Yine bahane DAEŞ, Rusya orta Asya'da

SSCB'nin dağılması ile birlikte bağımsız devletler olarak ortaya çıkan Orta Asya'ya, Rusya'nın hiç bitmeyen ilgisi son dönemde yeniden artış gösterdi. Kazakistan'a s-300 hibesinde bulunanRusya, Kırgızistan'a, muhtemel bir savaşta DAEŞ'e karşı kullanması için silah yığarken, Afganistan'da Amerikan yanlısı yönetime karşı savaşan Taliban ile de DAEŞ'e karşı ittifak yapabileceği sinyallerini verdi.

Rusya, Güney Kafkaslar'da ise Azerbaycan karşısında Ermenistan'ı ağır silah ve askerle desteklerken, aynı zamanda Türkiye'yi doğudan da kuşatma altına alma planı peşinde. 

İşte Rusya'nın son zamanlarda Orta Asya ve Kafkaslar'da yaptığı hamleler: 

KAZAKİSTAN'A S-300

2013 yılında ise, Rusya, Kazakistan ve Belarus'un hava savunma sistemleri imzalanan bir anlaşmanın ardından birleştirilmişti.

Geçtiğimiz günlerde Kazakistan'a ortak hava sistemi bakımından kilit bir adım olarak S-300 savunma sistemi teslimatını tamamlamıştı. 

KIRGIZİSTAN'A SİLAH

Rus Savunma Bakanı, Orta Asya'da DAEŞ'e karşı koyabilmesi için Kırgızistan ordusunu aktif olarak yeniden silahlandırdıklarını öne sürerek, Kırgızistan ordusunu yeniden silahlandırma planını tamamlamak için mümkün olan her şeyi yapacaklarını söylemişti. 

Rusya, Kırgızistan'a 2012'de imzalanan anlaşma çerçevesinde 80 milyon dolarlık silah satışı yaptı. Rusya ile Kırgızistan arasında 1 milyar dolarlık silah anlaşması bulunuyor. 2012'de imzalanan anlaşmada, Rusya'nın Kırgızistan'a zırhlı araçlar, top ve füze sistemleri, çeşitli hafif silahlar ve iletişim ve istihbarat araç gereçleri satması öngörülüyor.

TACİKİSTAN'DA ÜS

Rusya lideri Vladimir Putin’in 2012 yılı Eylül ayındaki Tacikistan - Duşanbe ziyaretinde, ülkede bulunan askeri üssün 2042 yılına kadar süre uzatımı anlaşması yapılmış buna karşılık Rusya’daki göçmen işçilerin haklarının korunması ve Tacikistan’ın enerji kaynakların ihracatında vergi oranının kaldırılması kararına varılmıştı.  

RUSYA'DAN TALİBAN'A DESTEK

Rusya Dışişleri Bakanlığı geçtiğimiz günlerde, Afganistan’da DAEŞ’e karşı mücadelede Rusya ve Taliban hareketinin çıkarlarının birbiriyle uyumlu olduğunu açıklamıştı. Açıklama, Interfax haber ajansına bir röportaj veren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Afganistan özel temsilcisi Zamir Kabulov’dan gelmişti. Zamir Kabulov Rusya’nın bilgi alışverişi için Taliban ile iletişim kanalları olduğunu belirterek, DAEŞ'e karşı Taliban'ı destekleyeceklerininsinyalini vermişti.

ERMENİSTAN'DA ÜS TAKVİYESİ

Rusya ordusu, Ermenistan'ın başkenti Erivan'da bulunan askeri üsse 6 adet savaş ve nakliye helikopteri gönderdi. Rusya ordusu bu ay başında da, Erivan'daki askeri üsse 7 helikopter daha konuşlandırmıştı. Erivan'daki Rus askeri üssüne gönderilen helikopterlerin Mi-24 ve Mi-8 olduğu belirtildi. Rusya ve Ermenistan ile ortak hava savunma sistemi kurulması için anlaşma imzalarken diğer yandan, Gürcistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilân eden Güney Osetya'ya İskender füze sistemleri konuşlandırdı.

TÜRKMENİSTAN VE ÖZBEKİSTAN RUSYA'YA UZAK DURMAYA ÇALIŞIYOR

Orta Asya'daki diğer devletler Rusya ile ilişkilerini sağlamlaştırıp ona daha bağımlı hale gelirken Özbekistan ve Türkmenistan'ın ise nisbeten daha bağımsız hareket ettikleri gözleniyor. Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) üyesi oldukları halde, Özbekistan bu örgütten 2012 yılında çekildi. Türkmenistan ise hiçbir zaman KGAÖ’ye dahil olmadı.

Rus “Stoletie” (Yüzyıl) dergisinde Aleksandr Şustov imzalı yazıda Suriye ve Afganistan'daki son gelişmelerin ve özellikle Rusya’nın bu bölgelerdeki askeri müdahalesinin Orta Asya'da oldukça ciddi etkiler oluşturduğu ve bölge ülkelerini ikiye ayırdığı savunuluyor. Bu çerçevede güvenlik konusunda Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan Rusya ile ilişkileri güçlendirirken, Özbekistan ve Türkmenistan ise bu alanda bağımsız hareket etmeyi tercih ediyorlar.

Rusya ile hareket eden ülkelerden Tacikistan, çok zor durumda gözüküyor. Göçmen işçi gücü açısından Rusya'ya bağımlı olan bu ülke güvenlik konusunda Rusya ile sıkı işbirliği içinde olmasına rağmen Avrasya Birliği'ne ise katılmayahenüz karar veremedi.

Geçtiğimiz 8 Ekim'de bir araya gelen Özbekistan ve Türkmenistan’ın liderleri Orta Asya bölgesinde askeri ve siyasi güvenliğin sağlanması konusunda kendi politikalarını uygulayacaklarını bir kez daha teyit etmişlerdi.