir arada çalıştığını söylediniz. Televizyon yayıncılığı pahalı bir yayıncılık. Bu kadar farklı dillerde yayın yapmak ve 13 milletten insan çalıştırmak, ciddi bir finans da gerektirir sanıyorum.

- Kuruluş aşamasında bütün finansı kanalın sahibi olan Mehmet Kurt ortaya koydu. Bir süredir de onun desteği ile

Irak Bağdatlı Arapça Haber Spikeri Necah Moussa, Rus Haber Spikeri Evgeniya Lyalina

- Başbakan Erdoğan’ın Davos’ta İsrail Cumhurbaşkanı’na yaptığı çıkışın Arap dünyasında öneminin algılanması konusunda ciddi bir katkınız olduğu biliniyor. Bu nasıl gerçekleşti?

- Bu olayın meydana geldiği anda, yani Başbakan Erdoğan’ın meşhur “one minute” çıkışını yapıp salonu terk ettiği sırada bizde Arapça haberler yayında idi. Biz de bu Ortadoğu konusunu ele alındığı bu görüşmeyi canlı olarak veriyorduk. Arapça simultine olarak ekrana geliyordu.

Bu olayın önemini ilk andan itibaren biz fark ettik. Biz olayı her yönü ile işlemeye çalışmaya başladığımız sırada ne El Cezire ne ötekiler daha tek cümle vermiş değillerdi. Bizim konuyu her yönü ile işlemeye başladığımızı gördüklerinde olayın önemini fark ettiler ve bir çok Arap kanalı bizim yayınlarımızı yansıtmak suretiyle ilk haberlerini geçtiler. Sonrası da geldi bildiğiniz gibi. Ardından Arap dünyasından bize mail yağmaya başladı. Filistin’de, Ürdün’de, İran’da öteki İslam ülkelerinde dikkatler bu olaya çevrildi.

İRAN’DAN “FARSÇA DA YAYIN YAPIN” ÇAĞRISI

- Yurt dışında ciddi izleyici kitleleriniz var mı? Bunlar daha çok hangi ülkelerde.

- Biz farklı ülkelerde iyi takip edildiğimizi biliyorduk. Ama hiç izlendiğimizi düşünmediğimiz bir ülke vardı. İran Karate Milli Takımı, İstanbul’daki karşılaşmalarda derece almıştı. Bir gün bir telefon geldi. Telefon İran’dan idi.

“Biz sizin yayınlarınızı İran’da izliyoruz ve yayınlarınızı çok beğeniyoruz. Bizim ekibimiz kanalınızı ziyarete gelmek istiyor” dediler. Bize ziyarete geldiler. Gelen heyetteki yöneticiler, “Beşinci yayın dilinizi ne olursunuz Farisi yapın” dediler. “Gerekirse size yüz binlerce mektup gönderebiliriz. Çünkü İran’da 32 milyon Azeri yaşıyor. Türkçe’yi de biliyorlar, Farsça’yı da.

Bize gelen tepkilerden baktığımız zaman Azerbaycan’da, Orta Asya Türk cumhuriyetlerinden, son dönemde de Türksat 3A’nın Avrupa’nın en uçlarına kadar ulaşmasından itibaren İngiltere’den yoğun izlenmeye başladığımızı görmeye başladık. Aynı şekilde Rusya’dan da çok ciddi izleyicimiz var. Russia Today ile yaptığımız işbirliği ve burada Rus spikerin çalışıyor olması bu ilgiyi daha da artırıyor.

Bunların ötesinde de internet üzerinden dünyanın her tarafından izlenebiliyoruz. 4 farklı dil ile yayın yapıldığı için bizi çok farklı milletler, dünyanın çok farklı tarafından izliyorlar. 29 Mart yerel seçimlerde 4 dilde yayın yaptık. Seçim gecesi internet üzerinden en çok izlenen ikinci kanal olduk. İnternet araştırma sonuçları açıklandığında Habertürk ilk sırada, 6News ikinci, NTV de üçüncü sırada yer aldı.

- Farklı dillerde aynı ekran üzerinden yayın yapmanın getirdiği avantajlar var elbette. Bunun neler olduğunun bir kısmını paylaştınız daha fazlasını da yaşıyorsunuz. Aynı ekrandan farklı dillerde çıkış yapmanın getirdiği zorluklar da oluyor sanıyorum. Bunlar neler?

- Her zaman en büyük sorun kendini anlatma, tanıtma ve ifade etme sorunu. 6News’in bu anlamda bir sorunu var. Haber7 ve Ünal Tanık bize bu konuda farklı ufuklar açtı. Eminim ki bu röportaj da o kapsamda yeni açılımlar sağlayacak.

İnsanlar nasıl saat 20.00’de Türkçe ana haberler olduğunu biliyorsa, saat 15.00 ve 22.00’de Rusça haberler olduğunu bildiğinde çok daha etkili oluyor. Düşünün Türkiye’de 150 bin çift Rus ile evlilik yapmış durumda. 500 bin dolayında Türkiye’de çalışan Rus var. Aynı şekilde diğer diller için de geçerli.

Bu Türkiye için zor bir proje. Ama dünya için çok önemli bir proje. Türk izleyicinin farklılıkları bir zenginlik olarak görmesi önemli tabii. Hoşgörünün hakim kılınmasında da ciddi bir rol üstlendiğimizi düşünüyoruz.

AYNI ANDA FARKLI DİLLERİ İZLETTİRECEĞİZ

- Önümüzdeki dönemde yeni açılımlar olacak mı? Mesela İran’dan gelen talebi ciddiye aldınız mı? Ya da bir başka açılım olarak neler var?

- İki tane proje var. Bir tanesi aynı zamanda kumandanızın “Language” yani dil tuşundan öteki dilleri de aynı anda izletme yolunda bir proje bu. Bununla ilgili yatırımlarımız sürüyor. İkinci olarak da yine Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek sözü yazıya çeviren bir sistemi getirttik. Bunu uyguladık ve başarılı da olduk. Yeni yayın döneminde bunu ekrana vereceğiz. Bu İngilizce öğrenmek isteyenlerin dillerini geliştirmelerine de ciddi katkı yapacak.

-Yeni yayın dönemi ne zaman?

-Eylül ayında olacak. Ama gün olarak henüz netleştirmedik.

-Çok teşekkür ediyorum.

-Ben teşekkür ediyorum.